۲۵ کمیک برتر مرد عنکبوتی (اسپایدرمن)؛ داستان‌هایی که این شخصیت را شکل دادند

این روزها مرد عنکبوتی فرهنگ عامه را تسخیر کرده است. هر روز خبر جدیدی از ساخته شدن یک فیلم، سریال یا بازی جدید بر اساس دیوارنورد موردعلاقه‌یمان به گوش می‌رسد. تازه کمیک‌های مرد عنکبوتی که در دهه‌ی ۲۰۲۰ قرار است منتشر شوند جای خود دارند.

برای ارج نهادن به علاقه‌ای که به مرد عنکبوتی داریم، تصمیم گرفتیم فهرستی از ۲۵ کمیک برتر مرد عنکبوتی را تهیه کنیم. این کار آسانی نیست، چون باید ۶۰ سال تاریخ انتشار کمیک‌های مرد عنکبوتی را پوشش دهیم. فقط باید هشدار دهیم که اگر اطلاعاتی از داستان کمیک‌های زیر ندارید، برخی از نکات داستانی‌شان لو رفته است. البته بیشتر این نکات لورفته چند دهه قدمت دارند، ولی خب کار از محکم‌کاری عیب نمی‌کند. برای این‌که شرایط پیچیده نشود، کمیک‌های این فهرست محدود به مرد عنکبوتی پیتر پارکر (Peter Parker) هستند و مرد عنکبوتی مایلز مورالس (Miles Morales) و گوئن عنکبوتی (Spider-Gwen) پوشش داده نشده‌اند.

• ۲۷ کمیک برتر بتمن؛ داستان‌هایی که این شخصیت را شکل دادند

این شما و این هم ۲۵ کمیک برتر مرد عنکبوتی:

۲۵. اسپایدرورس (Spider-Verse)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 3 #9-15، (۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵)
اثری از: دن اسلات (Dan Slott)، اولیور کویپل (Oliver Coipel) و جوزپه کامونکولی (Guiseppe Camuncoli)

کراس‌اورهای (Cross-Over) مرد عنکبوتی از این حماسی‌تر نمی‌شوند. در اسپایدرورس، قهرمان ما در برابر شروری قرار می‌گیرد که موفق شد او را بکشد: موجود خون‌آشام‌مانندی به نام مورلون (Morlun). از آن بدتر، کل خانواده‌ی مورلون بسیج شده‌اند تا همه‌ی مرد عنکبوتی‌ّهایی را که می‌توانند پیدا کنند ببلعند. تنها امید اسپایدی این است که به دگرگونی‌های خود در مولتی‌ورس مارول محلق شود و پیش از این‌که تار زندگی (Web of Life) برای همیشه نابود شود، از آن دفاع کند.

اسپایدرورس پر از اتفاقات دراماتیک و پرآب‌وتاب است، ولی یکی از سرگرم‌کننده‌ترین تجربه‌های خواندن کمیک مرد عنکبوتی را برایتان فراهم می‌کند. این کراس‌اور تجلیل‌خاطری از تجسم‌های مختلف مرد عنکبوتی در دنیای کمیک‌ها و تلویزیون است. حتی پای مرد عنکبوتی‌های سریال کارتونی دهه‌ی ۶۰ و مرد عنکبوتی داخل تبلیغ پای میوه‌ای هاستس (Hostess) به این دعوا کشیده می‌شود.

با این‌که این کراس‌اور در بستر سری ماهانه‌ی آمیزینگ اسپایدرمن (Amazing Spider-Man) تعریف می‌شود، به طرفداران توصیه‌ی اکید می‌شود که کل محتواهای مرتبط به آن را بخوانند تا کل مقیاس کراس‌آور را درک کنند. لبه‌ی اسپایدرورس (The Edge of Spider-Verse) که نقش پیش‌درآمد داستان را ایفا می‌کند، اهمیت زیادی دارد، چون شخصیت‌های مهم جدیدی مثل گوئن عنکبوتی و Sp//dr را معرفی می‌کند. اگر به‌خاطر این کراس‌اور نبود، انیمیشن تحسین‌شده‌ی مرد عنکبوتی: به درون دنیای عنکبوتی (Spider-Man: Into the Spiderverse) هیچ‌گاه ساخته نمی‌شد.

۲۴. گابلین من چقدر سبز بود/ناجی روز، اسپایدی (How Green Was My Goblin/Spidey Saves the Day)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 1 #39-40، (۱۹۶۶)‌
اثری از: استن لی (Stan Lee) و جان رومیتا (John Romita)

استن لی و استیو دیتکو (Steve Ditko) خودشان اعتراف کردند که وقتی شخصیت گرین گابلین (Green Goblin) را طراحی کردند، خودشان هم نمی‌دانستند هویت کسی که پشت نقابش قرار دارد چیست. در نهایت، تصمیم گرفته شد تا در این داستان دو قسمتی، هویت او به‌عنوان نورمن آزبورن (Norman Osborn) فاش شود. این یکی از مهم‌ترین تصمیمات در تاریخ انتشار مرد عنکبوتی بود. با توجه به این‌که پیتر به‌تازگی در مدرسه با هری آزبورن (Harry Osborn)، پسر نورمن، آشنا شده بود، فاش شدن هویت نورمن به‌عنوان گابلین یک جور ارتباط شخصی بین او و پیتر برقرار کرد و سر همین او به پرطرفدارترین دشمن اسپایدی تبدیل شد.

از آن مهم‌تر این است که در این داستان، علاوه بر گرین گابلین، نقاب از چهره‌ی پیتر پارکر هم برداشته شد. پس از این‌که یکی از دشمنان او به هویت او به‌عنوان شهروند عادی پی می‌برد، بزرگ‌ترین ترس پیتر به واقعیت می‌پیوندد. بدین ترتیب رابطه‌ی بین اسپایدی و گابلین برای همیشه تغییر می‌کند و بین آن‌ها پیوندی بیمارگونه و غیرقابل‌شکستن برقرار می‌شود که بعداً به عنصری جدایی‌ناپذیر در کارنامه‌ی کاری تراژیک پیتر تبدیل می‌شود.

۲۳. ملت گابلین (Goblin Nation)

مشخصات انتشار: Superior Spider-Man Vol. 1 #27-31، (۲۰۱۴)
اثری از: دن اسلات و جوزپه کامونکولی

دن اسلات یکی از پرسابقه‌ترین نویسندگان سری آمیزینگ اسپایدرمن است و لازم به گفتن نیست که او در دوره‌ی فعالیتش کارهای زیادی انجام داد تا به این مجموعه رنگ‌وبویی تازه ببخشد و پیتر پارکر را از نو تعریف کند. هیچ‌کدام از خط‌های داستانی‌ای که اسلات نوشته بود، به‌اندازه‌ی سوپریور اسپایدرمن (Superior Spider-Man) متحول‌کننده یا جنجالی نبودند؛ در این کمیک ذهن دکتر اختاپوس (Dr. Octopus) بدن پیتر پارکر را تسخیر کرد و تلاش کرد تا ثابت کند او قهرمان بهتری است.

این ریسکی بود که جواب داد، و خط داستانی «ملت گابلین» که نقطه‌ی اوج داستان است، به‌خوبی این مسئله را ثابت می‌کند. این مجموعه به بهترین شکل پایان می‌پذیرد؛ در پایان آن آتو آکتیویوس (Otto Octavius) در نبردی محکوم‌به‌شکست علیه نورمن آزبورن احیاشده و ارتش زیرزمینی‌اش متشکل از گابلین‌های سبز مبارزه می‌کند. در این لحظه آتو با یکی از بزرگ‌ترین حقیقت‌های زندگی‌اش مواجه می‌شود. در نقطه‌ی اوج این داستان او پی می‌برد که با وجود منابع و تکنولوژی و بلندپروازی‌اش، او از فضیلتی که باعث می‌شود مرد عنکبوتی به قهرمان زمانه تبدیل شود بی‌بهره است: آن فضیلت از خود گذشتگی است. او تصمیم می‌گیرد بمیرد تا پیتر دوباره زنده شود و این پایانی بی‌نقص برای قوس داستانی‌ای است که یک سال در حال توسعه بود. آن لحظه که آزبورن متوجه می‌شود که دیگر در حال مبارزه با آکتیویوس نیست، جزو بهترین لحظات کمیک‌های مرد عنکبوتی است.

۲۲. عروسی (The Wedding)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 1 Annual #21، (۱۹۸۷)
اثری از: دیوید میشلینی (David Michelinie) و پل رایان (Paul Ryan)

پس از این‌که مارول گوئن استیسی (Gwen Stacey) را کشت تا دیگر هیچ‌گاه شاهد مرد عنکبوتی متاهل نباشیم، در سال ۱۹۸۷ اقدامی غیرمنتظره انجام داد: داستانی را به ازدواج پیتر و مری‌جین اختصاص داد؛ ازدواجی که ۲۰ سال دوام آورد. با این‌که بخش اول این کمیک نبردی استاندارد با الکترو (Electro) است، پس از این‌که داماد و عروس درباره‌ی ازدواج دودل می‌شوند، داستان تازه هیجان‌انگیز می‌شود.

مری‌جین از این می‌ترسد که به زن خانه‌دار تبدیل شود؛ همچنین به این فکر می‌کند که رها کردن مهمانی‌ها و رابطه با پسران پولدار برای تبدیل شدن به همسر یک ابرقهرمان چه نتیجه‌ای می‌تواند رویش داشته باشد. از طرف دیگر، پیتر به مرگ گوئن فکر می‌کند و این‌که هویت او به‌عنوان مرد عنکبوتی مستقیماً در وقوع این تراژدی موثر بود. این مسئله از این لحاظ بدتر می‌شود که هیچ‌کدام‌شان نمی‌توانند با کس دیگری – جز یکدیگر – درباره‌ی ترس‌هایشان حرف بزنند. این کمیک با استفاده از کلیشه‌های رایج مربوط به اپیزود «ازدواج» در سریال‌های سیت‌کام، نگاهی احساسی به  رابطه‌ی این دو نفر می‌اندازد.

در نهایت آن‌ها به ازدواج تن دادند و تا ابد، خوش و خرم، کنار هم زندگی کردند؛ حداقل تا موقعی‌که سال‌ها بعد، مفیستو (Mephisto)، آن حقه‌ی مربوط به پاک کردن ذهن را انجام داد…

۲۱. هدیه/گفتگو (The Gift/The Conversation)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 1 #400، (۱۹۹۵) / The Amazing Spider-Man Vol. 2 #38 (۲۰۰۲)
اثری از: جی. ام. دماتِیس (J.M. DeMatteis) و مارک بگلی (Mark Bagley) / جی. مایکل استرازینسکی (J. Michael Straczynski) و جان رومیتا جونیور (John Romita Jr.)

در این مدخل دو داستان مجزا را گنجانده‌ایم و این کار شاید تقلب کردن باشد، ولی قرار دادن دو داستان مختلف که هرکدام با رویکردی بسیار متفاوت به مفهومی مشابه می‌پردازند، کار به‌جایی به نظر می‌رسید. «هدیه» و «گفتگو» هردو جواب به سوالی یکسان هستند: وقتی پیتر هویت خود را به زن‌عمو می (Aunt May) فاش کند، چه اتفاقی می‌افتد؟

داستان اول، «هدیه»، وسط خط داستانی بدنام «ساگای کلون» (Clone Saga) اتفاق می‌افتد. با این‌که بیشتر طرفداران دوست دارند بیشتر وقایع این کراس‌آور کش‌دار را فراموش کنند، شماره‌ی ۴۰۰ آمیزینگ اسپایدرمن یکی از نقاط عطف آن است. در این شماره پیتر با یکی از بزرگ‌ترین تراژدی‌های عمرش روبرو می‌شود، چون زن‌عمو می در بستر مرگ افتاده است. پیش از این‌که او فوت کند، به پیتر می‌گوید که همیشه می‌دانسته او مرد عنکبوتی است. این یکی از عمیق‌ترین و احساسی‌ترین لحظات در تاریخ کمیک‌های مرد عنکبوتی است، حتی با در نظر گرفتن این‌که مارول تصمیم گرفت با فاش کردن این‌که زن‌عمو می با فردی که هویت او را جعل کرده جایگزین شده، همه‌چیز را به حالت اول برگرداند.

جی. مایکل استرازینسکی چند سال بعد در ران خود از آمیزینگ اسپایدرمن دوباره به این موضوع پرداخت. در داستان او، پیتر درگیر مبارزه‌ای مرگبار با مورلون می‌شود. این درگیری باعث می‌شود او، در حالی‌که هنوز لباسش را به تن دارد، بیهوش روی زمین بیفتد. زن‌عمو می پیتر را در این حال پیدا می‌کند. این بار قبول کردن حقیقت برای زن‌عمو می به‌مراتب سخت‌تر است. غافلگیری داستان در آن قسمت هویدا می‌شود که استرازیسنسکی تصمیم می‌گیرد نشان دهد زن‌عمو می هم سر مرگ عمو بن (Uncle Ben) کمی احساس عذاب‌وجدان می‌کند. آن شبی که او مرد، این دو با هم جر و بحث کردند و او احساس می‌کند که او هم مسئول بلایی است که سر او آمد.

سال‌های سال بود که پیتر می‌ترسید حقیقت را به زن‌عمو می بگوید، ولی به‌خاطر این عذاب‌وجدان و درک مشترک پیوند بین این دو قوی‌تر می‌شود. استرازینسکی موفق می‌شود از نوشتن گفتگوهای رایج و قابل‌انتظار بین پیتر و زن‌عمو می پرهیز کند و لایه‌های جدیدی از رابطه‌ی بین آن‌ها را کشف کند. جای تاسف دارد که مارول تصمیم گرفت با احیا کردن هویت مخفی پیتر همه‌چیز را به وضع قبلی برگرداند. شاید باید منتظر داستان سوم درباره‌ی این موضوع باشیم. همان‌طور که می‌گویند، تا سه نشود، بازی نشود.

۲۰. آلتیمت فال‌اوت (Ultimate Fallout)

مشخصات انتشار: Ultimate Comics Fallout #1، (۲۰۱۱)
اثری از: برایان مایکل بندیس (Brian Michael Bandis) و مارک بگلی (Mark Bagley)

با این‌که پیتر پارکر اصلی هیچ‌گاه واقعاً نمرد، مارول دست به کاری شوکه‌کننده زد: تصمیم گرفت آلتیمت اسپایدرمن، یکی از دگرگونی‌های اسپایدرمن و یکی از شخصیت‌هایی که به‌مدت بیش از ۱۰ سال زیر دست برایان بندیس در حال رشد بود، بکشد. خوشبختانه، به‌لطف زمینه‌سازی منحصربفرد دنیای آلتیمت، مرگ او معنادار و دارای عواقب سنگین بود و در آخر شرایط را برای مایلز مورالس، شخصیت جدید، فراهم کرد تا وظیفه‌ی تاراندازی در نقش مرد عنکبوتی را بر عهده بگیرد.

با این حال، اولین فصل از سری Ultimate Comics Fallout لحظه‌ای بود که می‌شود آن را به‌عنوان بهترین لحظه پس از مرگ تراژیک پیتر در نظر گرفت. همان‌طور که می‌دانیم، مردم عموماً پیتر را دوست ندارند. اما در این داستان، پس از حذف شدن او از معادله، می‌بینیم که در مراسم ختم او – مراسمی که شاید با مراسم ختم کاپیتان آمریکا قابل‌مقایسه باشد – مردم بالاخره قدردانی خود را از او نشان می‌دهند. هویت مرد عنکبوتی به‌عنوان پیتر پارکر، دانش‌آموز دبیرستانی فاش شد، نیویورک نشان داد که چقدر از این نوجوان بابت قهرمان‌بازی‌هایش ممنون است و اشک‌ها سرازیر شدند.

مهم‌ترین لحظه‌ی داستان در بخش نهایی آن اتفاق می‌افتد. در این لحظه زن‌عمو می در برابر دختربچه‌ای قرار می‌گیرد که مرد عنکبوتی جانش را نجات داده بود و او را در آغوش می‌گیرد. این شماره، پایانی دلخراش برای زندگی‌ای قهرمانانه بود و نشان می‌دهد که میراث پیتر در دنیای آلتیمت چه نقش حیاتی‌ای داشت.

۱۹. مرد عنکبوتی/شعله‌ی انسانی: من با احمق‌ها هستم (Spider-Man/Human Torch: I’m With Stupid)

مشخصات انتشار: Spider-Man/Human Torch #1-5، (۲۰۰۵)
اثری از: دن اسلات و تای تمپلتون (Ty Templeton)

دوستی بین مرد عنکبوتی و جانی استورم (Johnny Storm) یکی از جالب‌ترین دوستی‌ها در دنیای کمیک است و شاید هیچ کمیکی به‌خوبی این مینی‌سری منتشرشده در سال ۲۰۰۵ آن را اکتشاف نکرده باشد. این کمیک کلکسیونی از ۵ داستان مستقل است که در نقاط مختلف تاریخ مارول اتفاق می‌افتند؛ از اولین روزهای پیدایش مرد عنکبوتی و چهار شگفت‌انگیز (Fantastic Four) گرفته تا ران جی. مایکل استرازینسکی. مرد عنکبوتی/مشعل انسانی نه‌تنها نامه‌ای عاشقانه به دوستی عمیق پیتر و جانی، بلکه تجلیل‌خاطری از تاریخچه‌ی کلی مرد عنکبوتی است.

این کمیک وقایع زیادی را پوشش می‌دهد: از تاثیر احساسی مرگ گوئن استیسی و رابطه‌ی عاشقانه‌اش با گربه‌سیاه (Black Cat) گرفته تا هجو کردن ساگای کلون و تعریف کردن جوک‌های درون‌سازمانی درباره‌ی لباس سیاه (Symbiote Costume) و فراتر از آن. این مجموعه تاکیدی دوباره روی نقش پیتر به‌عنوان مرد عنکبوتی است و به ما نشان می‌دهد با وجود تمام چیزهایی که او از دست داد، دوست‌ها و خانواده‌ای پیدا کرد که نمی‌توان جایگزین‌شان کرد. وقتی جانی در حرف‌هایش به «شانس پارکر» اشاره می‌کند – اصطلاحی که عموماً برای توصیف بداقبالی‌های دائمی پیتر به کار می‌رود – به او نشان می‌دهد که از دید کسی که از بیرون به قضیه نگاه می‌کند، او همه‌ی چیزهایی را که یک مرد می‌خواهد دارد.

۱۸. ساگای کلون اصلی (The Original Clone Saga)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 1 #139-150، (۱۹۷۴ تا ۱۹۷۵)
اثری از: گری کانوی (Gerry Conway) و راس آندرو (Ross Andru)

پیش از ساگای کلون اواسط دهه‌ی نود که بسیار منفور بود و انگار هیچ‌گاه قرار نبود تمام شود، در دهه‌ی هفتاد ساگای کلونی در صفحات آمیزینگ اسپایدرمن منتشر شد که به‌مراتب بهتر بود. این داستان درباره‌ی شغال (The Jackal) است. شغال در ابتدا مایلز وارن (Miles Warren)، استاد زیست‌شناسی پیتر پارکر در دانشگاه امپایر استیت بود. ما پی می‌بریم که او در خفا علاقه‌ی شدیدی به گوئن استیسی داشت و اسپایدرمن را بابت مرگ او شماتت می‌کند. او از شدت ناراحتی کلونی از گوئن و پیتر می‌سازد. این کار او منجر به وقوع زنجیره‌ای از اتفاقات می‌شود که برای دیوارنورد محبوب ما بسیار عذاب‌آورند.

از بعضی لحاظ، این داستان بیان‌گر به واقعیت پیوستن بدترین ترس‌های پیتر است. او مجبور می‌شود با چشم‌توی‌چشم شدن با بدن فیزیکی گوئن، با عذاب‌وجدان خود روبرو شود. از آن بدتر او باید به چشم‌های مردی نگاه کند که باعث مرگ او شد: خودش. در فهرست بلندبالای تمام نقاط قوت و فضیلت‌هایی که مرد عنکبوتی دارد، یک نقطه‌ضعف وجود دارد و آن هم حس عذاب وجدان بی‌پایان او در قبال کسانی است که باعث عذاب‌شان شد. با این‌که در سال‌های آتی قضیه‌ی کلون ساختن از کنترل خارج شد، تاثیری که این خط داستانی برای اولین بار داشت، عمیق‌تر از آن است که بتوان نادیده‌اش گرفت.

۱۷. ساعت‌شنی شکسته (Cracked Hourglass)

مشخصات انتشار: Peter Parker: The Spectacular Spider-Man Vol. 1 #308-309، (۲۰۱۸)
اثری از: چیپ زدارسکی (Chip Zdarsky) و کریس باکالو (Chris Bacalo)

در سال ۲۰۱۷، مارول پیتر پارکر: اسپکتکولر اسپایدرمن را به‌عنوان مکملی برای سری آمیزینگ اسپایدرمن (که در جریان بود) احیا کرد. هدف این سری تعریف کردن داستان‌های صمیمانه‌تر و شخصی‌تر در دوره‌ای بود که پیتر رییس شرکتی چندملیتی بود. این فرمول بهترین عملکرد را در خط داستانی دو قسمتی «ساعت‌شنی شکسته» داشت.

ساعت‌شنی شکسته به‌راحتی یکی از بهترین داستان‌ها با محوریت رویارویی مرد عنکبوتی با مرد شنی (Sandman) است. این داستان نشان می‌دهد که حتی بدترین دشمنان پیتر هم از عمق احساسی و انسانیت برخوردارند. در این داستان، فلینت مارکو (Flint Marko) در یک‌قدمی مرگ قرار می‌گیرد، در حالی‌که در حال تقلا کردن با خاطرات زندگی‌ای است که تاکنون زندگی نکرده بود. نتیجه‌ی حاصل‌شده داستانی است که توازن بی‌نقصی از علمی‌تخیلی پرزرق‌وبرق و داستان بسیار ساده‌ای درباره‌ی تلاش یک دشمن خونی برای نجات دشمن دیگرش است. این دو شماره ساختار هوشمندانه‌ای دارند، بدین صورت که شماره‌ی اول درباره‌ی مواجه‌ی مرد شنی با میرا بودن خودش است، و داستان دوم درباره‌ی وحشتی بزرگ‌تر است: وحشت از زندگی‌ای که هیچ پایانی ندارد.

۱۶. و مرگ فرا خواهد رسید (And Death Shall Come)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 1 #90، (۱۹۷۰)
اثری از: استن لی و گیل کین (Gil Kane)

بزرگ‌ترین اشتباهی که از خانواده‌ی استیسی (Stacy) سر زد درگیر شدن با پیتر پارکر بود. خط داستانی مرگ کاپیتان استیسی (The Death of Capitan Stacey)، که در جریان نبرد با دکتر اختاپوس اتفاق افتاد،‌ به‌مدت چند فصل ادامه یافت تا این‌که در شماره‌ی ۹۰ آمیزینگ اسپایدرمن شاهد مرگ او بودیم، ولی در این فصل است که داستان اوج می‌گیرد و در آن شاهد اولین تراژدی بزرگ زندگی پیتر پارکر بعد از مرگ عمو بن هستیم. کاپیتان استیسی برای پیتر مثل یک پدرخوانده – یک استاد – بود و خوانندگان بر این باور بودند که او از راز پیتر درباره‌ی هویتش به‌عنوان مرد عنکبوتی خبر داشت. تازه در این شماره بود که این حدس و گمان‌ها به یقین تبدیل شدند؛ آن هم درست در لحظه‌ای که استیسی در آغوش مرد عنکبوتی جان می‌دهد.

این لحظه‌ای دردناک است که در آن پیتر برای بار دیگر متوجه می‌شود که او در مرگ یکی از عزیزانش مقصر بوده است. خوانندگان مدرن به‌هنگام خواندن این داستان یک لایه‌ی دراماتیک دیگر هم تجربه می‌کنند، چون کاپیتان استیسی به پیتر التماس می‌کند که از دخترش، گوئن، محافظت کند و پیتر هم به او قول می‌دهد که این کار را انجام خواهد داد. ولی یک سال بعد، پیتر در انجام این کار شکست می‌خورد. غیر از این، مرگ کاپیتان اسپیسی یک پیچیدگی جدید در رابطه‌ی بین پیتر و گوئن ایجاد می‌کند، چون گوئن بر این باور است که مرگ پدرش تقصیر مرد عنکبوتی است. با این‌که او نمی‌داند پیتر مرد عنکبوتی است، ولی پیتر نمی‌تواند در خلوت خودش به این مسئله بی‌تفاوت باشد.

۱۵. گانتلت (The Gauntlet)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 1 #611-637، (۲۰۰۹ تا ۲۰۱۰)
اثری از: متفرقه

در دوره‌ی یک روز کاملاً جدید (Brand New Day) از سری آمیزینگ اسپایدرمن، مارول گروهی متفرقه و متغیر از هنرمندان و نویسندگان را استخدام کرد تا هر ماه سه داستان جدا از مرد عنکبوتی تعریف کنند. این روند به‌مدت چند سال ادامه پیدا کرد. این پروسه در نهایت به خلق گانتلت ختم شد. گانتلت یک کمیک بلندپروازانه و به‌شدت تاثیرگذار درباره‌ی یک سری از مخوف‌ترین اتفاقات در کارنامه‌ی کاری مرد عنکبوتی است.

این کمیک به‌نوعی به کراس‌اور نایت‌فال (Knightfall) در دنیای کمیک‌های بتمن شباهت دارد. داستان آن درباره‌ی دشمن مرموزی است که در حال فریب دادن پیتر پارکر و هل دادن او به آستانه‌ی تحمل فیزیکی و ذهنی‌اش است. در هر داستان اسپایدی در برابر دشمنی متفاوت قرار می‌گیرد؛ وجه‌اشتراک همه‌ی این مبارزه‌ها این است که با پشت‌سر گذاشتن هرکدام، اسپایدی در وضعیتی بدتر نسبت به قبل قرار می‌گیرد.

گانتلت شامل چند داستان کلاسیک مثل «خشم راینو» (Rage of the Rhino) و «شِد» (Shed) است. هر دو داستان به اکتشاف جنبه‌های تراژیک دشمنان نمادین اسپایدی می‌پردازند. ولی برای بیشترین حد تاثیرپذیری از کمیک، بهتر است که کل مجموعه را از اول تا آخر بخوانید.

۱۴. آلتیمت ونوم (Ultimate Venom)

مشخصات انتشار: Ultimate Spider-Man #33-39، (۲۰۰۳)
اثری از: برایان مایکل بندیس و مارک بگلی

با این‌که در حال حاضر ونوم در جهان اصلی مارول جایگاه بالایی دارد، در زمان انتشار قوس داستانی ونوم در آلتیمت اسپایدرمن، این شخصیت صرفاً به یادآوری از بزرگ‌نمایی‌های نالازم دهه‌ی ۹۰ تنزل درجه پیدا کرده بود. با این حال، پس از بازآفرینی دنیای مرد عنکبوتی زیر پرچم «آلتیمت»، بندیس راهی پیدا کرد تا ونوم و ادی براک (Eddie Brock) را به شخصیتی جدانشدنی از دنیای مرد عنکبوتی تبدیل کند و این موجود همزیست (Symbiote) گوشت‌خوار را به‌عنوان عنصری حیاتی به زندگی شخصی پیتر پیوند بزند. ادی که اکنون یکی از دوستان کودکی فراموش‌شده‌ی پیتر است و در دانشگاه تحصیل می‌کند، در حال ادامه دادن مسیر پدرش برای درمان سرطان است؛ روش آن‌ها برای این کار طراحی لباسی به نام «لباس زیستی» (Bio Suit) است، پروژه‌ای که پدر ادی با همکاری پدر پیتر مشغول کار روی آن بوده است.

این دوتا پس از ملاقات با یکدیگر سریع رابطه‌ی دوستی‌شان را از سر می‌گیرند، ولی طولی نمی‌کشد که پیتر از ماهیت آزمایش ادی و گنجایش مخرب آن باخبر می‌شود و پی می‌برد ادی آن شخصی که فکر می‌کرد نیست. بندیس موفق می‌شود داستان ونوم را با مرگ مادر و پدر پیتر گره بزند و به این اشاره کند که شاید مرگشان تصادفی نبوده است. ونوم هم مثل بیشتر موفقیت‌های دیگری که بندیس در جهان آلتیمت مارول کسب کرد، تلاشی برای موجه‌سازی یکی از عناصر بزرگ‌نمایانه در گذشته‌ی مرد عنکبوتی و تبدیل کردن آن به عنصری جدید، جالب و از همه مهم‌تر، مرتبط با ریشه‌های مرد عنکبوتی است.

۱۳. مسافر می‌آید (The Commuter Cometh)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 1 #267، (۱۹۸۷)
اثری از: پیتر دیوید (Peter David) و باب مک‌لئود (Bob McLeod)

از بسیاری لحاظ، مسافر می‌آید برجسته‌ترین داستان پیتر دیوید است. ایده‌ی پشت آن بسیار ساده و قابل‌دسترس است و با چاشنی طنز، از زاویه‌ای به مرد عنکبوتی نگاه می‌کند که تاکنون به او نگاه نشده بود. این داستان اساساً از الگوی «ماهی بیرون از آب» (Fish out of water) پیروی می‌کند، بدین معنا که در آن پیتر از ناحیه‌ی امن خود بین آسمان‌خراش‌های منهتن و خیابان‌های شلوغ آن خارج می‌شود و به… *نفس عمیق*… به حومه‌ی شهر می‌رود.

این داستان ویترینی از شرورهای خفن و اکتشاف عمقی عذاب‌وجدان پیتر نیست (این عناصر را در مدخل‌های دیگر فهرست به‌وفور پیدا خواهید کرد). این کمیک سرگرمی خالص و ساده است که رابطه‌ی بین مرد عنکبوتی و نیویورک و همچنین وابستگی بیش از حد او به معماری نیویورک را اکتشاف می‌کند. دیوید و مک‌لئود از کل پتانسیل کمدی داستان استفاده می‌کنند؛ مثلاً در یک قسمت بچه‌ی کوچکی به مرد عنکبوتی پیشنهاد می‌دهد برای رفت‌وآمد از سه‌چرخه‌ی او استفاده کند و در قسمتی دیگر، مرد عنکبوتی می‌بیند که چاره‌ای ندارد جز این‌که سوار اتوبوس شود. مسافر می‌آید شاهکاری کمدی است که همه‌ی طرفداران مرد عنکبوتی باید آن را بخوانند.

۱۲. هیچ‌کس نمی‌میرد (No One Dies)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 1 #655-656، (۲۰۱۱)
اثری از: دن اسلات و مارکوس مارتین (Marcos Martin)

با این‌که مرد عنکبوتی یکی از بشاش‌ترین و خوش‌قلب‌ترین ابرقهرمان‌هاست، متاسفانه بسیاری از داستان‌هایی که شخصیت او را شکل داده‌اند و در یاد و خاطره‌ی مردم مانده‌اند، حول محور یک موضوع می‌چرخند: مرگ. «هیچ‌کس نمی‌میرد» هم چنین داستانی است. با این‌که این داستان دو قسمتی است، قسمت اول آن است که باعث شده به این فهرست راه پیدا کند. در این کمیک مرد عنکبوتی از مرگ مارلا جیمسون (Marla Jameso)، همسر محبوب جی. جوناه جیمسون (J. Jonah Jameson) ناراحت است و به‌همراه تعدادی از شخصیت‌های دیگر در مراسم ختم او شرکت می‌کند، مراسم ختمی که به‌لطف طراحی‌های مارکوس مارتین، به‌شکلی شکوه‌مند، ولی غرق در سکوت به تصویر کشیده است. کمی بعدتر، پیتر در خواب فرو می‌رود و کابوسی وحشتناک می‌بیند. در این کابوس همه‌ی کسانی که او در نجات‌شان شکست خورد رویاروی او قرار می‌گیرند.

اسلات این کمیک را پر از شخصیت‌های مهمان و مرده کرده است؛ از شخصیت‌های قابل‌انتظار مثل عمو بن و خانواده‌ی استیسی گرفته تا شخصیت‌های غیرمنتظره‌ای مثل اوکسانا سیستویچ (Oksana Systevich)، همسر راینو و تیموتی هریسون (Timothy Harrison)، یکی از شخصیت‌های داستان «پسرکی که یادگاری‌های مرد عنکبوتی را جمع می‌کند» (The Kid Who Collects Spider-Man). پیتر که درگیر عذاب‌وجدان است، در دنیای خواب و رویا قدم می‌زند و سعی می‌کند به‌نحوی با آشوبی که در زندگی دیگران ایجاد کرده آشتی کند. از آن بدتر، او با پدر و مادرش هم برخورد می‌کند، ولی آن‌ها چهره‌ای ندارند، چون خاطرات او از آن‌ها بسیار مبهم است. او یاد شبی که گوئن مرد می‌افتد. گوئن در حال صحبت کردن با اوست، ولی به‌خاطر گردن شکسته‌اش سرش به گوشه خم می‌شود. صحنه به صحنه، ما شاهد واژگون شدن دنیای پیتر هستیم و واقعاً دلمان برایش می‌سوزد؛ ولی جنبه‌ی نبوغ‌آمیز داستان این است که می‌دانیم در این وحشت مقدار زیادی حقیقت نهفته است. همچنین اسلات موفق می‌شود در بستر این کمیک، نظریه‌ای متا (یا خودارجاع‌دهنده) درباره‌ی مرگ شخصیت‌ها در کمیک‌ها ارائه کند و به ما یادآوری کند که از قرار معلوم فقط شرورها هستند که از مرگ به زندگی برمی‌گردند.

با این حال، تجربه‌ی این همه درد و رنج تحولی درون پیتر ایجاد می‌کند. پس از پایان داستان این کمیک، پیتر با خود عهد جدیدی می‌بندد که به‌نوعی روی ران اسلات از این شخصیت سایه انداخته است: تا وقتی اسپایدی زنده است، کسی نخواهد مرد. تعیین کردن چنین استاندارد سطح بالا و تقریباً غیرممکنی برای خودش، تا سال‌ها تاثیری عمیق روی اسپایدی داشت.

۱۱. هیچ‌چیز نمی‌تواند جاگرنات را متوقف کند (Nothing Can Stop the Juggernaut)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man #229-230، (۱۹۸۲)
اثری از: راجر استرن (Roger Stern) و جان رومیتا جونیور (John Romita Jr.)

این داستان این روزها به یکی از آثار کلاسیک مرد عنکبوتی تبدیل شده، ولی در نگاه اول پیرنگ آن هیچ نکته‌ی قابل‌توجهی ندارد. داستان آن را به تعداد دفعات بی‌شماری در کمیک‌های ابرقهرمانی دیگر دیده بودیم و دیده‌ایم: نیرویی غیرقابل‌توقف در برابر شیئی غیرقابل‌حرکت، خوبی در برابر پلیدی، تلاش ابرقهرمان برای این‌که به ابرشرور اجازه ندهد نقشه‌ی شرورانه‌اش را به سرانجام برساند. ولی «هیچ‌چیز نمی‌تواند جاگرنات را متوقف کند» مثالی بی‌نظیر از کمیکی است که نشان می‌دهد شخصیت‌پردازی بی‌نقص و اکشن درجه‌یک چطور می‌تواند داستانی کلیشه‌ای را آنقدر عالی جلوه بدهد که سزاوار گنجاندن در چنین فهرستی شود.

راجر استرن داستانی روان و عاری از پیچیدگی را با بیشتر عناصر داستانی مرتبط با مرد عنکبوتی تعریف می‌کند، عناصر داستانی‌ای که در بیشتر عناوین دیگر این فهرست نیز شاهدشان هستیم: مثل در خطر افتادن زن‌عمو می، مشکل در روابط شخصی و حس عذاب‌وجدان شدید سر مرگ شخصیت‌های دیگر. عاملی که باعث خاص شدن این کمیک می‌شود این است که استرن داستان را با اکشنی پرزد‌وخورد و خوش‌خوان پیش می‌برد که نیمه‌ی «ابرقهرمان» از زندگی پیتر پارکر را با تمام قدرت به مخاطب عرضه می‌کند.

۱۰. اسپایدرمن! (Spider-Man!)

مشخصات انتشار: Amazing Fantasy Vol. 1 #15، (۱۹۶۲)

اثری از: استن لی و استیو دیتکو

درباره‌ی داستانی که مرد عنکبوتی را به دنیا معرفی کرد چه می‌توان گفت؟ در اولین داستان مرد عنکبوتی تمام عناصر پایه‌ای که تا به امروز جزو ویژگی‌های ذاتی مرد عنکبوتی باقی مانده‌اند پوشش داده شده‌اند. در آن عنکبوتی رادیواکتیو پیتر را گاز می‌گیرد، او به قدرت‌های فرابشری دست پیدا می‌کند، از روی غرور به یک خلاف‌کار اجازه می‌دهد فرار کند، خلاف‌کار مذکور عمو بن عزیزش را می‌کشد و از دل حس عذاب‌‌وجدان و درد ناشی از این اتفاق، مرد عنکبوتی قهرمان‌منش زاده می‌شود. در عرض چند صفحه، استن لی و استیو دیتکو یکی از نمادین‌ترین و تراژیک‌ترین داستان‌های خاستگاه (Origin Story) تمام دوران را تعریف کردند.

با این‌که از سال ۱۹۶۲ تاکنون افراد بسیاری در گسترش میراث مرد عنکبوتی نقش داشته‌اند، در تمام بازآفرینی‌ها و بازگویی‌ها هسته‌ی مرد عنکبوتی همان چیزی باقی مانده که در این داستان تثبیت شد؛ همراه با من تکرار کنید: قدرت زیاد مسئولیت زیاد به همراه دارد.

۹. اگر سرنوشت من این است (If This Be My Destiny)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 1 #31-33، (۱۹۶۵ تا ۱۹۶۶)
اثری از: استن لی و استیو دیتکو

این داستان که به دوره‌ی ابتدایی تاریخ انتشار مرد عنکبوتی تعلق دارد، بنا بر دلایل زیادی یکی از مهم‌ترین داستان‌های مرد عنکبوتی است. از دید تاریخی، این داستان (خصوصاً شماره‌ی ۳۱) از این لحاظ اهمیت دارد که در آن پیتر در دانشگاه امپایر استیت ثبت‌نام کرد و برای همین، برای اولین بار گوئن استیسی و هری آزبورن را ملاقات کرد؛ دو شخصیت که به‌مرور زمان، به شخصیت‌هایی بسیار مهم در دنیای مرد عنکبوتی تبدیل شدند. از آن مهم‌تر، این داستان الگوی قصه‌گویی‌ای را فراهم کرد که همه‌ی داستان‌های مرد عنکبوتی تا ابد از آن پیروی خواهند کرد. این داستان شامل همه‌‌ی عناصری است که از مرد عنکبوتی انتظار دارید:

• مشکلات عاطفی پیتر (البته در اینجا پیتر این مشکلات را با بتی برنت (Betty Brant) تجربه می‌کند و خودش هم یک عوضی تمام‌عیار است).
• در خطر افتادن زن‌عمو می
• دشمنی کلاسیک که پشت نقشه‌ای شرورانه و پیچیده قرار دارد
• وابستگی پیتر به مهارت‌های علمی‌اش برای نجات مردم
• مسخره شدن عکس‌های پیتر از جانب جی. جوناه جیمسون

همه‌ی این عناصر در این کمیک وجود دارند و نتیجه‌ی حاصل‌شده داستانی هیجان‌انگیز در کارنامه‌ی کاری تارانداز مجبوب ماست.

با این حال، مهم‌ترین نقطه‌قوت کمیک هنرنمایی استیو دیتکو در آن است. این داستان حاوی بهترین صحنه‌های اکشنی است که می‌توانید در یک کمیک پیدا کنید؛ چه در سال ۱۹۶۵، چه بین کمیک‌های امروزی. البته عنصری که مردم بیشتر از هر چیز دیگری از این کمیک به یاد دارند، نمای تمام‌صفحه‌ی نمادینی است که در آن مرد عنکبوتی در حال نجات دادن خود از آواری است که زیر آن حبس شده است. ولی علاوه بر خود این لحظه، تمام صفحه‌های مربوط به زمینه‌سازی آن نیز به‌یادماندنی هستند. پیتر زیر وزنی سنگین حبس شده و وقتش برای نجات دادن زن‌عمو می از مرگ در حال تمام شدن است. آهنگ روایی دیتکو مثالی بی‌نقص از هنر قصه‌گویی است. این داستان خواننده را هیجان‌زده نگه می‌دارد و به شما اوج قدرت بیرونی و درونی مرد عنکبوتی را – که از آن موقع تاکنون به ویژگی ذاتی او تبدیل شده – نشان می‌دهد.

۸. بهترین دشمنان (Best of Enemies)

مشخصات انتشار: Spectacular Spider-Man Vol. 1 #200، (۱۹۹۳)
اثری از: جی. ام. دماتِیس و سال بوسِما (Sal Buscema)

بهترین دشمنان از آن داستان‌هایی است که تمام ضرب‌آهنگ‌های احساسی در آن در بهترین حالت خود قرار دارند. بهترین دشمنان این‌گونه آغاز می‌شود که هری آزبورن – که اکنون به گرین گابلین تبدیل شده – نقشه‌ای برای کشتن پیتر ریخته و آماده‌ی آخرین رویارویی با بهترین دوست سابقش است. با این حال، مشخص است که هری دیوانه شده، چون شخصیت او دائماً بین گرین گابلین خشن و بی‌رحم و شوهر و پدری مهربان در نوسان است. در نقطه‌ی اوج داستان، این دو دوست سابق با هم روبرو می‌شوند و تمام شخصیت‌های دخیل به آستانه‌ی تحمل خود نزدیک می‌شوند. تنش در بالاترین حد خود قرار دارد.

با این‌که آن‌ها کل شماره را به اعلام نفرت به یکدیگر اختصاص می‌دهند، مری‌جین دائماً به آن‌ها یادآوری می‌کند که آن سه – و همچنین گوئن –  در گذشته چقدر به هم نزدیک بودند. یادآوری مری‌جین از گذشته‌ای دلنشین، روی تمام ضرباتی که بین اسپایدی و گرین گابلین مبادله می‌شود سایه می‌اندازد. در آخر هری خودش،‌ پیتر و بدون این‌که بداند، پسر کوچکش و مری‌جین را به مرگی بر اثر انفجار محکوم می‌کند. با توجه به این‌که به بدن پیتر مواد مخدر تزریق شده و او نمی‌تواند حرکت کند، هری در نهایت تصمیم می‌گیرد طی عملی شجاعانه برود و مری‌جین و پسرش را نجات دهد. او در نهایت موفق می‌شود به شیاطین درونش غلبه کند و برمی‌گردد تا پیتر را هم نجات دهد. طی سلسله‌اتفاقاتی تراژیک، هری بر اثر آسیب‌های واردشده، در حالی‌که پیتر کنارش است، فوت می‌کند.

این هم یکی دیگر از اتفاقات دردناکی بود که تا مدت‌ها ذهن پیتر را آشفته نگه داشت، ولی هری نیز سهمی از این تراژدی دارد. جی. ام. دماتِیس او را به‌شکل مردی به تصویر می‌کشد که ادعا می‌کند از همه نظر از پدرش پیشی گرفته است و بدون این‌که دوستان و خانواده‌اش را فراموش کند، به اهدافش دست پیدا کرده است، با این حال، در نهایت او در باطن یک پسربچه‌ی وحشت‌زده است که می‌خواهد انتظارات پدر را برآورده کند. در پایان داستان، تنها با مرگ است که او بالاخره موفق می‌شود از زیر سایه‌ی پدرش بیرون بیاید.

۷. بدرود مرد عنکبوتی (Spider-Man No More)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 1 #50، (۱۹۶۷)
اثری از: استن لی و جان رومیتا

علاوه بر این‌که در «بدرود مرد عنکبوتی» شاهد اولین حضور ویلسون فیسک (Wilson Fisk)، ملقب به کینگ‌پین (Kingpin) هستیم، این داستان به الگوی تمام داستان‌های آتی با موضوع «قهرمانی که تسلیم می‌شود» تبدیل شد. در این داستان، پیتر پارکر به این نتیجه می‌رسد که در حال خدمت به جامعه‌ای است که تا ابد قدرناشناس خواهد بود؛ در این میان، او در حال نادیده گرفتن زندگی شخصی‌اش – دوستان، خانواده، کارهای مدرسه – است. برای همین او از ابرقهرمان بودن استعفا می‌دهد. این تصمیم او منجر به خلق طراحی نمادین جان رومیتا می‌شود که در آن لباس مرد عنکبوتی در سطل زباله به تصویر کشیده شده است. پس از این‌که پیتر نگهبانی را نجات می‌دهد که او را یاد عمو بن می‌اندازد، دوباره آتش وظیفه‌شناسی در دلش روشن می‌شود.

این سناریو در بسیاری از داستان‌های آتی مرد عنکبوتی تکرار شد، ولی هیچ‌گاه با سادگی و وقاری که در شماره‌ی ۵۰ آمیزینگ اسپایدرمن شاهدش هستیم اجرا نشد. این داستان آنقدر جنبه‌ای نمادین پیدا کرد که به یکی از خرده‌پیرنگ‌های فیلم مرد عنکبوتی ۲ تبدیل شد، فیلمی که تقریباً همه هم‌نظرند که بهترین فیلم مرد عنکبوتی و یکی از بهترین فیلم‌های ابرقهرمانی است.

۶. آخرین شکار کریون (Kraven’s Last Hunt)

مشخصات انتشار: Web of Spider-Man #31-32, The Amazing Spider-Man #293-294, Spectacular Spider-Man #131-132، (۱۹۸۷)
اثری از: جی. ام. دماتِیس و مایک زک (Mike Zeck)

آخرین شکار کریون بدون‌شک یکی از به‌یادماندنی‌ترین داستان‌های مرد عنکبوتی است. این داستان درباره‌ی کریون شکارچی (Kraven the Hunter) است که قصد دارد سخت‌ترین چالش عمرش را انجام دهد: «کشتن» مرد عنکبوتی، بزرگ‌ترین شکارش، و گرفتن جای او، تصمیمی که صرفاً به اسپایدی اجازه می‌دهد تا بیدار شود و ببیند او تا چه‌حد شکست‌خورده بوده است. با این‌که عمدتاً کریون شکارچی در مرکزیت این داستان قرار دارد، این قوس داستانی حاوی لحظات دلنشینی از پیتر و مری‌جین است که به‌تازگی ازدواج کرده‌اند. در این داستان شاهد اولین چالش سر راه ازدواج‌شان هستیم، چون پیتر به‌دست کریون «کشته‌» و به‌مدت دو هفته ناپدید می‌شود. وقتی برمی‌گردد، می‌بینیم که پیتر چقدر نسبت به شهرش متعهد است، چون او زنی را که به‌تازگی همسرش شده تنها می‌گذارد تا ورمین (Vermin)،ِ ابرشروری را که کریون در نیویورک رها کرده، پیدا و مهار کند.

در نهایت، این داستان درباره‌ی کریون است و نشان می‌دهد که وقتی یک شرور به هدف نهایی‌اش می‌رسد، چه اتفاقی می‌افتد. وقتی کریون اسپایدی را شکست می‌دهد چه اتفاقی می‌افتد؟ اگر لکس لوتر موفق می‌شد سوپرمن را بکشد چه اتفاقی می‌افتاد؟ اگر جوکر بتمن را می‌کشت چه اتفاقی می‌افتاد؟ اگر این شروران بزرگ‌ترین مانع سر راه‌شان را بکشند چه هدفی پیدا می‌کنند؟ ایده‌ی پشت «آخرین شکار کریون» جواب دادن به چنین سوالی است. همان‌طور که در این کمیک می‌بینیم، جواب این سوال به‌طرز عجیبی چشم‌هایمان را اشک‌آلود می‌کند، آن هم در قبال شخصیتی که قرار است از او متنفر باشیم.

۵. داشتن و نگه داشتن (To Have and to Hold)

مشخصات انتشار: The Sensational Spider-Man Annual #1، (۲۰۰۷)
اثری از: مت فرکشن (Matt Fraction) و سالوادور لاروکا (Salvador Larroca)

هیچ داستانی به‌خوبی «داشتن و نگه داشتن» هسته‌ی مرکزی رابطه‌ی پیتر پارکر و مری‌جین را به تصویر نمی‌کشد. در سال ۲۰۰۷، پیش از این‌که دو خط داستانی یکی دیگر (One More) و یک روز جدید (Brand New Day) بین طرفداران تفرقه بیندازد، این کمیک تک‌شماره‌ای مری‌جین را در حال بازجویی شدن از طرف سازمان شیلد (S.H.I.E.L.D.) به تصویر می‌کشد. پس از وقوع جنگ داخلی (Civil War) و فاش شدن هویت مرد عنکبوتی بین مردم، شیلد دنبال اوست. مری‌جین که می‌خواهد برای پیتر زمان بخرد، به‌یادماندنی‌ترین خاطرات‌شان را در کنار هم تعریف می‌کند. جایی دیگر، پیتر نیز از دید خودش مشغول همین کار است.

اتفاقی که در ادامه می‌افتد، تجسم عشق واقعی و ثابت کردن این است که چرا مری‌جین همیشه دختر ایده‌آل برای پیتر بوده است. این داستان جنبه‌های خوب و ارزشمند زندگی‌ای را که سرشار از تراژدی بوده است نشان می‌دهد. با وجود فروپاشی ازدواج پیتر و مری‌جین و فاش شدن هویت مرد عنکبوتی بین مردم، این داستان تاثیری روی مخاطب می‌گذارد که اکنون، با نگاه به گذشته، این تاثیر هم جنبه‌ای تراژیک پیدا کرده است: از بین رفتن این رابطه‌ی پاک و خالصانه به‌خاطر نیاز به «تازه‌سازی» دنیای مرد عنکبوتی. خوشبختانه، در کمیک‌های فعلی مارول این دو روح عاشق دوباره به هم می‌رسند.

۴. مرگ جین دِوُلف (The Death of Jean DeWolff)

مشخصات انتشار: Spectacular Spider-Man Vol. 1 #107-110، (۱۹۸۵ تا ۱۹۸۶)
اثری از: پیتر دیوید و ریچ باکلر (Rich Buckler)

این داستان کلاسیک از بسیاری لحاظ قابل‌توجه است. این داستان در چهار شماره تعریف می‌شود، ولی در همین چهار شماره کارهای زیادی انجام می‌دهد و منظورمان هم صرفاً در قبال حل کردن معمای اصلی که در مرکزیت آن قرار دارد نیست. اولین نکته‌ی قابل‌توجه ساختار عجیب داستان است. با این‌که این قوس داستانی «مرگ جین دولف» نام گرفته، ولی مرگ او صرفاً یک پاورقی در کلیت داستان است؛ او صرفاً اولین قربانی در یک پرونده‌ی قتل بزرگ‌تر است. در صفحه‌ی ۳ فصل اول، او در خواب می‌میرد. رویکرد داستان هم به مرگ او بسیار سرد است. در این داستان مخوف، مرد عنکبوتی طوری به آستانه‌ی تحمل خود نزدیک می‌شود که در کمتر داستانی شاهد آن هستیم. به‌خاطر همین، نوعی حس واقع‌گرایی در داستان جاری است که در آن دوران در کمیک‌های اسپایدی کمیاب بود. قاتل خطرناکی که با نام گناه‌خوار (Sin Eater) شناخته می‌شود یک ابرشرور نیست. علاوه بر این‌که او وجدان و قطب‌نمای اخلاقی مرد عنکبوتی را به شدید‌ترین حالت ممکن به چالش می‌کشد – و از این نظر یادآور لحظه‌ی خشم مرد عنکبوتی علیه گرین گابلین در شبی که گوئن استیسی مرد (The Night Gwen Stacey Died) است –  این داستان جزو اولین نمونه‌هایی بود که اشاره کرد که لباس سیاه مرد عنکبوتی روی شخصیت پیتر اثر منفی می‌گذارد.

غیر از این موارد، مرگ جین دولف گامی بلند و موثر برای پیش بردن رابطه‌ی پیتر پارکر و مت مرداک (Matt Murdock) یا همان دردویل (Daredevil) بود. با این‌که دردویل نقشی فرعی در پرونده‌ی قتل داستان دارد، ولی دخالت او اهمیت حیاتی دارد، چون او تا حدی خشم افسارگسیخته‌ی مرد عنکبوتی در نقطه‌ی اوج داستان را کنترل می‌کند. اگر به‌خاطر دردویل نبود، ممکن بود مرد عنکبوتی مردی را که با نام گناه‌خوار شناخته می‌شود تا حد مرگ کتک بزند. در شماره‌ی ۱۱۰ اسپکتکولر اسپایدرمن هم این دو قهرمان هویت مخفی خود را به یکدیگر می‌گویند؛ این کار آن‌ها باعث می‌شود هرچه بیشتر به هم نزدیک شوند.

۳. پسرکی که یادگاری‌های مرد عنکبوتی را جمع می‌کند (The Kid Who Collects Spider-Man)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 1 #248، (۱۹۸۴)
اثری از: راجر استرن، ران فرنز (Ron Frenz) و تری آستین (Terry Austin)

در این داستان هیچ ابرشروری حضور ندارد. از «شانس پارکر»، کلون‌ها و عذاب‌وجدان هم خبری نیست. این داستان مکمل کوتاه از آن داستان‌هاست که اولین بار که آن را می‌خوانید، مثل کامیون از رویتان رد می‌شود و بعد دیگر هیچ‌گاه حافظه‌یتان را ترک نمی‌کند. این داستانی ساده درباره‌ی ملاقات مرد عنکبوتی با بزرگ‌ترین طرفدارش است: پسربچه‌ای که همه‌جور یادبود درباره‌ی مرد عنکبوتی جمع می‌کند: برش‌های روزنامه، اشیاء به‌جامانده از مبارزاتش با ابرشرورها، حتی تیترهای تحقیرآمیزی که جی. جوناه جیمسون درباره‌ی او در روزنامه‌هایش چاپ می‌کند.

در خوانش اول، این داستان یادآوری عجیبی از خاستگاه مرد عنکبوتی است،‌ ولی غافلگیری داستان موقعی اتفاق می‌افتد که اسپایدی تصمیم می‌گیرد هویت خود را به پسرک فاش کند. خواننده از این اتفاق شوکه می‌شود و برایش سوال پیش می‌آید چرا پیتر، بعد از آن همه سال محافظه‌کاری، تصمیم می‌گیرد چنین کاری کند. در صفحه‌ی آخر که اسپایدی با تارهایش از منزلگاه پسرک دور می‌شود، دلیل کارش را متوجه می‌شویم. منزلگاه او مرکز نگه‌داری از بیماران لاعلاج بود. در یکی از پنل‌های داستان، اسپایدی را می‌بینیم که بر فراز دیوار دیوار بیمارستان ایستاده است. او سایه‌ای از خود افکنده است و ما هم پنل را از زاویه‌ی دید پرنده (Bird’s Eye View) می‌بینیم، ولی می‌توانیم پیتر را ببینیم که با غصه سرش را بین دستانش نگه داشته است. این صحنه دلخراش است: مثال کلاسیکی از یک ابرقهرمان است که قدرت‌ها و قابلیت‌های بسیار زیادی دارد، ولی در برابر یکی از بزرگ‌ترین شرورهای زندگی کاری از دستش برنمی‌آید: شروری به نام سرطان.

« پسرکی که یادگاری‌های مرد عنکبوتی را جمع می‌کند» داستانی احساسی درباره‌ی اشتیاق پیتر به انجام دادن کارهای خوب است و به ما یادآوری می‌کند که با وجود تمام تیترهای روزنامه‌ی ناجوانمردانه‌ای که در طی سال‌ها درباره‌ی او نوشته شد، نظر  کودکی که از او تاثیر پذیرفته، صد برابر برای او مهم‌تر است.

جا دارد به شماره‌ی ششم فرندلی نیبرهود اسپایدرمن (Friendly Neighborhood Spider-Man) هم اشاره کرد. در این داستان هم تام تیلور (Tom Taylor) و جوآن کابال (Juann Cabal) داستان احساسی مشابهی را درباره‌ی تلاش مرد عنکبوتی برای شادی بخشیدن به زندگی یکی از طرفدارانش تعریف می‌کنند.

۲. مرد عنکبوتی: آبی (Spider-Man: Blue)

مشخصات انتشار: Spider-Man: Blue #1-6، (۲۰۰۲ تا ۲۰۰۳)
اثری از: جف لوب (Jeph Leob) و تیم سیل (Tim Sale)

مرد عنکبوتی: آبی هم مثل همه‌ی کمیک‌های «رنگی» که لوب و سیل برای مارول تولید کردند، نگاهی به سال‌ّهای مابین اتفاقات مهم زندگی مرد عنکبوتی می‌اندازد. موضوع این کمیک به رابطه‌ی عاشقانه بین اسپایدی و گوئن استیسی اختصاص دارد. این رابطه به‌خاطر ملاقات اولش با مری‌جین واتسون دچار پیچیدگی می‌شود. با این‌که داستان از ساختار آشنای «گذری در گالری شرورهای مرد عنکبوتی» پیروی می‌کند، ولی قاب‌بندی داستان به‌نوبه‌ی خود منحصربفرد است: در روز ولنتاین، پیتر در حال صحبت کردن جلوی ضبط‌صوتی است که در حال ضبط صدایش است؛ او سعی دارد در نواری که گوئن هیچ‌گاه آن را نخواهد شنید، احساساتش را به او بیان کند.

این داستان صادقانه و صمیمانه است و از دید یکی از دگرگونی‌های مدرن این شخصیت، به یکی از بزرگ‌ترین تراژدی‌های زندگی او می‌پردازد. این موضوعی است که زیاد به آن پرداخته شده، ولی تا به‌حال هیچ‌گاه به‌اندازه‌ی مرد عنکبوتی: آبی جنبه‌ی شخصی نداشته است. در این کمیک شاهد لحظاتی از تاریخچه‌ی کلاسیک اسپایدی هستیم (البته با یک سری دست‌کاری جزئی برای حفظ پیوستگی)، از نقل‌قول معروف مری‌جین: “Face it, Tiger, you just hit the jackpot” گرفته تا پیوستن فلش تامپسون به ارتش و غیره. ولی لوب به ما نشان می‌دهد که همه‌ی این لحظات به‌شکلی جدایی‌ناپذیر با حسی که پیتر نسبت به گوئن دارد گره خورده‌اند.

از همه بهتر، در پایان داستان، وقتی مری‌جین حرف‌های ضبط‌شده را می‌شنود، رابطه‌ی بین پیتر و مری‌جین نیز به‌شکلی مناسب مورد بازبینی قرار می‌گیرد. مری‌جین به‌جای این‌که ناراحت شود که پیتر در حال یادآوری زنی دیگر است، صرفاً از او درخواست می‌کند که از طرف او هم به گوئن سلام برساند. این لحظه‌ای شیرین است که به ما یادآوری می‌کند چقدر همه می‌توانند در زندگی ما مهم باشند و چطور هر رابطه در شکل‌گیری شخصیت ما، و شاید بهتر کردنش، موثر است.

۱. شبی که گوئن استیسی مرد (The Night Gwen Stacey Died)

مشخصات انتشار: The Amazing Spider-Man Vol. 1 #121-122، (۱۹۷۳)
اثری از: گری کانوی و گیل کین

اگر مرگ عمو بن را به‌عنوان لحظه‌ای در نظر بگیریم که در آن پیتر پارکر به دیوارنوردی تبدیل شد که همه می‌شناسیمش و دوستش داریم، مرگ گوئن لحظه‌ای بود که زندگی مرد عنکبوتی را برای همیشه تغییر داد. این اتفاق برای زمان خودش شوکه‌کننده بود و تا به امروز عمق احساسی‌اش را حفظ کرده است. تاثیر مرگ گوئن روی زندگی قهرمانانه‌ی پیتر، اگر بیشتر از مرگ عمو بن نباشد، کمتر نیست.

مرگ گوئن به یکی از بخش‌های مهم زندگی پیتر در داستان‌های آتی تبدیل شد. علاوه بر ایجاد حس عذاب وجدان، در او ترس از روابط نزدیک ایجاد کرد. ولی شاید تاثیر لحظه‌ای آن داخل خود داستان، در درازمدت برای اسپایدی مهم‌تر باشد. در این داستان پیتر طوری سرشار از خشم می‌شود که تاکنون او را به آن حالت ندیده بودیم. او حاضر است چه داخل لباس، چه خارج از لباس، نورمن آزبورن را سر مرگ گوئن بکشد. وقتی در نهایت با گرین گابلین مواجه می‌شود، جلوی خود را می‌گیرد تا حد مرگ او را کتک نزند. اما این شرور به‌وسیله‌ی گلایدر خودش کشته می‌شود. این صحنه در نقطه‌ی اوج اولین فیلم مرد عنکبوتی سم ریمی مورد استفاده قرار گرفت.

پس از مرگ گوئن و خشمی که پیتر سر این قضیه احساس کرد، او دچار تحولی بزرگ می‌شود. او به این نتیجه می‌رسد که مرگ باید معنایی داشته باشد – حتی برای آدم‌بدها – و مرگ قضاوتی است که او حق ندارد به کسی روا دارد. با این‌که مرگ عشق اول پیتر او را از درون متلاشی می‌کند، او یاد می‌گیرد که انتقام راه‌حل مشکلاتش نیست. این درسی است که تا آخر عمر از یاد نمی‌برد.

منبع: IGN

انتشار یافته در:

مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا