تعریف: مغلطه اشتباه گرفتن توضیح با توجیه موقعی پیش می‌آید که شخصی وانمود کند توضیح یک موضوع تلاش برای توجیه آن، دلیل‌تراشی برای وقوع آن یا مدرکی برای تایید صحت آن است.
معادل انگلیسی: Confusing an Explanation with an Excuse
الگوی منطقی:
شخص ۱ درخواست می‌کند ادعای X توجیه شود.
شخص ۲ ادعای X را با جزئیات زیاد توضیح می‌دهد.
بنابراین ادعای X توجیه‌شده/صحیح است.
مثال ۱:
خانم کرب‌تری: خانم مارتین، فرزند شما به من بی‌احترامی می‌کنه و احترام نمی‌ذاره.
خانم مارتین: به خاطر اینه که بچه‌م فکر می‌کنه شما «یه خانم بوگندوی فقیر هستید که از بچه‌ها متنفره.»
خانم کرب‌تری: چیزی که گفتید رفتارشو توجیه نمی‌کنه!
خانم مارتین: نه، حقیقت محضه.
توضیح: در این مثال خانم کرب‌تری مرتکب مغلطه شد، چون به اشتباه تصور کرد چیزی که خانم مارتین گفته قرار است توجیه رفتار فرزندش باشد، در حالی که اینطور نبود.
مثال ۲:
ویرجیل: ادعا شده که پاگنده (Bigfoot) حلقه‌ی مفقود (Missing Link) بین کپی‌های بزرگ (Great Apes) و انسان‌های امروزیه. این ادعا رو چطور توجیه می‌کنید؟
مارشال: خب، «حلقه‌ی مفقود» گونه‌ی جاندار بین دو گونه‌ی دیگه‌ست که در مسیر تکامل قرار دارن.
توضیح: مارشال صرفاً معنی «حلقه‌ی مفقود» را توضیح داد، در حالی که برای ارائه‌ی پاسخ صحیح به سوال ویرجیل باید توضیح می‌داد که چرا در نظرش پاگنده حلقه‌ی مفقود است.
استثنا: وقتی هر دو طرف بحث مطمئن باشند که کسی تلاش نمی‌کند چیزی را توجیه کند و صرفاً حقیقتی بیان شده، مغلطه‌ای اتفاق نمی‌افتد.
راهنمایی: اگر مطمئن نیستید طرف صحبت‌تان در حال بهانه‌تراشی یا بیان حقیقت است، رک‌وراست منظورش را بپرسید. پیش‌فرض‌هایتان را به حداقل برسانید.
منابع:
مغلطه‌ای رایج در اینترنت. منبع آکادمیک برای آن یافت نشد.
ترجمه‌ای از:
دیدگاه خود را ثبت کنید