تعریف: مغلطه ریشه‌شناسی موقعی پیش می‌آید که شخصی ادعا کند معنی معاصر واژه‌ای باید مشابه معنی تاریخی‌اش باشد. این مغلطه تکامل زبان و ذات زبان‌شناسی را نادیده می‌گیرد و معمولاً موقعی اتفاق می‌افتد که استدلال‌کننده پی می‌برد معنی تاریخی یک واژه بیشتر با استدلالش جور است. این مغلطه دگرگونی‌ای از مغلطهی توسل به واژه‌نامه (Appeal to Definition) است.
معادل انگلیسی: Etymological Fallacy
الگوی منطقی:
X به شکل Y تعریف می‌شود.
X قبلاً به شکل Z تعریف می‌شد.
بنابراین X یعنی Z.
مثال ۱:
البا: باورم نمی‌شه منتقد هنریه گفت تابلوم مزخرفه!
رونا: احتمالاً منظورش معنای قدیمی واژه‌ست: آراسته‌شده با چیزهای فریبنده. یعنی اغواگر!
البا: بله! منطقی به نظر می‌رسه!
توضیح: مزخرف یک زمانی چنین معنی‌ای می‌داد، ولی اکنون دیگر کسی این واژه را بدین معنا به کار نمی‌برد، حداقل نه به شکلی جدی. درست است که چنین برداشتی از معنی این واژه حال البا را بهتر می‌کند، ولی نمی‌توان به این دلیل حقیقت را کتمان کرد.
مثال ۲:
استیو: به نظرم این شگفت‌انگیزه (Fantastic) که تو و سیلویا دارید با هم ازدواج می‌کنید!
چاک: باورم نمی‌شه فکر می‌کنی ازدواج من با سیلویا خیالات محضه! به هر حال Fantastic چنین معنی‌ای می‌ده.
توضیح: بله، درست است که زمانی Fantastic در توصیف چیزی به کار می‌رفت که فقط در دنیای خیالات وجود دارد، ولی امروزه معنی عامیانه‌ی آن فرق کرده و یک جور ابراز شگفتی مثبت و گاهی اغراق‌شده محسوب می‌شود.
استثنا: اگر منبعی غیرقابل‌اطمینان تعریفی من‌درآوردی از یک واژه ارائه دهد، این تعریف مدرن را نمی‌توان جایگزین تعاریف «تاریخی» در نظر گرفت.
منابع:
Wilson, K. G. (1993). The Columbia Guide to Standard American English. Columbia University Press.
ترجمه‌ای از:
انتشاریافته در:
مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا
دیدگاه خود را ثبت کنید