تعریف: مغلطه توسل به گزاف‌گویی موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی استدلالش را عمداً پیچیده‌تر و سخت‌تر از حد معمول مطرح کند تا مخاطبش از ترس احمق به نظر رسیدن آن را تایید کند، یا آن را بدون مدرک بپذیرد، یا جرات نکند قدرت و اعتبار شخص استدلال‌کننده را زیر سوال ببرد.
معادل انگلیسی: Proof by Intimidation
معادل لاتین: argumentum verbosium
معادل‌های جایگزین: خود را تهدیدآمیز جلوه دادن، قپی آمدن، خودستایی
الگوی منطقی:
شخص ۱ ادعای A را مطرح می‌کند.
شخص ۱ آدم خفنی به نظر می‌رسد.
بنابراین ادعای A صحیح است.
مثال ۱:
پروفسور خاویر می‌فرماین که بدون‌شک تخم‌مرغ قبل از مرغ به وجود اومد. ایشون پارسال به خاطر فعالیتش در عرصه‌ی نجوم برنده‌ی جایزه‌ی نوبل شد. در ضمن ایشون قهرمان MMA (هنرهای رزمی ترکیبی) جهانه. برای همین من جرات ندارم ادعاش رو زیر سوال ببرم.
توضیح: پروفسور خاویر بدون‌شک آدم باهوش و سرسختی به نظر می‌رسد، ولی برای اثبات ادعایش مدرکی ارائه نشده.
مثال ۲:
پروفسور پیت با فصاحتی بی‌نظیر، صدایی رسا و اعتماد به نفسی محکم بیان کردند که یک به‌علاوه‌ی یک مساوی است با سه. بنابراین یک به‌علاوه‌ی یک مساوی است با سه.
توضیح: با این‌که پروفسور پیت آدم خفنی به نظر می‌رسد، ولی یک به‌علاوه‌ی یک مساوی است با دو.
استثنا: اگر در شرایطی هستید که ممکن است به خاطر سوال پرسیدن کشته شوید، این مغلطه دیگر مغلطه نیست، بلکه به راهی برای زنده ماندن تبدیل می‌شود.
راهنمایی: اگر در شرایطی هستید که ممکن است به خاطر سوال پرسیدن کشته شوید، هرچه سریع‌تر فرار کنید.
منابع:
Terrell, D. B. (1967). Logic: A Modern Introduction to Deductive Reasoning. Holt, Rinehart and Winston.
ترجمه‌ای از:
انتشاریافته در:
مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا
به نظرم “گزاف گویی” زیاد دقیق نیست, ولی نمیدونم چه معادل دیگه ای میشه استفاده کرد :\ توسل به ترس مخاطب از حماقت؟ :))
حتی اونم نه. «توسل به ترس مخاطب از احمق پنداشته شدن خودش».
That’s a mouthful.