تعریف: مغلطه انکار رابط هم‌بسته موقعی پیش می‌آید که شخصی انتخاب‌های جایگزین ارائه کند، ولی در عمل انتخاب جایگزینی در کار نباشد. این مغلطه ممکن است موقعی پیش آید که دو عبارت ناسازگار (Correlative Conjunction) به‌عنوان گزینه‌هایی مطرح شوند و به جای انتخاب یکی از این دو مورد، گزینه‌ی سومی معرفی شود، معمولاً با هدف پرت کردن حواس طرف از انتخاب بین دو گزینه‌ی ارائه‌شده.
معادل انگلیسی: Denying the Correlative
الگوی منطقی:
یا X یا غیر X.
بنابراین Y.
مثال ۱:
روکو: پنج هزار دلاری رو که به من بدهکاری داری بهم بدی؟
پال: می‌تونم تهیه‌ش کنم.
روکو: یعنی نداری؟
پال: یه نفرو می‌شناسم که داره.
روکو: به سوال من جواب بده: پولی رو که ازت طلب دارم داری یا نه؟
پال: نه.
(صدای شکسته شدن زانو با چوب بیس‌بال)
توضیح: روکو سوالی ساده پرسید و پال، از ترس جانش، به مغلطهی انکار رابط هم‌بسته روی آورد، یعنی سعی کرد به معادله‌ای که فقط دو گزینه داشت، گزینه‌ی سومی هم اضافه کند. اگر پال باهوش‌تر بود، از این مغلطه استفاده نمی‌کرد و با صداقت و قدرت معامله زانوهایش را نجات می‌داد:
روکو: پنج هزار دلاری رو که به من بدهکاری داری بهم بدی؟
پال: نه. قبول دارم که به بدقولی کردم، برای همین می‌خوام جبران کنم.
روکو: منظورت چیه؟
پال: فردا همین ساعت ۵۰۰۰ دلارتو برات میارم همین‌جا، به‌علاوه‌ی ۵۰۰ دلار اضافه بابت یک روز تاخیر.
روکو: قبوله. فردا همین‌‌ساعت همین‌جا.
(صدای آب‌دهان قورت دادن)
مثال ۲:
قاضی: صاحب‌خونه‌ت رو کشتی یا نه؟
کرک: باهاش دعوا کردم.
توضیح: در این مثال جواب موردانتظار «بله» یا «خیر» است و جز این دو مورد هیچ جواب قابل‌قبول دیگری وجود ندارد، ولی کرک با ارائه‌ی گزینه‌ی سوم از جواب دادن به سوال طفره می‌رود و سوال اصلی را بی‌جواب می‌گذارد.
استثنا: وقتی گزینه‌های سازگار با یکدیگر به شکل گزینه‌های ناسازگار عرضه شوند، کسی که این گزینه‌ها را مطرح کرده مرتکب مغلطه می‌شود، نه کسی که پاسخ می‌دهد (مغلطهی دوگانگی جعلی (False Dilemma)
راهنمایی: از کسی به اسم روکو پول قرض نگیرید.
منابع:
مغلطه‌ای رایج در اینترنت. منبع آکادمیک برای آن یافت نشد.
ترجمه‌ای از:
انتشاریافته در:
مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا
دیدگاه خود را ثبت کنید