تعریف: مغلطه توسل به بصیرت موقعی پیش میآید که گوینده بر پایهی حس ششم یا بصیرتش (که بهدرستی قابلبیان نیست) استدلال کند، نه منطقاش.
معادل انگلیسی: Appeal to Intuition
معادلهای جایگزین: توسل به حس ششم
الگوی منطقی:
مدرکی برای استدلال X ارائه شده است.
X با بصیرت یا حس ششم شخص ۱ جور نیست.
بنابراین استدلال X رد میشود.
حس ششم شخص ۱ به او میگوید ادعای X صحیح است.
بنابراین، ادعای X صحیح است.
مثال ۱:
نیک: میدونستی اگه خورشید چند مایل به زمین نزدیکتر بود، همهمون جزغاله میشدیم و اگه ما چند مایل ازش دورتر بودیم، یخ میزدیم؟ انگار یه نفر خورشیدو برای ما درست کرده!
سوزی: البته فاصلهی خورشید تا زمین از ۹۱ میلیون مایل تا ۹۴.۵ میلیون مایل متغیره. بستگی داره چه ماهی از سال باشه.
نیک: اشتباه میکنی. من تا حالا ندیدم خورشید چند میلیون مایل دورتر باشه!
توضیح: نیک نهتنها حقیقت را کتمان میکند، بلکه دارد جواب سوزی را بر اساس آنچه که در ذهنش اشتباه به نظر میرسد میسنجد. نیک برای عقل و برهان اهمیت کافی قائل نیست.
مثال ۲:
مارا: اینقدر پولتو بالای بلیتهای بختآزمایی هدر نده. تو که میدونی شانست چقدر کمه چیزی برنده شی، نه؟
فیلیپ: نسبت به بلیتهای بعدی حس خوبی دارم!
توضیح: مارا از فیلیپ میخواهد که دیگر بلیت نخرد و برای درخواستش دلیل موجهی ارائه داده است، ولی فیلیپ بیخیال عقل و منطق شده و به بصیرتش توسل میجوید.
استثنا: وقتی با استدلالی طرف باشیم که احساسات ذهنی (Subjective) اشخاص نقشی اساسی در آن ایفا میکند، این مغلطه اتفاق نمیافتد.
مارین: میخوای با کی ازدواج کنی؟
جوآن: مارتی. به نظرم با مارتی آیندهی روشنتری دارم تا تونی.
منابع:
مغلطهای رایج در اینترنت. منبع آکادمیک برای آن یافت نشد.
ترجمهای از:
انتشاریافته در:
مجلهی اینترنتی دیجیکالا
دیدگاه خود را ثبت کنید