تعریف: مغلطه توجیه کردن موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی سعی کند ادعایش را با دورویی و تزویر توجیه کند،‌ چون می‌داند دلیل اصلی برای بیان آن ادعا یا به اندازه‌ی کافی متقاعدکننده نیست، یا شرم‌آورتر از آن است که بتوان علنی بیانش کرد، یا زیادی تند و ناراحت‌کننده است. 

معادل انگلیسی: Rationalization

معادل‌های جایگزین: بهانه آوردن

الگوی منطقی: 

برای ادعای B دلیل A ارائه شده است، با این‌که A دلیل واقعی نیست. 

مثال ۱: 

من نمی‌تونم با تو بیام اپرا، چون ضرب‌العجل کارم امشبه. تازه وقت مو شستن هم ندارم. 

توضیح: دلیل واقعی این است که گوینده دلش نمی‌خواهد با طرف برود اپرا، ولی از ترس این‌که دلش را نشکند، این موضوع را رک‌وراست به او نمی‌گوید. برای همین دلایل ساختگی (یا همان توجیه و بهانه) جایگزین دلایل واقعی و صادقانه شده‌اند. 

مثال ۲:‌

من به اسب‌های بالدار اعتقاد دارم، چون کتاب مقدس از صحت تاریخی برخورداره و هیچ‌وقت درباره‌ی چنین حقیقت مهمی اشتباه نمی‌کنه. 

توضیح: گوینده به خاطر اعتقادش به مذهب به اسب‌های بالدار اعتقاد دارد، ولی خودش هم می‌داند که این دلیل متقاعدکننده‌ای نیست، خصوصاً در نظر کسانی که هم‌کیش او نیستند. گوینده همچنان تمایل دارد به مذهب معتقد بماند، برای همین دفاعیه‌ای رایج (صحت تاریخی) را به‌جای دلیل اصلی به کار می‌برد. 

استثنا: آیا توجیه کردن و بهانه آوردن برای پرهیز از آسیب روحی وارد کردن به دیگران کار درستی است؟ جواب این سوال را به خودتان واگذار می‌کنم، چون هر موقعیت جواب متفاوتی می‌طلبد. 

راهنمایی: اگر نمی‌خواهید حال بقیه را بگیرید، صرفاً‌ جواب صادقانه را با حالتی دیپلماتیک بیان کنید. 

منابع: 

Fallacies | Internet Encyclopedia of Philosophy. (n.d.). Retrieved from http://www.iep.utm.edu/fallacy/#Rationalization

ترجمه‌ای از: 

Logically Fallacious

انتشاریافته در:

مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا

تعریف: مغلطه علت سوال‌برانگیز موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی تصور کند یک چیز علت چیز دیگری است، صرفاً به خاطر این‌که آن دو معمولاً به هم ربط داده می‌شوند. 

معادل انگلیسی: Questionable Cause

معادل لاتین: cum hoc ergo propter hoc

معادل‌های جایگزین: عامل سوال‌برانگیز، منطق پروانه‌ای، نادیده گرفتن علتی رایج، اشتباه گرفتن علت و ربط، اشتباه گرفتن علت و معلول، علت جعلی، علت سوم، مغلطه‌ی علت سوم، هم‌نشینی (نوعی از آن)، وارونه‌سازی علیت/جهت اشتباه (نوعی از آن) 

الگوی منطقی: 

A معمولاً به B ربط داده می‌شود؛ بنابراین A علت B است. 

مثال ۱: 

هر وقت که می‌خوابم، خورشید غروب می‌کنه. برای همین خوابیدن من علت غروب خورشیده. 

توضیح: 

امیدوارم مغلطه‌آمیز بودن استدلال واضح باشد و نیاز به توضیح نداشته باشد. 

مثال ۲: 

بسیاری از هم‌جنس‌گرایان مبتلا به ایدز هستند. بنابراین هم‌جنس‌گرایی عامل ایدز است. 

توضیح: درست است که آمار مبتلایان به ایدز در بین هم‌جنس‌گرایان بسیار بیشتر از دگرجنس‌گرایان است، ولی از این موضوع نمی‌توان نتیجه‌گیری کرد که علت ایدز هم‌جنس‌گرایی است، همان‌طور که نمی‌توان ادعا کرد علت بارداری دگرجنس‌گرایی است. 

استثنا: اگر در راستای علت در نظر گرفتن چیزی مدرکی قوی ارائه شود، مغلطه‌ای اتفاق نمی‌افتد. 

دگرگونی: مغلطه‌ی هم‌نشینی (Juxtaposition Fallacy) یکی از دگرگونی‌های این مغلطه است که در آن شخصی دو ایده/آیتم را طوری کنار هم قرار می‌دهد که انگار بین‌شان رابطه‌ی علی و معلولی برقرار است، ولی به طور علنی به این موضوع اشاره نکند. 

مثال: 

جالبه که هر وقت تو میای اینجا، بوی بد تو اتاق می‌پیچه. 

وارونه‌سازی علیت (Reversing Causality) یا جهت اشتباه (Wrong Direction) اسمشان گویاست. این دگرگونی همچنان یک علت اشتباه به حساب می‌آید، ولی نوع خاصی از آن که علت غروب خورشید فرا رسیدن شب در نظر گرفته می‌شود، در حالی‌که علت فرا رسیدن شب غروب خورشید است. 

منابع: 

Johnson, R. H., & Blair, J. A. (2006). Logical Self-defense. IDEA.

ترجمه‌ای از: 

Logically Fallacious

انتشاریافته در:

مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا

چند سالی می‌شود که کانال یوتیوب جعبه‌ابزار بازی‌سازان (Game Maker’s Toolkit) در ویدئوهایی کوتاه و آموزنده به بررسی و توصیف جنبه‌های مختلف بازی‌های ویدئویی و مفاهیم مربوط به این حوزه می‌پردازد.  من تصمیم گرفتم محتوای این ویدئوها را با کمی تصرف و منطبق کردن آن با مدیوم نوشتار، به فارسی برگردانم. این سری مقالات برای کسانی که آرزوی بازی‌ساز شدن را در سر می‌پرورانند، یا صرفاً می‌خواهند بازی‌های ویدئویی را بهتر و عمیق‌تر درک کنند، بسیار مفید خواهد بود. با مجموعه مقالات «جعبه ابزار بازی‌سازان» همراه باشید.

تبر طلایی:‌

دابل دراگون:

بایونتا:

خدای جنگ:

بازی‌های بالا، در عین تفاوت‌هایشان یک وجه اشتراک دارند: تمرکزشان شمیرزنی و کتک‌کاری با دشمنان از فاصله‌ی نزدیک است. برای همین از من زیاد درخواست شد تا درباره‌ی سیستم مبارزه‌ی خوب (Melee Combat) مقاله‌ای بنویسم و در آن به این سوالات پاسخ دهم:

چطور می‌توان سیستم مبارزه‌ای طراحی کرد که بازیکن را وادار می‌کند درباره‌ی تک‌تک حرکاتش فکر کند؟ چطور می‌توان بازی‌ای طراحی کرد که به قدری عمیق است که پس از صد ساعت بازی همچنان می‌توان نکات جدیدی درباره‌اش کشف کرد؟ چطور می‌توان کاری کرد که بازیکن هر بار که حمله‌ی دشمن را دفع می‌کند ذوق‌زده شود؟‌

به طور خلاصه و مفید:‌ سیستم مبارزه‌ی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

حقیقت این است که مثل بیشتر موضوعات مطرح‌شده در گیم‌دیزاین، این سوال یک جواب مشخص ندارد. نیازهای سیستم مبارزه‌ی یک بازی سریع مثل شیطان هم می‌گرید (Devil May Cry) با نیازهای سیستم مبارزه‌ی یک بازی کند و تاکتیکی مثل دارک سولز (Dark Souls) متفاوت است. مبارزات خیابانی شلخته‌ی سری یاکوزا (Yakuza) نیز با هر دوی این بازی‌ها متفاوت است.

درست است که همه‌ی بازی‌های مبارزه‌ای نکات اشتراک دارند، ولی باقی تصمیمات مربوط به گیم‌دیزاین بسته به حس و حال کلی و ضرب‌آهنگ بازی تغییر می‌کنند. در طول این مقاله به این جزئیات بیشتر می‌پردازیم. اما اجازه دهید در ابتدا به اصلی‌ترین موضوع بپردازیم: حمله کردن.

حمله کردن

پروتاگونیست یک بازی مبارزه‌ای با شیوه‌ی حمله کردنش تعریف می‌شود. مثلاً در شکارچی هیولا (Monster Hunter) شیوه‌ی حمله چرخاندن یک شمشیر غول‌پیکر در هوا، در شیطان هم می‌گرید پرتاب کردن دشمنان به هوا و آبکش کردنشان با تپانچه، در خدای جنگ (God of War) پرتاب کردن یک تبر گنده توی مغز دشمنان و در کسل‌وانیا (Castlevania) شلاق چرخاندن در هواست.

قهرمانان بازی‌های اکشن معمولاً چند حمله‌ی پایه دارند و هر حمله مزیت‌های خاص خودش را دارد. مثلاً بعضی حملات کند هستند و بعضی سریع. بعضی محدوده‌ی آسیب گسترده‌ای دارند،‌ بعضی دشمن را به جلو هل می‌دهند، بعضی‌ها دشمن را به شما نزدیک می‌کنند و بعضی دشمن را به هوا پرتاب می‌کنند. بعضی حملات به شما اجازه می‌دهند از فاصله‌ی دور بجنگید و بعضی هم دشمن را گیج می‌کند و گاردشان را می‌شکند.

البته هریک از این حملات نقاط منفی خاص خودشان را هم دارند. مثلاً حمله‌ای که آسیب زیادی وارد کند، اغلب کند است. حمله‌ای که در آن واحد به تعداد دشمنان زیادی آسیب بزند، برای کنترل جمعیت ایده‌آل است، ولی آسیب زیادی به آن‌ها وارد نمی‌کند.

ممکن است حمله طوری باشد که شما را در برابر آسیب دشمنان بی‌دفاع بگذارد یا اجرای آن منابع مصرف کند یا حتی کول‌داون (Cooldown) داشته باشد تا نتوانید پشت سر هم از آن استفاده کنید.

وقتی داریم از حملات «سریع»‌ و «کند» صحبت می‌کنیم، موضوع بحث‌مان در اصل فریم انیمیشن است. وقتی در یک بازی مبارزه‌ای دکمه‌ی حمله را فشار می‌دهید، بلافاصله به دشمن ضربه نمی‌زنید؛ بلکه با فشار دکمه، تازه انیمیشنی که در نهایت به وارد کردن ضربه ختم می‌شود آغاز می‌شود.

هر انیمیشن را می‌توان به سه فاز تقسیم‌بندی کرد:

1. زمینه‌سازی:‌ اجرای حمله
2. برخورد: لحظه‌ی برخورد حمله به دشمن و وارد شدن آسیب
3. برگشت به حالت اولیه: انیمیشن برگشتن شخصیت به حالت اولیه

فاز «زمینه‌سازی» تعیین‌کننده‌ی سرعت حمله است. مثلاً حمله‌ی سبک و سنگین در ترنسفورمرز: نابودی (Transformers Devastation) را مدنظر داشته باشید. در این بازی حمله‌ی سبک پس از ۱۴ فریم به هدف برخورد می‌کند.

در حالی‌که حمله‌ی سنگین برای برخورد به ۳۶ فریم نیاز دارد.

این نکته مهم است، چون در طول این فریم‌ها شخصیت شما کاملاً بی‌دفاع است. ممکن است در طول این فریم‌ها دشمن از شما دور شود، گاردش را بالا بگیرد یا بدتر از همه، با یک حمله‌ی سریع به شما رودست بزند.

اگر دنبال یک مثال مضحک می‌کردید، سعی کنید با Black Knight Greatsword در دارک سولز حمله‌ی سنگین انجام دهید. زمینه‌سازی حمله با این شمشیر ۲ ثانیه طول می‌کشد! در دارک سولز دو ثانیه بی‌دفاع بودن برای آبکش شدن کافی‌ست!

نکته‌ی جالب درباره‌ی دارک سولز این است که در طول زمینه‌سازی، بعلاوه‌ی یکی دو ثانیه‌ی مورد نیاز برای برگشت به حالت اولیه، مطلقاً نمی‌توانید کاری انجام دهید؛ نمی‌توانید جاخالی دهید، حمله‌ی دیگری ترتیب دهید یا گارد بگیرید. چون در بازی‌های دارک سولز از «لغو انیمیشین» (Animation Cancelling) خبری نیست. لغو انیمیشن یعنی متوقف کردن انیمیشن برای انجام یک فعل خاص و جایگزین کردن آن با انیمیشنی دیگر برای فعلی دیگر.

در نقطه‌ی مقابل دارک سولز، بایونتا قرار دارد. در بایونتا هر لحظه که بخواهید می‌توانید نظرتان را درباره‌ی کاری که می‌خواهید انجام دهید عوض کنید. مثلاً وسط اجرای یک کمبو جاخالی دهید.

این تفاوت جزئی باعث شده دارک سولز یک بازی تاکتیکی باشد که در آن مجبورید به تک‌تک حرکات‌تان فکر کنید، در حالی که بایونتا به یک بازی روان و آزادی‌بخش است. اما آیا این بدین معناست که بایونتا بازی آسان‌تری است؟ نه لزوماً. اگر اجازه داشته باشید هر موقع که دلتان می‌خواهد انیمیشن را لغو کنید، دشمنان فرصت پیدا می‌کنند که هجومی‌تر باشند و مسلماً دست روی دست نمی‌گذارند تا شما نقشه‌ی جدیدتان را عملی کنید.

مثلاً در بازی رایز: فرزند روم (Ryse: Son of Rome)، وقتی در حال اجرای حملات تمام‌کننده هستید، در برابر حملات دشمنان مصون هستید، انگار که هنگام اجرای این حملات میان‌پرده‌ای در حال اجراست، اما در بایونتا همیشه باید شش‌دونگ حواس‌تان جمع بازی باشد و هر لحظه آماده‌ی جاخالی دادن باشید، چون ممکن است وسط سیلی زدن به یک دشمن دشمنی دیگر از پشت بهتان حمله کند.

وقتی از محدوده‌ی آسیب (Range) صحبت می‌کنیم، همه چیز بستگی به میزان «چسبندگی» (Sticky) بازی دارد. چسبندگی به شدت سادگی چسبیدن حملات شما به دشمنانی که اطراف‌تان قرار دارند بستگی دارد.

مثلاً در بازی بتمن: تیمارستان آرخام (Batman: Arkham Asylum)، هر بار که دکمه‌ی حمله را فشار دهید، بتمن مثل آهنربا به دشمنان می‌چسبد و مشت و لگدش را توی سر و صورت‌شان فرود می‌آورد، برای همین در این بازی «محدوده‌ی آسیب» ملاک بی‌اهمیتی است.

اما در بلادبورن میزان چسبندگی تقریباً صفر است. برای همین جا گرفتن در موقعیت مناسب پیش از حمله از اهمیت حیاتی برخوردار است. همچنین لازم است درباره‌ی اندازه، بُرد و شکل هر حمله نیز خوب فکر کنید. در این بازی محدوده‌ی آسیب به قدری اهمیت دارد که به مرور زمان محدوده‌ی آسیب شلاق‌تان با دقت پیکسلی در ذهن‌تان نهادینه می‌شود.

در بازی‌هایی که ضرب‌آهنگ سریع دارند وجود کمی چسبندگی اجتناب‌ناپذیر است. ولی به نظرم باید بازیکن را مجبور کرد نسبت به جاگیری خودش در میدان مبارزه حساسیت به خرج دهد، چون یک (یا شاید هم دو) بعد جدید به گیم‌پلی بازی اضافه می‌کند.

همچنین می‌توان محدوده‌ی آسیب را به‌شدت دقیق طراحی کرد. مثلاً در سوپر اسمش برادرز (Super Smash Brothers) شخصیت مارث (Marth) با نوک شمشیرش آسیب به‌مراتب بیشتری در مقایسه با باقی نقاط شمشیرش وارد می‌کند.

شما‌، به‌عنوان بازیکن می‌توانید به این حملات مختلف به چشم گزینه‌هایی تاکتیکی‌ای که برای حمله در اختیارتان قرار داده شده نگاه کنید. کاری که بازیساز باید انجام دهد این است که برای هر حرکت کاربردی مخصوص در نظر بگیرد، طوری که این حملات مختلف کمترین میزان هم‌پوشانی را با یکدیگر داشته باشند. برای همین در یک بازی اکشن خوب وقتی دشمنی را دیدید، نباید اولین واکنش‌تان این باشد که به طور تصادفی دکمه‌های مخصوص حمله را فشار دهید، بلکه باید استراتژی بچینید و به این فکر کنید که برای این موقعیت خاص مناسب‌ترین حرکت کدام است.

در مقام مقایسه، می‌توان این حرکات مختلف را با سلاح‌های متفاوت در بازی اکشن اول شخص مقایسه کرد. در یک بازی اکشن اول شخص شاتگان، اسنایپر و مسلسل به دشمن آسیب وارد می‌کنند، ولی هرکدام ویژگی خاص خود را دارند و برای همین از لحاظ تاکتیکی برای یک موقعیت خاص مناسب هستند.

هرچقدر تعداد حرکت‌های در اختیار بازیکن بیشتر باشد، گزینه‌های پیش رویش برای حمله بیشتر خواهد بود. ولی تفاوت بین این گزینه‌ها اینقدر جزئی است که بازیکنان تازه‌کار شاید هیچ‌وقت متوجه‌شان نشوند. ولی بازیکنان کارکشته مسلماً متوجه‌شان خواهند شد و در بازی خود ازشان بهره خواهند برد.

با این حال، نیازی نیست که همه‌ی دکمه‌های دسته را به فعل حمله اختصاص داد. مثلاً در شیطان هم می‌گرید، یکی از پیچیده‌ترین فرنچایزهای اکشن، فقط با یک دکمه‌ی مخصوص حمله می‌توان یک عالمه حمله‌ی متفاوت تدارک دید.

من در مقاله‌ی «فعل چندکاره» چیست یا چرا ماریو در هوا شلنگ‌تخته می‌اندازد به مفهوم افعال چندکاره (Versatile Verbs) پرداختم. با در ذهن داشتن این مفهوم، می‌توان مثال‌های زیادی درباره‌ی سیستم مبارزه زد. مثلاً می‌توان با پایین نگه داشتن دکمه یک حمله‌ی شارژشده ترتیب داد یا می‌توان با ترتیب چند دکمه حملات متعدد خلق کرد.

مثلاً در DMC، اگر دکمه‌ی حمله‌ی معمولی را همراه با عقب نگه داشتن آنالوگ استیک فشار دهید، دانته حمله‌ی Uppercut و اگر همراه با جلو نگه داشتن آنالوگ استیک فشار دهید، حمله‌ی Dartin Stinger را اجرا می‌کند.

همچنین حملات کانتکست‌محور (Contextual) را نیز نباید فراموش کرد، یعنی حملاتی که در یک موقعیت خاص اجرا می‌شوند، مثل حرکات تمام‌کننده‌ی محیطی در یاکوزا یا از پشت خنجر زدن در دارک سولز.

اما از همه مهم‌تر کمبوها هستند. برای کمبو زدن باید چند دکمه را با ترتیبی خاص، و گاهی با تاخیری کوتاه بین یکدیگر، فشار دهید. کمبوها میراث بازی‌های مبارزه‌ای دونفره مثل استریت فایتر و مورتال کامبت هستند که راه خود را به سبک‌های دیگر پیدا کرده‌اند. اگر بازیکن موفق به اجرای کمبو شود، در ازای حافظه‌‌ی قوی و زمان‌بندی دقیق‌اش به او پاداش داده خواهد شد. این پاداش عمدتاً آسیب بیشتر است، اما گاهی کمبوها گزینه‌های تاکتیکی بیشتری در اختیار بازیکن قرار می‌دهند.

البته گاهی استفاده از کمبو کار طاقت‌فرسایی می‌شود. من به‌زحمت شمراه‌ی شناسنامه‌ی خود را به یاد دارم؛ حفظ کردن کمبوهای بایونتا کار من نیست!

برای همین در بازی‌های ساده‌تری مثل رایز: فرزند روم و کیش قاتلان (Assassin’s Creed)، پیچیدگی کمبو در این خلاصه می‌شود که پس از ضربه زدن به دشمن بلافاصله دوباره دکمه‌ی حمله را فشار دهید تا آسیب بیشتری به او وارد شود. در این بازی‌ها دقت شما در زمان‌بندی آزموده می‌شود، نه حافظه‌یتان.

دفاع کردن

سیستم مبارزه‌ی خوب، علاوه بر قابلیت حمله، باید به شما قابلیت دفاع کردن هم بدهد.  دفاع عموماً دو حال دارد:

1. گارد گرفتن (که انواع مختلفی دارد) (Blocking)
2. جاخالی دادن (Dodging)

دفاع کردن هم مثل حمله کردن باید انواع مختلف داشته باشد و این انواع نسبت به یکدیگر متمایز باشند، طوری که اگر مورد حمله قرار گرفتید، به این فکر کنید که بهترین راه برای دفاع کردن در برابر آن چیست.

دارک سولز مثال خوبی برای بررسی‌ست.

در دارک سولز بالا آوردن سپر کار راحتی‌ست و در بیشتر موارد مانع از وارد شدن آسیب به شما می‌شود. اما مشکل استفاده از سپر این است که با هر ضربه نوار استقامت شما سریعاً خالی می‌شود و بعضی دشمن‌ها هم به‌کل دفاع‌تان را در هم می‌شکنند.

از طرف دیگر، جاخالی دادن (که در بازی به شکل قل خوردن اجرا می‌شود)‌ مانع از آسیب دیدن شما می‌شود، چون در طول قل خوردن روی زمین شخصیت شما برای مدتی کوتاه از ضربات مصون می‌شود، ولی برای اجرای آن باید زمان‌بندی دقیقی داشته باشید. همچنین قل خوردن نوار استقامت شما را کم می‌کند، تا موقعی که از زمین بلند نشوید، شما را آسیب‌پذیر نگه می‌دارد و موقعیت شما را در زمین مبارزه تغییر می‌دهد.

همان‌طور که گفتم، در این بازی دائماً‌ باید در حال تصمیم‌گیری باشید.

البته در این بازی یک حرکت دفاعی دیگر هم وجود دارد. این حرکت در بسیاری از سیستم‌های مبارزه‌ی خوب دیگر نیز وجود دارد. این حرکت پَری (Parry) یا ضدحمله (Counter) نام دارد.

ضدحمله موقعی اتفاق می‌افتد که درست در لحظه‌ای که قرار است حمله‌ی دشمن به شما برخورد کند، دکمه‌ی دفع حمله یا جاخالی را فشار دهید. اگر ضدحمله را درست اجرا کنید، پاداش‌تان اغلب یک ضدحمله‌ی مهلک در جواب حمله‌ی دشمن است. اجرای ضدحمله‌ها بسیار لذت‌بخش است و اگر موفق شوید به‌موقع چنین حمله‌ای اجرا کنید، حس فوق‌العاده‌ای بهتان دست می‌دهد.

اما مشکل ضدحمله‌ها این است که اگر قلق‌شان دست بازیکن بیفتد، ممکن است با استفاده‌ی متعدد از آن‌ها هم بازی آسان شود، هم باقی قسمت‌های سیستم مبارزه تحت‌الشعاع‌‌اش قرار گیرند. بدین صورت کل بازی در «به انتظار نشستن و نشان دادن واکنش درست در لحظه‌ی مناسب» خلاصه می‌شود.

من بزرگ‌نمایی نمی‌کنم. اگر عناوین اولیه‌ی سری کیش قاتلان را بازی کرده باشید، احتمالاً لذت ناعادلانه‌ای را که ازش صحبت می‌کنم تجربه کرده‌اید. در این بازی‌ها کافی‌ست شمشیرتان را بالا نگه دارید و منتظر بمانید تا یکی از دشمنان بهتان حمله کند؛ با همین روش ساده می‌توانید یک لشکر سرباز را به سیخ بکشید.

چطور می‌توان از وقوع چنین اتفاقی جلوگیری کرد؟

راه اول، افزایش ریسک ضدحمله زدن است. بازیساز باید لحظه‌ای مشخص از انیمیشن حمله‌ی دشمن را تعیین کند که در آن ضدحمله زدن امکان‌پذیر است. مثلاً تیمارستان آرخام در این زمینه‌ی خاص بسیار دست‌ودلباز عمل می‌کند و ضدحمله زدن آب خوردن است. اما در یک بازی مثل نیوه (Nioh) به‌مراتب دشوارتر است.

راه دوم، تعیین مجازات سفت‌وسخت‌تر برای خطا در اجرای ضدحمله است. مثلاً در نفس وحش (Breath of the Wild)، اگر ضدحمله را در لحظه‌ای نادرست اجرا کنید، در انیمشین بازگشت به حالت اولیه گیر می‌افتید و در این مدت در معرض آسیب قرار می‌گیرید.

راه سوم، محدود کردن تعداد ضدحمله‌هایی است که می‌توان انجام داد. مثلاً در بلادبورن باید گلوله‌های جیوه‌ای به دشمن شلیک کنید تا گیج شوند و در معرض آسیب قرار گیرند. با توجه به این‌که تعداد گلوله‌های جیوه‌ای‌تان محدود است، باید خوب فکر کنید که کدام حمله ارزش ضدحمله زدن دارد.

راه چهارم این است که‌ اجرای ضدحمله به کشته شدن دشمن منجر نشود. در بایونتا، با جاخالی دادن در ثانیه‌ی آخر وارد حالت Witch Time می‌شوید که بازی را برای شما آهسته‌تر می‌کند و در خدای جنگ با اجرای ضدحمله کراتوس دشمن را گیج می‌کند. حالت Witch Time و گیج کردن دشمن هردو به شما کمک می‌کنند، ولی برای شکست دادن دشمنان همچنان باید به سیستم مبارزه‌ی بازی متوسل شوید.

همان‌طور که می‌بینید، راه‌هایی برای جلوگیری از وابسته شدن بیش از حد سیستم مبارزه به دفاع کردن وجود دارد. اما در نقطه‌ی مقابل بعضی بازی‌ها آنقدر دست شما را برای تهاجمی بازی کردن باز می‌گذارند که اصلاً‌ نیازی به گارد گرفتن، جاخالی دادن یا ضدحمله حس نمی‌کنید.

این اتفاق اغلب موقعی اتفاق می‌افتد که دشمنان پس از دریافت ضربه گیج شوند. اگر در فریم‌های زمینه‌سازی انیمیشن دشمن به او ضربه بزنید، حمله‌اش لغو می‌شود و در این فاصله که نه می‌تواند حرکت کند، نه جاخالی دهد، شما می‌توانید حمله‌ی بعدی را ترتیب دهید.

این حرکت «گیج‌قفل» (Stun-Locking) کردن دشمن نام دارد و به شما اجازه می‌دهد دشمنان را خرد و خاک‌شیر کنید، بدون این‌که نگران ضد حمله‌ی آن‌ها باشید.

یک روش برای جلوگیری از گیج‌قفل شدن دشمن این است که قابلیتی برایشان در نظر بگیرید که برایشان «حد آسیب» تعیین کند. فقط در صورتی که آسیب وارشده به آن‌ها از «حد آسیب» فراتر رود، گیج می‌شوند. در دارک سولز «حد آسیب» استحکام (Poise) نام دارد و در بیشتر بازی‌های مبارزه‌‌ای ابر زره (Super Armor).

راه دیگر اضافه کردن نوار استقامت (Stamina) مثل نمونه‌ی آن در نیوه است. نوار استقامت مانع از این می‌شود که تا ابد به حمله کردن ادامه دهید.

راه دیگر حواله کردن چند دشمن در آن واحد به سمت بازیکن است. در چنین شرایطی نمی‌توانید کل تمرکزتان را روی حمله به یک دشمن معطوف کنید و مجبور می‌شوید برای دفاع از حملات دشمن دیگر خواه ناخواه به گارد گرفتن و جاخالی دادن روی آورید.

راه دیگر طراحی حملاتی است که دفع کردنشان غیرممکن است؛ یا حملاتی که باعث می‌شود دشمنان از حالت «گیج‌قفل»‌ بیرون بیایند.

البته پیاده کردن این طرح‌ها کار سختی نیست. طراحان صرفاً باید یادشان باشد که اجرایشان کنند.

اساساً بازیکن نباید بتواند بدون این‌که نیاز به دفاع داشته باشد، فقط و فقط به دشمنان حمله کند. اما از طرف دیگر نباید بتواند پشت سپر خود پناه بگیرد و منتظر لحظه‌ی مناسب برای ضدحمله باشد. در سیستم مبارزه‌ی خوب همشیه باید تعاملی پویا و هیجان‌انگیز بین حمله و دفاع برقرار باشد.

طراحی دشمنان

برای برقراری تعامل پویا و هیجان‌انگیز بین حمله و دفاع، طراحی دشمنان جالب از اهمیتی اساسی برخوردار است. دشمنان باید هم توانایی حمله کردن شما را بیازمایند، هم توانایی دفاع کردنتان را. برای دستیابی به این هدف لازم است سازندگان بازی دشمنان متنوعی طراحی کنند که هرکدام با حالت و سرعتی متفاوت حرکت و حمله می‌کنند و می‌توانند در برابر حملات شما گارد بگیرند، جاخالی دهند یا حتی ضدحمله ترتیب دهند.

همچنین باید بازیکن را وادار کرد بین دشمنان مختلف اولویت‌بندی کند. مثلاً اضافه کردن دشمنی که می‌تواند از فاصله‌ی دور به بازیکن حمله کند (با تیرکمان یا طلسم جادویی) یا دشمنی که می‌تواند دشمنان شکست‌خورده را زنده کند، بازیکن را مجبور می‌کند ابتدا به شکست دادن این دشمنان فکر کند و سپس سراغ بقیه‌یشان برود. انتخاب هدف برای حمله به عمق مبارزه می‌افزاید.

دشمنان باید طراحی برجسته‌ای داشته باشند و رنگ‌بندی و نیم‌رخ‌شان طوری باشد که به‌راحتی از بین جمعیت قابل‌تشخیص باشند، چون بازیکن باید بداند که هر دشمن به چه حملاتی مجهز است.

همچنین انیمیشن زمینه‌سازی دشمنان باید کاملاً مشخص باشد، چون به بازیکن کمک می‌کند که به آن حمله واکنش درست نشان دهند.

در بعضی بازی‌ها از جلوه‌های صوتی و تصویری استفاده می‌شود. مثلاً در بایونتا هرگاه دشمنی قصد حمله داشته باشد، نوک اسلحه‌اش برق می‌زند. در بازی‌ای مثل بایونتا این راهنمای بصری بسیار مفید است، چون بازی پر از جلوه‌های بصری گوناگون است که در حال پرتاب شدن به سمت چشم‌هایتان هستند و بدون این راهنماها گاهی تشخیص این‌که روی صفحه چه اتفاقی در حال وقوع است دشوار می‌شود.

البته بهتر است سازندگان از گنجاندن دشمنانی که فقط با یک حرکت خاص می‌توان شکست‌شان داد پرهیز کنند. این کار باعث می‌شود برای شکست دادن این دشمنان سیستم مبارزه‌ی عمیق بازی به تکرار استفاده از یک استراتژی خاص تقلیل پیدا کند.

در عوض دشمنانی که نسبت به یک حمله‌ی خاص مقاوم‌اند (مثلاً دشمنان گنده‌ی خدای جنگ که نمی‌توان بهشان ضدحمله زد) برای بازی مفید هستند، چون بازیکن را مجبور می‌کنند از حرکات و استراتژی‌های دیگر استفاده کند.

به طور کلی یکی از ویژگی‌های دشمن جالب این است که شما را تشویق می‌کند که از تمامی گزینه‌هایی که برای حمله در اختیار دارید استفاده کنید و کل بازی خودتان را به استفاده از چند حمله و کمبویی که در خاطرتان ذخیره شده محدود نکنید.

اما راه‌های دیگری هم برای تشویق کردن بازیکن به استفاده از گزینه‌های متفاوت برای حمله وجود دارد. مثلاً در بازی فیوری (Furi) اگر موفق شوید ضدحمله‌ای انجام دهید، جانتان کمی پر می‌شود.

یا در ترسنفورمز اگر موفق شوید کمبویی انجام دهید، در انتهای کمبو ترنسفورمرتان به یک وسیله‌ی نقلیه تبدیل می‌شود و آسیب زیادی به دشمن وارد می‌کند.

البته واضح‌ترین راه برای رسیدن به این هدف اضافه کردن سیستم امتیازدهی به بازی است. تقریباً همه‌ی بازی‌های کلوور (Clover) و پلاتینوم (Platinum) از این سیستم استفاده می‌کنند.

در این بازی‌ها اگر موفق شوید کمبو بزنید، حملات ترکیبی انجام دهید و دشمنان را سریع و پیاپی شکست دهید، امتیازتان بیشتر می‌شود و اگر ضربه دریافت کنید، امتیازتان کاهش پیدا می‌کند.

سیستم امتیازدهی به بازیکنان تازه‌کار کمک می‌کند با فشار دادن تصادفی دکمه‌ها بازی را پیش ببرند و در عوض امتیاز پایین دریافت کنند، اما برای آن دسته از بازیکنانی که همه‌ی ریزه‌کاری‌های سیستم مبارزه‌ی بازی را یاد گرفته‌اند، مشوق خوبی‌ست.

یک راه دیگر برای ترغیب بازیکن به استفاده از تمام گزینه‌های موجود، طراحی دشمنانی است که سبک مبارزه‌یشان مطابق با سبک مبارزه‌ی بازیکن تغییر می‌کند. این روش در بازی‌های زیادی مشاهده نشده و احتمالاً معروف‌ترین بازی‌ای که چنین سیستمی دارد، سرزمین میانه: سایه‌ی جنگ (Middle Earth: Shadow of War) است.

در یکی از مبارزات به‌یادماندنی بازی یکی از دشمنان بازی شستش خبردار شد که من عادت دارم روی سرش بپرم. برای همین وقتی این کار را انجام دادم، من را زمین انداخت و مجبورم کرد راه دیگری برای شکست دادنش پیدا کنم: شلیک کردن به باسنش!

حس برخورد

بسیار خب، فرض را بر این می‌گیریم که شما حملات متنوع طراحی کردید و یک سری حرکات دفاعی جانانه هم چاشنی کار کردید. همچنین با استفاده از طراحی دشمنان جالب موفق شدید بین حمله و دفاع تعادل برقرار کنید. اما بازی‌ای که ساختید همچنان مزخرف است. چرا؟

دلیلش احتمالاً این است که مبارزه حس خوبی ندارد (برای اطلاعات بیشتر به مقاله‌ی «حس بازی یا عصاره‌ی بازی چیست؟» مراجعه کنید). ضربات ضعیف به نظر می‌رسند و ضدحمله‌ای که اجرا کردید، حس برخورد را به شما منتقل نمی‌کند؛ حس برخورد باعث می‌شود حس کنید انگار سخت‌ترین حرکت کل تاریخ گیمینگ را اجرا کردید.

برای انتقال این حس، سازندگان بازی‌های اکشن زمان زیادی را صرف طراحی جلوه‌های صوتی، طراحی‌های هنری و انیمیشن‌هایی می‌کنند که «حس برخورد» ضربات‌تان را منتقل می‌کنند.

آن سه فاز انیمیشنی که قبل‌تر بهشان اشاره کردم به یاد دارید؟ کاربرد دیگر این سه فاز انیمیشن تقویت حس برخورد ضربات است. مثلاً در رزیدنت اویل ۶ یک حرکت تمام‌کننده وجود دارد که در آن کریس طرف مقابل را می‌گیرد، چندتا مشت به صورت او می‌زند و در آخر با یک مشت قوی او را به زمین پرتاب می‌کند. صدای «شترق»ی که پس از هر کوبیده شدن هر مشت بلند می‌شود جگر آدم را حال می‌آورد.

اجازه دهید این حرکت را دقیق‌تر بررسی کنیم.

در ابتدا یک انیمیشن زمینه‌سازی نسبتاً طولانی (۴۰ فریم) پخش می‌شود که در آن کریس مشتش را عقب می‌برد.

سپس مشت کریس در عرض ۱۰ فریم به صورت طرف برخورد می‌کند.

در لحظه‌ی برخورد یک مکث کوتاه ۵ فریمی اتفاق می‌افتد.

و سپس انیمیشن طولانی بازگشت به حالت اولیه (۶۴ فریم) پخش می‌شود. در این انیمیشن دست کریس برای چند لحظه در هوا معلق می‌ماند.

راه طراحی یک حمله‌ی جاندار باکیفیت همین است: زمینه‌سازی طولانی.

مثلاً در خدای جنگ ۳، پیش از اجرای حملات سنگین، بازی برای چند لحظه حالت صحنه‌آهسته پیدا می‌کند تا تعداد فریم‌های انیمیشن زمینه‌سازی بیشتر شود.

قدم بعدی برخورد سریع است. در رایز: فرزند روم، لحظه‌ی برخورد آنقدر سریع اتفاق می‌افتد که انگار بخش‌هایی از انیمیشن بریده‌بریده پخش می‌شوند. در عرض یک فریم، شمشیر شما فاصله‌ی زیادی را طی می‌کند.

رخ دادن مکثی کوتاه پس از برخورد به ایجاد حس برخورد کمک می‌کند. در ترنسفورمرز پس از وارد کردن ضربه، هم شما و هم دشمن‌تان به مدت ۳ فریم سر جای خود باقی می‌مانید.

در آخر برگشتن به حالت اولیه باید طولانی و با طمانینه باشد، چون نشان می‌دهد شخصیت شما تمام توان خود را برای حمله مصرف کرده است.

تمام این حالت‌ها را می‌توان با جلوه‌های بصری متنوع انتقال داد. مثلاً یکی از این جلوه‌ها خطوط رنگی‌ای هستند که در سری خدای جنگ زیاد ازشان استفاده می‌شود. با دنبال کردن این خطوط می‌توان به الگوی حرکتی حملات و شکل کلی منحصربفرد هرکدام پی برد.

جلوه‌ی دیگر لرزاندن یا تار شدن صحفه در لحظه‌ی برخورد:

ایجاد جرقه یا جلوه‌ها‌ی آتش‌بازی دیگر در لحظه‌ی برخورد:

یا قرمز شدن لحظه‌ای دشمن، نمایش انیمیشن آسیب دیدن یا پرت شدن دشمن به آن سوی زمین مبارزه اشاره کرد. همچنین افکت‌های صوتی «قرچ‌قروچ‌» طور که آدم را یاد خرد شدن استخوان می‌اندازند نیز نباید فراموش کرد. در ویدئویی تحت عنوان «Making a powerful punch sound from scratch» شیوه‌ی طراحی این صداهای دلپذیر توضیح داده شده است.

نتیجه‌گیری

سیستم مبارزه‌ی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

از تمام این صحبت‌ها نتیجه گرفتیم که بازی اکشن حول محور تصمیم‌گیری می‌چرخد. از این تصمیمات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• باید به کدام دشمن ضربه زد
• باید کجا ایستاد
• از کدام حمله استفاده کرد
• کی از آن استفاده کرد
• بهترین واکنش به حمله‌ی در پیش رو چیست

در بعضی بازی‌ها باید خوب درباره‌ی این مسائل فکر کنید و بعد عمل کنید و در بعضی بازی‌ها باید با سرعت هزار کیلومتر در ساعت تصمیم‌گیری کنید و وقت برای تعمق نیست.

در بازی‌های اکشن سریع شاید بتوانید با فشار دادن تصادفی دکمه‌ها بازی را پیش ببرید، ولی در صورت طراحی قوی دشمنان و سیستم امتیازدهی اعتیادآور، بازی شما را تشویق می‌کند در حرکات‌تان دقت بیشتری به خرج دهید.

ولی همه‌ی جزئیات بازی باید طوری طراحی شوند که حس کلی بازی را تقویت کنند. از دوربین بازی گرفته (که در بازی‌های سریع و روان زاویه‌ی دید گسترده و در بازی‌های مبارزه‌ای یک‌به‌یک زاویه‌ی دید بسته و نزدیک دارد) تا میزان چسبندگی شخصیت‌تان، استفاده از قابلیت لغو انیمیشن، میزان سخاوتمندی بازی در تعداد دفعاتی که بهتان اجازه‌ی ضدحمله زدن می‌دهد و…

همه‌ی این عوامل باید در ایجاد یک حس منحصربفرد و منسجم مشارکت کنند.

از همه مهم‌تر، بازی اکشن باید به آدم حال بدهد. برای رسیدن به این هدف، سازنده موظف است به قدر کافی جزئیات بصری و صوتی در بازی بگنجاند تا بازیکن شدت هر ضربه را با گوشت و پوستش احساس کند.

با رعایت کردن این نکات و اضافه کردن چندتا مکانیزم نوآورانه می‌توان سیستم مبارزه‌ای طراحی کرد که جایگاه آن تالار مشاهیر بازی‌های اکشن است.

منبع: مارک براون – یوتیوب

انتشار یافته در:

مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا

 

تعریف: مغلطه تغییر جهت سور مغلطه‌ای صوری است که در آن شخصی جهت سورها (هر، هیچ، برخی) در یک گزاره‌ی منطقی را جابجا کند. 

معادل انگلیسی: Quantifier-Shift Fallacy

معادل‌های جایگزین: تغییر جهت باطل

الگوی منطقی: 

هر X یک Y مربوطه دارد. 

بنابراین مقداری Y مربوط به هر X وجود دارد. 

مثال ۱: 

همه مادر دارند. 

بنابراین در دنیا زنی وجود دارد که مادر همه‌ی ماست. 

توضیح: بیانیه‌ی «همه مادر دارند» صحیح است، ولی واژه‌ی «مادر» اشتراکی نیست، بلکه یک دسته‌بندی کلی است که مادرهای متعدد در آن جای می‌گیرند. نتیجه‌گیری جمله دقیقاً برعکس است و بیان می‌کند که همه یک مادر اشتراکی دارند. این نوع از استدلال اشتباه و در نتیجه مغلطه‌آمیز است. 

مثال ۲: 

همه مغز دارند. 

بنابراین همه‌ی ما یک مغز اشتراکی داریم. 

توضیح: همه مغز مخصوص به خودشان را دارند، نه یک مغز که بین همه مشترک است. (البته من خیلی‌ها را دیدم که انگار مغز مخصوص به خودشان ندارند، ولی بگذریم). این نوع از استدلال اشتباه و در نتیجه مغلطه‌آمیز است. 

استثنا: ندارد. 

منابع: 

Cook, R. T. (2009). A Dictionary of Philosophical Logic. Edinburgh University Press.

ترجمه‌ای از: 

Logically Fallacious

انتشاریافته در:

مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا

چند سالی می‌شود که کانال یوتیوب جعبه‌ابزار بازی‌سازان (Game Maker’s Toolkit) در ویدئوهایی کوتاه و آموزنده به بررسی و توصیف جنبه‌های مختلف بازی‌های ویدئویی و مفاهیم مربوط به این حوزه می‌پردازد.  من تصمیم گرفتم محتوای این ویدئوها را با کمی تصرف و منطبق کردن آن با مدیوم نوشتار، به فارسی برگردانم. این سری مقالات برای کسانی که آرزوی بازی‌ساز شدن را در سر می‌پرورانند، یا صرفاً می‌خواهند بازی‌های ویدئویی را بهتر و عمیق‌تر درک کنند، بسیار مفید خواهد بود. با مجموعه مقالات «جعبه ابزار بازی‌سازان» همراه باشید.

از وقتی سری «جعبه‌ابزار بازی‌سازان» را شروع کردم، علاقه‌ی زیادی به نوشتن درباره‌ی یک موضوع خاص داشتم، ولی تا این لحظه جرئت نوشتنش را پیدا نکردم: موضوع این مقاله «طراحی پازل» بود.

من بازی‌های پازل مثل سکوبازی سفر در زمان برید (Braid)، بازی کمدی علمی‌تخیلی پورتال (Portal) و بازی اقلیت‌پسند سوسیس استیو (Stephen’s Sauage Roll) را دوست دارم،‌ اما هیچ ایده‌ای نداشتم که پازل‌های این بازی‌ها چگونه طراحی می‌شوند.

چگونه می‌توان پازلی طراحی کرد که در ابتدا شما را گیج می‌کند و پس از این‌که راه‌حلش را پیدا کردید، باعث می‌شود احساس باهوش بودن بکنید؟ آسانی یا سختی بیش از حد پازل به چه عواملی بستگی دارد؟‌ طی چند ماه اخیر داشتم به جواب این سوالات فکر می‌کردم. برای یافتن جواب با سازندگان بازی‌های پازل گفتگو کردم، سعی کردم خودم در ادیتورهای مختلف پازل درست کنم،‌ مقاله‌ی خودم «جاناتان بلو، سازنده‌ی Braid، چگونه معما طراحی می‌کند؟» را بار دیگر بررسی کردم و مراحل زیاد از بازی‌ّهای مختلفی را آنالیز کردم. در این مقاله قصد دارم یافته‌هایم را با شما در میان بگذارم. موضوع مقاله این است: «پازل خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟»‌

بخش اول

مکانیزم

در بازی‌های پازل اولین چیزی که معرفی می‌شود مکانیزم است. مکانیزم به مجموعه قوانین تغییرناپذیری اشاره دارد که گیم‌پلی بازی را تعیین می‌کند. مثلاً در بازی کیهان سریع‌السیر (Cosmic Express) می‌توانید روی یک سطح گریدبندی‌شده ریل قطار بچینید، ولی نمی‌توانید ریل‌ها را روی هم بچینید.

در مسیر حرکت، چند آدم فضایی منتظر سوار شدن در قطار هستند. هر آدم فضایی یکی از فضاهای قطار شما را اشغال می‌کند و پس از رسیدن به ایستگاهی که هم‌رنگ ایستگاه سوار شدنشان است از قطار پیاده می‌شوند.  سازندگان بازی با استفاده از این قوانین، یا به‌عبارت ساده‌تر محدودیت‌ها، پازل خلق می‌کنند.

مثلاً نمی‌توانید ریل‌ها را روی هم بسازید و تقاطع ایجاد کنید. این قانون باعث می‌شود که نتوانید روی یک گذرگاه تنگ دو ریل ایجاد کنید. برای همین مجبورید که برای دور زدن آن مسیری جدید ایجاد کنید.

مکانیزم اصلی هرچه‌قدر هوشمندانه‌تر باشد، تعداد پازل‌هایی که می‌توان با آن ایجاد کرد بیشتر و درجه‌سختی‌شان معقول‌تر است. برای همین مفاهیم عجیبی مثل سفر در زمان و کرم‌چاله‌های فضایی و همچنین کنترل نامعمول (مثل شیوه‌ی کنترل بازی مارپرنده (Snakebird)) دستمایه‌ی خوبی برای طراحی پازل هستند.

در مارپرنده چگونگی حرکت و جابجایی مارپرنده، دنبال شدن پیکرش توسط کله‌اش، تاثیر نیروی گرانش روی پیکرش، دراز شدن پیکرش با خوردن میوه (که هم موهبت است، هم مایه‌ی عذاب) همه در کنار هم به خلق پازل‌های خلاقانه منجر می‌شوند.

با استفاده از عناصر مقطعی می‌توان سازوکار مکانیزم اصلی را دستخوش تغییر کرد.

مثل پل‌های نوری:

رنگ دیوار:

و تورت‌ها (Turrets):

در سری بازی‌های پورتال.

این عناصر مقطعی را حتی می‌توان با مکانیزم اصلی جایگزین کرد. مثلاً در بازی اصل تالوس (Talos Principle)، همه‌ی پازل‌ها از دل عناصر خارجی مثل مختل‌کننده‌ها (Jammers)، جعبه‌های مکعب‌شکل و تکرارکننده‌کننده‌ها (Repeaters) پدید می‌آیند. مکانیزم‌هایی که با هم قابل ترکیب باشند امکانات گسترده‌تری برای خلق پازل پدید می‌آورند.

بازی حل پازل به هدف نهایی نیز احتیاج دارد. هدف نهایی می‌تواند یک در خروجی باشد، یا یک آیتم قابل جمع‌آوری. نکته‌ی مهم اینجاست که بازیکن باید بداند که هدف نهایی چیست. یعنی نباید برای بازیکن سوال باشد که چه کار کند؛ سوال اصلی این است:‌ چگونه باید کاری را که قرار است انجام دهد به سرانجام برساند.

بسیار خب، حالا وقتش رسیده که یک پازل طراحی کنیم.

بخش دوم

تناقض

به نظر من پازل‌های خوب اغلب حول محور یک تناقض (Catch) می‌چرخند. تناقض موقعی اتفاق می‌افتد که دو چیز به ظاهر در نقطه‌ی مقابل هم قرار داشته باشند. برای این‌که منظورم را واضح‌تر بیان کنم، اجازه دهید ساده‌ترین مثالی را که به ذهنم می‌رسد بیان کنم.

فرض کنید یک در داریم و یک دکمه. اگر روی دکمه بایستید در باز می‌شود، اما به محض برداشته شدن پایتان از روی دکمه در بسته می‌شود.

همان‌طور که می‌بینید، اینجا با یک تناقض طرفیم: در این مثال دو کار باید انجام شوند (۱. ایستادن روی دکمه ۲. خروج از در). اما با انجام یکی دیگری غیرممکن می‌شود. راه‌حل چیست؟ گذاشتن یک جعبه‌ی مکعبی روی دکمه.

این مثال زیادی ساده است، اما مطمئنم می‌توانید این تناقض را در قلب هر پازل خوب پیدا کنید.

اجازه دهید مثالی از اصل تالوس بیاورم.

در قسمتی از بازی، باید با استفاده از سه‌پایه‌هایی نور رنگی ساطع‌شده از گوی‌های نوری را به سمت صفحات نورگیر هدایت کنید تا دری که در نزدیکی شماست باز شود.

پس از پیشروی به پازلی دیگر می‌رسیم. با استفاده از دو سه‌پایه باید نور آبی را به صفحه‌ی نورگیر آبی‌ای که آن سوی دیوار کنار آن قرار دارد برسانیم تا در کناری آن باز شود.

با استفاده از سه‌پایه باید نور قرمز را به صحفه‌ی نورگیر قرمز برسانیم تا دری دیگر باز شود.

ولی متاسفانه باید یکی از این سه‌پایه‌ها را روی سوییچ فشاری قرمزی که در اتاق بعدی قرار دارد بگذارید.

حالا باید چه کار کرد؟

راه‌حل پازل ساده به نظر می‌رسد:

کافی‌ست نور قرمز را به سمت صفحه‌ی نورگیر C هدایت کنید تا در کناری آن باز شود:

با استفاده از در بازشده نور آبی را به کمک یک سه‌پایه (و نه دوتا) به صفحه‌ی A هدایت کنید:

اما تناقضی که از آن حرف زدم اینجا پیش می‌آید. برای رساندن نور قرمز به صفحه‌ی C، باید قبلش نور آبی را به صفحه‌ی A رسانده باشید. برای همین اگر هرکدام از این سه‌پایه‌ها را از جایشان تکان دهید، در بسته می‌شود و نقشه‌یتان ناکام می‌ماند.

برای حل کردن چنین تناقضی راه‌های زیادی وجود دارد. مثلاً:

• تغییر دادن ترتیب وقوع سلسله اتفاقاتی که به ایجاد تناقض منجر شدند.
• بازنگری موقعیت مکانی‌تان در فضای بازی (مثلاً تلاش برای حل کردن پازل از موقعیت مکانی متفاوت)

اما یکی از راه‌ها از گزینه‌های دیگر به‌مراتب بهتر است و به نظرم همه‌ی طراحان پازل باید آن را سرلوحه‌ی کار خود قرار دهند. در بخش بعدی به آن می‌پردازیم.

بخش سوم

مکاشفه

راه‌حل پازل اصل تالوس از این قرار است:

باید کاری کنید سه‌پایه‌ی پایینی علاوه بر سه‌پایه‌ی روبرویش به صفحه‌ی نورگیر A نیز نور منعکس کند، بدون این‌که نیاز باشد در روبرویش را باز کرد.

وقتی در را با پرتوی قرمز باز کنید، ارتباط برقرار می‌شود و می‌توانید سه‌پایه‌ی دوم را بدون قطع کردن ارتباط از جایش بردارید.

اگر به این راه‌حل پی ببرید، این پازل به‌شدت آسان به نظر می‌رسد و اجرای آن هم پیچیدگی خاصی ندارد (اجرای ساده‌ی راه‌حل پازل به نظر من همیشه یک نقطه‌قوت است). اما با این وجود این پازل بسیار چالش‌برانگیز است. چون برای حل کردنش باید خارج از چارچوب فکر کنید؛ یعنی باید نسبت به پیش‌فرض‌هایی که بازی در شما ایجاد کرده نگاهی جدید داشته باشید و با تفکر جانبی (Lateral Thinking) درباره‌یشان فکر کنید. همچنین این پازل یکی از جلوه‌های جدید قوانین بازی را برای بازیکن فاش‌سازی می‌کند، جلوه‌ای که بعد از این پازل به یکی از ابزار بازیکن برای پیشبرد بازی تبدیل خواهد شد. در واقع در پازل‌های بعدی بازی باز هم باید از این راه‌حل در مقیاسی کوچک‌تر و جزئی‌تر استفاده کنید.

بنابراین حل کردن پازل مثل یک جور مکاشفه (Revelation)، فاش‌سازی یا وحی (Epiphany) می‌ماند که درک شما را از بازی عمیق‌تر می‌کند و باعث می‌شود مثل ارشمیدس با ذوق و شوق پیش خودتان بگویید «یافتم! یافتم!»

گاهی این فاش‌سازی‌ها بسیار برجسته هستند. مثلاً در بازی پازل سفر در زمان پی دی وینترباتم (P D Winterbottom)، با یک تناقض روبرو هستید: باید از خودتان یک کلون ضبط‌شده بسازید تا به شما در برداشتن پای (Pie) به ترتیب عدد کمک کند. اما با برداشتن پای سوم دسترسی به پای چهارم را از دست می‌دهید، چون دیواری وسط راه سبز می‌شود.

بعد از کلی آزمون‌وخطا، متوجه می‌شوید که کلون‌ها پس از رسیدن به پایان ضبط روی دور تکرار (Loop) می‌افتند. برای همین اگر پس از رسیدن به پای شماره‌ی ۴ کلون را فعال کنید، پس از تمام شدن ضبطش دوباره در مکان موردنظر ظاهر می‌شود و بدین ترتیب، مانع را پشت سر می‌گذارد. این هم یک مکاشفه‌ی دیگر.

گاهی مکاشفه‌ها جزئیات در ظاهر ریز و پیش‌پاافتاده‌ای هستند که در نگاه اول شاید حتی درسی مهم به نظر نرسند. مثلاً در مارمرغ (Snakebird) یکی از نکات بازی این است که مارمرغ می‌تواند در یک نوبت هم تغییرشکل دهد، هم خودش را زمین بیندازد. با این کار می‌توانید از مارمرغ در برابر تیغ‌ها محافظت کنید.

در این زمینه ایجاد تعادل گاهی کاری بسیار دشوار است، چون اگر از بازیکن بخواهید خارج از چارچوب فکر کند و کارهایی انجام دهد که در ابتدا واضح به نظر نرسند و با قوه‌ی ادراک قابل‌تشخیص نباشند، ممکن است موقعیتی خلق شود که در آن بازیکن پس از پیدا کردن جواب در یک راهنما پیش خود بگوید: «اوه، من اصلاً نمی‌دونستم می‌شه این کارو انجام داد.»

اجازه دهید از برید یک مثال بیاورم. پازل‌های برید اغلب عالی‌اند، اما یکی از پازل‌های آن گیمرهای زیادی را گیج کرد. در این پازل باید کاری کنید یکی از دشمنان روی سر کلون شما بپرد و بعد شما روی سر دشمن بپرید تا به سکوی روبرویتان برسید و قطه‌ی پازل را بردارید.

الان که دارم این پازل را برایتان تعریف می‌کنم احتمالاً راه‌حل آن بسیار منطقی به نظر می‌رسد. یکی از قوانین بازی این است که اگر روی سر دشمنان بپرید، دشمن می‌میرد و شما هم به سمت بالا پرتاب می‌شوید. اما در نظر عده‌ای این پازل بیشتر یک حقه بود تا مکاشفه، خصوصاً به خاطر این‌که این موقعیت (پریدن دشمن روی سر کلون شما) فقط یک بار در طول بازی پیش می‌آید و برای همین بازیکنان فرصت آزمون‌وخطا کردن با این ایده را نداشته‌اند.

حالا بگذریم. اجازه دهید مثال دیگری از تناقض و مکاشفه بزنم. در بازی لارکرافت گو (Laracraft Go)، کاشی‌هایی وجود دارند که اگر رویشان بایستید ترک می‌خورند و اگر بار دیگر رویشان بایستید فرو می‌ریزند. شما می‌توانید با استفاده از این مکانیزم خزنده‌هایی را که دنبال‌تان راه می‌افتند قال بگذارید. فقط کافی‌ست آن‌ها را به سمت یک کاشی ترک‌خورده هدایت کنید تا روی زمین سقوط کنند و سپس از سمت دیگر بهشان شبیخون بزنید و بکشیدشان.

این سناریو در پازلی دیگر نیز تکرار می‌شود، با این تفاوت که اگر سعی کنید ترک روی کاشی ایجاد کنید، پیش از این‌که فرصتی برای برگشتن پیدا کنید، خزنده شما را می‌کشد. در اینجا تناقض پیش می‌آید.

برای حل آن باید اول بروید و ترک را روی کاشی ایجاد کنید. سپس خزنده را تحریک کنید تا شما را تعقیب کند. شاید برایتان سوال پیش بیاید که اگر روی کاشی ترک ایجاد کنیم، آیا لارا در طول تعقیب زمین نمی‌افتد؟‌ و جواب این است: دقیقا همین‌طور است!‌ او زمین می‌افتد، چون برای حل کردن این پازل لاراست که باید زمین بیفتد، نه خزنده.

این هم از مکاشفه‌ی پازل.

اما این پازل نکته‌ی جالب دیگری هم دارد: یک خزنده‌ی دیگر:

این خزنده در حل پازل نقشی ندارد. در واقع شما می‌توانید همه‌ی این عناصر اضافه را از بازی حذف کنید و پازل همچنان منطقی به نظر می‌رسد. پس هدف از وجود این خزنده چیست؟ این‌که وقت شما را تلف کند؟

خیر، اینطور نیست.

جواب این سوال به بخش بعدی مربوط می‌شود.

بخش چهارم

پیش‌فرض

دلیل وجود خزنده‌ی زائد فریب دادن شما و ایجاد پیش‌فرضی اشتباه در ذهن‌تان درباره‌ی راه‌حل پازل است. چون برای شکست دادن این خزنده باید همان حقه‌ی قدیمی «ایجاد ترک روی کاشی» را پیاده کنید. برای همین بیشتر بازیکنان فرض را بر این می‌گیرند که باید برای شکست دادن خزنده‌ی دوم نیز همین کار را تکرار کنند، اما تکرار آن به شکست منجر می‌شود. برای حل این معما باید به پیش‌فرض‌هایی که در ذهنتان وجود دارد غلبه کنید و دیدگاهی متفاوت و جدید به مسئله داشته باشید. تلاش برای ایجاد پیش‌فرض‌های غلط‌انداز در بازی‌های پازل زیاد اتفاق می‌افتد.

اجازه دهید از سوسیس استیو (Stephen’s Sausage Roll) مثال بیاورم. در این بازی هدف پختن سوسیس روی گریل است (باید سوسیس را برگردانید تا هر دو طرف آن سرخ شود).

این بازی هم مثل مارمرغ کنترل نامتعارفی دارد و همین کنترل نامتعارف عامل خلق مراحل چالش‌برانگیز بسیاری‌ست.

به‌عنوان مثال، پازل Clover بسیار آسان به نظر می‌رسد. کافی‌ست هر سوسیس را به سمت نزدیک‌ترین گریل هل دهید تا مرحله تمام شود.

اما نه، اگر این کار را انجام دهید، این سوسیس‌ها نمی‌توانند به خروجی راه پیدا کنند. استیون لاول (Stephen Lavelle)، سازنده‌ی بازی، با ایجاد یک پیش‌فرض غلط‌انداز بازیکن را با تناقضی که در قلب پازل نهفته است مواجه کرده است. در لحظه‌ای که متوجه این تناقض می‌شوید، انگار یک شوخی بی‌رحمانه علیه شما ترتیب داده شده است.

اما طراحی پازل به شکلی که باعث ایجاد پیش‌فرض‌های اشتباه در بازیکن شود مزایای خاص خود را دارد. مثلاً:

۱. پس از آغاز شدن پازل بازیکن احساس سردرگمی نمی‌کند. اگر شما در بازیکن این پیش‌فرض را ایجاد کنید که می‌داند چطور پازل را حل کند، او انگیزه‌ی بیشتری برای درگیر شدن با پازل پیدا می‌کند.

۲. وقتی بازیکن مشغول حل کردن پازل با این پیش‌فرض اشتباه است، تصور ذهنی‌ای از ساز و کار پازل پیدا می‌کند، حتی اگر در لحظه از نحوه‌ی حل کردنش آگاه نباشد. این تصور ذهنی باعث می‌شود که پازل و جزئیات آن به اعماق ذهنش نفوذ کند و آشنایی‌اش با آن یک آشنایی لحظه‌ای و سطحی باقی نماند.

۳. این روش تضمین می‌کند که بازیکن در اولین تلاش‌اش در حل پازل با شکست مواجه می‌شود. بدین ترتیب احساس نمی‌کند که بازی آب خوردن است. در یک بازی پازل خوب بازیکن باید هر از گاهی در حل پازل گیر کند تا وقتی موفق به حل آن شد، ذوق‌زده شود.

۴. این روش توجه بازیکن را نسبت به تناقضی که در قلب پازل نهفته است جلب می‌کند. در پازلی که از اصل تالوس مثال زدم، دغدغه‌ی بازیکن رسیدن به آیتم قابل‌جمع‌آوری‌ای که پشت در آخر قرار دارد نیست؛ دغدغه‌ی او این است که چطور دو در کذایی را همزمان باز نگه دارد. پازل خوب بازیکن را وادار می‌کند درباره‌ی پیدا کردن راه‌حل تفکری نقادانه و منطقی داشته باشد. یک راه خوب برای رسیدن به این هدف درگیر کردن بازیکن با تناقض نهفته در پازل است.

اجازه دهید مثالی از مرحله‌ی ۱۰ مارمرغ بزنم. این مرحله، مثالی از همکاری خارق‌العاده‌ی پیش‌فرض، تناقض و مکاشفه در کنار یکدیگر است.

برای تمام کردن مرحله باید این دو میوه را بخورید:

قد مارمرغ کوتاه‌تر از آن است که به میوه‌ی پایینی برسد، برای همین این پیش‌فرض در ذهن‌تان ایجاد می‌شود که ابتدا باید میوه‌ی سمت چپ را بخورید،‌ بچرخید، بروید پایین، میوه‌ی پایینی را بخورید، سپس بچرخید و… اوخ:

حالا قد مارمرغ درازتر از آن است که برگردد.

این پیش‌فرض باعث می‌شود که ما روی تناقض پازل متمرکز شویم: مارمرغ یا کوتاه‌تر از آن است که به میوه‌ی پایینی برسد یا درازتر از آن است که به میوه‌ی بالایی برسد. حالا باید چه کار کرد؟

این تناقض باعث می‌شود که با دیدی جدید به موقعیت پیش‌آمده فکر کنیم و نتیجه‌ی این تفکر انداختن مارمرغ در شکاف پایینی و چرخاندن سرش به سمت میوه است.

این راه‌حل نه‌تنها هوشمندانه است، بلکه حس‌وحال یک مکاشفه را هم انتقال می‌دهد. چون به شما درس مهمی درباره‌ی شیوه‌ی حرکت مارمرغ آموزش می‌دهد، درسی که می‌توانید در پازل‌های آتی از آن استفاده کنید.

بخش پنجم

شیوه‌ی ارائه

اگر تمام نکات ذکرشده به‌درستی رعایت شوند، ولی ارائه‌ی پازل (Presentation) به‌درستی انجام نشود، پازل شکست می‌خورد. برای درک بهتر این موضوع به این مثال توجه کنید.

در پورتال ۲ پازل باحالی وجود دارد. در این پازل یک پرتوی لیزری نیروی یک آسانسور را تامین می‌کند و یک دکمه‌ی قرمز در خروجی جلوی آسانسور را باز می‌کند.

موقع حل این پازل ممکن است این پیش‌فرض در ذهن‌تان ایجاد شود که جعبه‌ای را که راه لیزر را سد کرده بردارید، آن را روی دکمه‌ی قرمز بگذارید، همراه با آسانسور بالا روید و به راهتان ادامه دهید. اما اگر این کار را انجام دهید،‌ می‌بینید که آسانسور بالا رفته، ولی شما رویش نیستید.

بدین ترتیب تناقض پازل معلوم می‌شود.

شما باید جعبه‌ی مکعب‌شکل را روی دکمه‌ی قرمز قرار دهید تا در خروجی باز شود، اما در عین حال باید آن را تا موقعی که خودتان روی آسانسور نایستاده‌اید، جلوی پرتوی لیزر نگه دارید تا آسانسور بالا نرود.

راه‌حل این پازل بسیار هوشمندانه است. باید این جعبه را روی پول نوری بگذارید تا نور لیزر را قطع کند.

سپس باید روی آسانسور بایستید و پل نوری را از بین ببرید تا جعبه‌ی مکعبی هم تابش پرتوی لیزری را آزاد کند و هم روی دکمه‌ی قرمز بیفتد.

من از این پازل خوشم آمد، چون برای من حس یک مکاشفه را داشت. پس از انجام آن پیش خودم گفتم: «آهان،‌ آره،‌ می‌تونم از نیروی گرانش برای جابجا کردن جعبه‌های مکعبی از راه دور استفاده کنم.»

با این‌که این پازل ساده و تعداد عوامل دخیل در آن کم است، اما برای حل آن باید تفکر جانبی نسبت به آن داشته باشید، برای همین چند دقیقه طول کشید تا بتوان آن را حل کنم. مسلماً زمان حل کردن آن به‌مراتب طولانی‌تر از زمان حل کردن پازل تقریباً یکسانی بود که در بازی دیگری به نام آزمایش تورینگ (The Turing Test) به آن برخورد کردم.

دلیل این‌که این معما را در آزمایش تورینگ سریع‌تر حل کردم این نبود که آن را از پورتال ۲ به خاطر داشتم؛ من این دو بازی را به فاصله‌ی پنج سال بازی کردم و وقتی آزمایش تورینگ را بازی کردم، در ابتدا اصلاً متوجه تشابه این دو پازل نشدم. دلیل آسان‌تر بودن این پازل در آزمایش تورینگ شیوه‌ی ارائه‌ی متفاوت آن در مقایسه با پورتال ۲ است.

در آزمایش تورینگ پل نوری بالای دکمه قرار دارد. فقط کافی‌ست آن را از بین ببرید.

اما در پورتال ۲ پل نوری را هم باید خودتان ایجاد کنید، هم خودتان از بین ببرید.

در آزمایش تورینگ دکمه‌ی قرمز کاربردی دومنظوره دارد: یک در را باز می‌کند و دری دیگر را می‌بندد. برای همین واضح است که وقتی می‌خواهید از یک در وارد در دیگر شوید، باید آن را فشار دهید. در پورتال ۲ دکمه‌ی قرمز و پرتوی لیزری را باید همزمان مدنظر داشته باشید.

در آخر در پورتال ۲ برای انتقال جعبه‌ی مکعبی به روی پل نوری باید کمی زحمت بکشید. اما در آزمایش تورینگ این کار هم آسان است، هم عین روز روشن.

همان‌طور که دیدید، در این دو بازی از ایده‌ای یکسان برای ساخت پازل استفاده شده، اما شیوه‌ی ارائه‌ی پازل در پورتال ۲ باعث می‌شود که به‌مراتب موثرتر واقع شود.

پازل پورتال ۲ را حتی می‌توان سخت‌تر هم کرد، چون بازی خودش با یک سری جزئیات محیطی شما را راهنمایی می‌کند. مثلاً:

۱. اولین بار که وارد اتاق می‌شوید، می‌بینید که جعبه‌ی مکعبی جلوی پرتوی لیزری قرار دارد؛ بدین ترتیب بازی به طور غیرمستقیم به شما گوشزد می‌کند که می‌توانید از آن برای قطع کردن  پرتوی لیزری استفاده کنید.

۲. تنها دیواری که می‌توان روی آن پورتال ایجاد کرد درست بالا سر دکمه پل نوری ایجاد می‌کند.

۳. وقتی روی پل نوری راه بروید، طولی نمی‌کشد که دکمه‌ی قرمز را زیر پایتان مشاهده خواهید کرد.

اما خب این خیلی هم خوب است. به هر حال همه‌ی بازی‌های پازل نباید به سختی سوسیس استیو باشند!

در ادامه دو توصیه‌ی دیگر برای شیوه‌ی ارائه‌ی بهتر پازل:

۱. به نظر من مینیمالیستی بودن یکی از ویژگی‌های پازل خوب است. منظورم از مینیمالیستی بودن عدم وجود عناصر زائد است.  بهترین پازل‌ها، پازل‌هایی هستند که مقیاس‌شان آن‌چنان کوچک و تعداد عناصر دخیل در آن‌ها آنقدر کم است که نمی‌توانید باور کنید که چرا حل کردنشان کار راحت‌تری نیست. پازلی که تعداد عناصر دخیل در آن زیاد باشد یا بیش از حد پیچیده می‌شود، یا به احتمال زیاد این عناصر بخشی از پازل اصلی نیستند و صرفاً زحمت اضافه‌ای هستند که در صورت نیاز به شروع دوباره‌ی مرحله، فقط اعصاب‌تان را خرد می‌کنند.

۲. شیوه‌ی ارائه‌ی پازل باید بازخورد (یا فیدبک) واضح و مشخص به بازیکن بدهد. مثلاً در پورتال ۲ بین دکمه و دری که توسط آن دکمه باز می‌شود، خطوطی وجود دارد که به هنگام دریافت نیرو رنگ عوض می‌کنند. این خطوط به درک بهتر چینش اتاق و ارتباط بین اجزای آن کمک می‌کند. به هر حال حل پازل صرفاً در رمزگشایی اتاق خلاصه نمی‌شود. برای رمزگشایی گاهی لازم است شیوه‌ی پدید آمدن رمز را نیز درک کرد.

بازخورد در رابطه با پیش‌فرض‌های ایجادشده در ذهن بازیکن نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. در ظهور مهاجم مقبره (Rise of the Tomb Raider)، پازلی وجود دارد که در آن باید یک سری سکو را بالا ببرید، سپس به ترتیب رویشان بپرید تا به خروجی برسید. اما پیش از رسیدن به خروجی سکوی آخر پایین می‌آید.

این پازل باید طوری طراحی شود که بازیکن فکر نکند اگر کمی سریع‌تر باشد، لارا به خروجی می‌رسد. برای همین سکو در فاصله‌‌ای بسیار دور قرار گرفته و رسیدن به آنجا در زمان مناسب کاری غیرممکن است: برای همین بازیکن سریعاً پی می‌برد که باید به پیش‌فرضی که در ذهنش ایجاد شده غلبه کند و رویکردش را تغییر دهد.

بخش ششم

منحنی

هیچ پازلی مستقل از پازل‌های دیگر پدید نمی‌آید؛ پایه‌ی ساخت هر پازل پازل‌های پیشین است. به‌عنوان مثال، اگر ترتیب مراحل پورتال ۲ را به طور تصادفی تغییر دهید، درگیر شدن با آن برای بازیکنان جدید تقریباً غیرممکن خواهد شد.

اولاً در هر پازل تمام نکاتی که تاکنون آموخته‌اید مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ از نکاتی که در مراحل آموزشی بهتان یاد داده می‌شود گرفته تا نکاتی که در لحظات مکاشفه‌واری که ازشان صحبت کردم فاش می‌شوند.

دوماً درجه‌سختی پازل‌ها باید به‌تدریج افزایش یابد. راه‌های زیادی برای تنظیم درجه‌سختی بازی وجود دارد، ولی اعضای اسکوئر انیکس مونترئال، استودیویی که مسئول ساخت بازی‌های GO است، برای تعیین درجه‌سختی از چهار معیار پیروی می‌کنند:

۱. تعداد راه‌حل‌های ممکن: هرچقدر تعداد راه‌حل‌ها بیشتر باشد، پازل راحت‌تر است.

۲. تعداد مراحلی که برای حل پازل باید طی کرد: اگر تعداد مراحل خیلی زیاد باشد، پازل کسل‌کننده می‌شود.

۳. تعداد گزینه‌هایی که بازیکن در لحظه می‌تواند انتخاب کند.

۴. مکانیزم‌هایی که بازیکن باید از قبل باهاشان آشنایی داشته باشد.

این معیارها به بازیسازان اسکوئر انیکس مونترئال کمک می‌کند به پازل‌هایشان نظم و ترتیب ببخشند و همچنین به آن‌ها اجازه می‌دهد بازی را پلی‌تست (Playtesting) کنند. طبق گفته‌ی بازیسازانی که باهاشان گفتگو کردم، بازی‌های پازل در مقایسه با بازی‌های سبک‌های دیگر به پلی‌تست بیشتری نیاز دارند.

نتیجه‌گیری

در این مقاله تمام نکاتی را که برای خلق پازل باکیفیت یاد گرفتم برایتان بازگو کردم. به نظر من پازل خوب:

۱. ریشه در قوانین و قواعد بازی دارد.

۲. به تناقضی وابسته است که در نگاه اول حل کردن پازل را غیرممکن جلوه می‌دهد.

۳. با استفاده از پیش‌فرضی که بازیکن نسبت به حل پازل دارد، او را با این تناقض مواجه می‌کند.

۴. بازیکن را وادار می‌کند برای پیدا کردن راه‌حل تناقض نسبت به آن تفکر نقادانه و جانبی داشته باشد و بدین ترتیب دانشی جدید درباره‌ی قواعد و قوانین دنیای بازی کشف کند.

آیا همه‌ی پازل‌ها ضرورتاً باید این ویژگی‌ها را داشته باشند؟‌ به احتمال زیاد نه. اما هر پازلی که پشت طراحی آن فکر نهفته باشد دارای رگه‌هایی از موارد بالا خواهد بود و پازل‌هایی که ناقص به نظر می‌رسند از همه یا بخشی از ویژگی‌های مذکور محروم‌اند. مثلاً ممکن است تناقض‌شان زیادی آسان باشد. ممکن است پیش‌فرضی در بازیکن ایجاد نکنند و برای همین تعدادی از بازیکنان شانسی راه‌حل را پیدا کنند. ممکن است پازل آن حس مکاشفه‌ی لذت‌بخشی را که ازش حرف زدیم در ذهن آدم ایجاد نکند و صرفاً‌کار اضافه به نظر برسد.

با تمام این صحبت‌ها، مهم‌ترین نکته‌ای که یاد گرفتم این است که طراحی پازل کاری بسیار سخت است و طراحی پازل‌های مثال‌زدنی نیازمند سال‌ها طراحی‌، تکرار، پلی‌تست و حذف و ویرایش بی‌رحمانه است. اگر شما بازیساز هستید و می‌خواهید در این سبک بازی بسازید، بدانیدکه کار سختی در پیش رو دارید.

منبع: مارک براون – یوتیوب

انتشار یافته در:

مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا