تحلیل معنایی و زیباشناسانه‌ی اولین تریلر بازی Death Stranding

هر نظری نسبت به شخص کوجیما داشته باشید، نمی‌توانید انکار کنید که نبض بازار دست اوست. او دقیقا می‌داند طرفداران‌اش از او چه می‌خواهند: ابهامات هیجان‌انگیز؛ و ظاهرا او انباری از چنین نوع ابهاماتی را در چنته دارد و هر از گاهی یکی از آن‌ها را رو می‌کند تا طرفداران زیادش را تا سانس بعدی شیرین‌کاری‌های «ریدلر-مانندش» در خماری نگه دارد. جدیدترین شیرین‌کاری او، تریلر بازی دث استرندینگ (ساحل‌نشینی مرگبار؟ مخمصه‌ی مرگبار؟ راه‌پیمایی به سوی مرگ؟ اجازه دهید اجالتا دث استرندیگ صدایش کنیم) است؛ عنوانی که طبق ادعاهای موجود، قرار نیست شباهتی به هیچ‌یک از گیم‌های موجود داشته باشد.

در نگاه اول، تریلر بازی مبهم‌تر از آن به نظر می‌رسد که چیزی از ماهیت آن به ما بگوید، ولی به لطف کنکاش عمیق طرفداران و رسانه‌های صنعت بازی، می‌توان یک سری حدس احتمالی راجع به آن زد. مهم نیست که این حدس‌ها درست از آب در بیایند یا نه، چون در این مقطع کسی هم انتظار کشف ماهیت بازی را ندارد، ولی ساختار تریلر طوری است که تلاش برای تفسیر آن، مثل تلاش برای تفسیر شعری کنجکاوبرانگیز، مفرح خواهد بود. پس بدون مقدمه‌چینی بیشتر، می‌رویم سراغ اطلاعاتی که از این تریلر قابل‌برداشت است.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

عنوان بازی

به پدیده‌ی به ساحل نشستن جانوران آبزی Stranding گفته می‌شود. اگر آن‌ها زنده به ساحل برسند، Live stranding و در غیر این صورت، Death stranding اتفاق می‌افتد. با این‌که ما در تریلر جسد یک سری جانور آبزی را در ساحل می‌بینیم، ولی احتمالا این عنوان علاوه بر معنای نزدیکش، قرار است معنای دوری نیز باشد و وضعیت شخصیتی را توصیف کند که «نورمن ریدِس» قرار است نقش آن را ایفا کند.

احتمالا او انسانی است که در یک دنیای بیگانه گرفتار (Stranded)، یا بیگانه‌ای است که در دنیای انسان‌ها گرفتار شده. در هر صورت از نگاه‌های گیج و کنجکاو او به نظر می‌رسد محیط ساحلی تریلر مکانی نیست که با آن آشنایی قبلی داشته باشد.

‌‌‌‌‌

شعر ویلیام بلیک

در ابتدای تریلر چهار سطر شعر از «ویلیام بلیک»، شاعر و نقاش به‌نام انگلیسی آورده می‌شود که ترجمه‌ی تحت‌اللفظی‌شان به شرح زیر است:

این‌که دنیا را در یک دانه شن بینی

و بهشت را در گلی خودرو

این‌که بینهایت را در کف دستانت نگه داری

و ابدیت را در گذر ساعتی

آوردن چهار سطر شعر از ویلیام بلیک در ابتدای تریلر بازی جدید کوجیما بسیار به‌جا به نظر می‌رسد، چون بلیک هم در عرصه‌ی ادبیات به آوردن همین «ابهامات هیجان‌انگیز» در آثارش مشهور است، طوری که پژوهش‌گران آثار او، پس از دویست سال اسطوره‌ی مصنوع‌اش و ارجاعات اشعارش را به طور کامل درک نکرده‌اند. این چهار سطر شعر، سطور آغازین یکی از اشعار بلیک به نام«نشانه‌های معصومیت» (Auguries of Innocence) هستند که تصویری از نوعی شگفت‌زدگی کودکانه نسبت به دنیا و طبیعت را نشان می‌دهند.ولی کلیت شعر راجع به عواقب ناگوار بی‌توجهی و بی‌عاطفگی انسان‌ها نسبت به انسان‌های دیگر و طبیعت است.

در واقع، کلیت شعر فهرستی از موقعیت‌های بی‌رحمانه و نشانه‌هایی (Augury) است که در صورت ادامه یافتن این بی‌عدالتی، به وقوع خواهند پیوست. با توجه به حضور اجساد جانوران آبزی در ساحل و تبدیل شدن نوزاد داخل تریلر به نفت (البته اگر ماده‌ی سیاه نفت باشد)، بعید نیست که با یک سری درون‌مایه‌ی زیست‌محیطی در بازی طرف باشیم. حتی بعید نیست دنیای داخل بازی، دنیایی پساآخرالزمانی یا پادآرمان‌شهری باشد که به خاطر فجایع زیست‌محیطی پیش‌آمده به آن حال و روز افتاده باشد.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

نورمن ریدس و نوزاد

اگر این تریلر کوتاه قرار است نقطه‌ی عطفی داشته باشد، احتمالا این نقطه‌ی عطف صحنه‌‌ای است که ریدس نوزاد را در آغوش می‌کشد. زیاد راجع ‌به نوزاد و رابطه‌ی او با شخصیت ریدس نمی‌توان نظری ارایه داد، جز این‌که او مشخصا به نوزاد اهمیت می‌دهد و به او وابستگی عاطفی دارد. چیزی که ممکن است باعث شود به این وابستگی از زاویه‌ای جدید نگاه کنیم، احتمال حمل شدن نوزاد در شکم مرد داخل تریلر است!

نه‌تنها نوزاد با بند نافی مصنوعی به مرد متصل است (البته این بند ناف مصنوعی به جسد نهنگ‌های کنار دریا نیز متصل است، بنابراین شاید کاربرد دیگری داشته باشد)، بلکه روی شکم مرد، زخمی صلیب‌شکل دیده می‌شود که علاوه بر نمادگرایی مذهبی‌اش، یادآور زخم سزارین است (البته به‌نسبت بزرگ‌تر از یک زخم سزارین واقعی، ولی معمولا در بازی‌های کوجیما در نمایش زخم شخصیت‌ها اغراق می‌شود). با توجه به دستبند آینده‌نگرانه‌ای که به دست‌های ریدس وصل است، احتمالا او اسیر بوده و بعید نیست به روش‌هایی علمی-تخیلی و به‌زور باردار شده باشد.

جا دارد به این نکته هم اشاره کرد که روی بدن مرد داخل تریلر رد یک دست دیده می‌شود؛ اثراتی که ظاهرا کثیفی و دوده را تا جایی که در بضاعت‌شان بوده، از بدن‌اش زدوده‌اند. و نوزاد نیز پس از غیب شدن روی ران و زانوی مرد اثری مشابه به جا می‌گذارد. اگر بخواهیم به این تصویرسازی نگاهی سمبولیک داشته باشیم، احتمالا شخصیت داخل تریلر به چیزی آلوده شده و کسانی که اثر دست‌شان روی بدن او دیده می‌شود، به‌نحوی او را پاک کرده‌اند.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

پنج پیکر معلق در آسمان

در انتهای تریلر ریدس به افق آسمان نگاه می‌کند که در امتداد آن پنج پیکر در ردیفی بی‌نقص، در هوا معلق‌اند. درخشش خورشید در پس‌زمینه، تصویری الهی از آن‌ها در ذهن ایجاد می‌کند و اگر به جای پنج نفر، چهار نفر بودند، می‌شد به‌راحتی آن‌ها را به چهار سوار آخرالزمان نسبت داد، ولی با تعداد فعلی‌شان، احتمالا به شش آیتمی که از گردن ریدس آویزان هستند ارتباط دارند. اگر این آیتم‌ها را قفل در نظر بگیریم، احتمالا پنج‌تایشان متعلق به آن پنچ پیکر و ششمی‌اش متعلق به کاراکتر ریدس است.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

المان «طناب» و «چوب» و درون‌مایه‌ی «تکامل»

هیدئو کوجیما، در یکی از توییت‌های خود در توضیح بازی‌اش گفته است:

“چوب‌دستی و طناب واژه‌های مهمی هستند. شما در بازی جدید ما از «چوب‌دستی» استفاده خواهید کرد؛ ولی این به کنار، چطور می‌توانید از طناب برای برقراری ارتباط بین مردم دنیا استفاده کنید؟ آیا خواهید توانست از هر دو ابزار در کنار هم استفاده کنید؟ بازی، ابزاری را برای تعامل در اختیار شما قرار خواهد داد و شما را نسبت به این مسایل به فکر وا خواهد داشت.”

از قرار معلوم استفاده از چوب‌دستی و طناب قرار است یکی از المان‌های روند بازی باشد. البته دقیقا مشخص نیست واژه‌های«چوب‌دستی» (Stick) و «طناب» (Rope) اینجا کاربرد استعاری دارند یا نه، ولی چیزی که مشخص است، جایگاه این دو ابزار به عنوان اولین اختراعات بشر است. با توجه به برهنگی مرد درون تریلر، بعید نیست او برای مدتی از روند بازی با تجهیزات و محیطی بدوی سر و کار داشته باشد. ولی اگر اینطور باشد، شخصیت ریدس مسلما از حالت بدوی خود «هومو سیپین» (انسان هوشمند) به موجودی پیشرفته به نام «هومو لودِنز» (انسانی که بازی می‌کند)، که در حال حاضر لوگوی شرکت کوجیما است، تکامل پیدا خواهد کرد. شواهد موجود به شرح زیر هستند:

– یکی از بن‌مایه‌های (موتیف) نوشتاری سایت استودیوی بازی‌سازی کوجیما پروداکشنز عبارت From Sapiens to Ludens است. همچنین لوگوی آن (جمجمه‌ای که به ماشین جوش خورده) نشان‌دهنده‌ی تَرابشر بودن هومو لودنز است؛ نشانه‌ای که با تصویر آن حسابی جور درمی‌آید.

– یکی از پوسترهای تبلیغاتی کمپانی جدید کوجیما یک «لودنز» را نشان می‌داد که فقط چشم‌هایش معلوم بود. ولی طرفداران از چشم‌هایش به‌درستی حدس زدند که پشت آن نقاب فوق‌پیشرفته نورمن ریدس قرار دارد. در این صورت، بعید است که لودنز صرفا یک لوگو ساده باشد و مسلما با بازی دث استرندینگ ارتباط دارد. عکس زیر این شباهت را به‌خوبی نشان می‌دهد:

– خود عبارت «تکامل» در آخرین جمله‌ی معرفی‌نامه‌ی کمپانی مورد استفاده قرار می‌گیرد:

Through the invention of play, our new evolution awaits.

– کانال یوتیوبی YongYea یک سری ارتباط بین تریلر دث استرندینگ و فیلم «۲۰۰۱: یک اودیسه‌ی فضایی» پیدا کرده است که توضیح مفصل راجع به آن‌ها از حوصله‌ی مقاله خارج است، چون توضیحات مفصل راجع به خود فیلم را می‌طلبد، ولی به‌طور خلاصه می‌توان گفت که پنچ پیکر مرموز ممکن است به نخستین‌زادگان ۲۰۰۱ ارتباط داشته باشند.

نخستین‌زادگان یا Firstbornها نژادی از موجودات فضایی بودند که اجسامی به نام مونولیث (Monolith) را ساختند تا سطح هوشمندیِ بین موجودات جاندار کائنات را افزایش دهند، چون مونولیث‌ها عامل تکامل موجودات جاندار هستند. علاوه بر این، نوزاد داخل تریلر نیز از بعضی لحاظ، مثلا از لحاظ وابستگی تولدش به عناصر ماوراءالطبیعه، یادآور فرزند ستاره یا Starchild فیلم است؛ موجود خداگونه‌ای که حاصل قرار گرفتن یکی از فضانوردان فیلم، «دیوید بومن»، در معرض مونولیث بود.

در کل وجود داشتن درون‌مایه‌ی تکامل در بازی، یکی از معتبرترین حدس‌هایی است که می‌توان با استناد بر تریلر و اطلاعات موجود از بازی، رویش مانور داد.

‌‌‌‌‌‌‌

معادله‌ی آویز نورمن ریدس

با زوم کردن روی اشیا دور گردن ریدس در یکی از پوسترهای تبلیغانی بازی، به تصویر زیر برخورد می‌کنیم:

آنچه می‌بینید، به ترتیب از بالا به پایین، «معادله‌ی شعاع شوارتزشیلد» و «معادله‌ی دیراک» هستند. چیزی که ممکن است از این دو معادله، سرنخی راجع‌به بازی به ما بدهد، این دو مورد است:

– بر طبق متریک شوارتز شیلد هرگاه شعاع یک جسم از شعاع شوارتز شیلد خودش کمتر شود به یک سیاهچاله تبدیل می‌شود.

– معادله‌ی دیراک با فیزیک کوانتومی و نظریه‌ی نسبیت (رابطه‌ی بین زمان و مکان) سر و کار دارد.

سیاه‌چاله‌ی فضایی؟ فیزیک کوانتومی؟ نظریه‌ی نسبیت؟ این مفاهیم، در عامیانه‌ترین شکل خود، از یک چیز خبر می‌هند: پدیده‌ی «سفر در زمان». البته شاید درست نباشد که با چنین سرنخ ناچیزی چنین نتیجه‌ی قابل‌توجهی را برداشت کنیم، ولی بعید نیست شخصیت نورمن ریدس با دخالت آن پنچ پیکر مرموز یا عاملی دیگر در سیاه‌چاله‌ای سفر کرده باشد و از دوره‌ی زمانی، خط زمانی یا حتی بعد زمانی دیگری سر در آورده باشد.

چیزی که این نظریه را تقویت می‌کند، شباهت تریلر به افتتاحیه‌ی فیلم «ترمیناتور ۲» است. در افتتاحیه‌ی فیلم، ترمیناتور که از آینده به زمان حال فرستاده شده، به صورت کاملا برهنه قدم به جلو برمی‌دارد و منظره‌ی روبروی خود را برانداز می‌کند. نحوه‌ی تدوین و فیلمبرداری تریلر در صحنه‌ای که ریدس در افق پنج پیکر را می‌بیند، به شدت شبیه به صحنه‌ی مذکور در ترمیناتور ۲ است و امکان ندارد این شباهت تصادفی باشد. بد نیست به این موضوع هم اشاره کنیم که «آرنولد شوارتزنگر» فیلمی بازی کرده به نام «جونیور»که در آن باردار می‌شود!

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

در نهایت

دث استرندینگ در حال حاضر بازی‌ای است که حتی موتور ساختش معلوم نشده و مشخصا در مراحل اولیه‌ی ساخت قرار دارد. هیچ بعید نیست که ماهیت آن وسط مراحل ساخت تا حد زیادی تغییر کند یا حتی پروژه، قربانی بلندپروازی‌های کوجیما شود و مثل The Last Guardian تا سال‌ها در گرداب تولید باقی بماند. ولی سابقه‌ی کوجیما و ایماژها و بار معنایی سنگین تریلر (حداقل در مقایسه با تریلر گیم‌های دیگر) نوید بازی‌ای را می‌دهد که مسلما پشت آن ایده نهفته است؛ ایده‌هایی که اگر به بار بنشینند، شاید کاری کنند نام کوجیما دیگر به طور صرف با متا‌ل‌گیر مترادف نباشد.

دث استرندیگ قرار است در آینده‌ای نامعلوم، برای PS4 و پس از تمام شدن انحصار زمانی‌اش، برای PC منتشر شود.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

انتشاریافته در:‌

مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا