تعریف: مغلطه مسموم کردن سرچشمه موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی یک حمله‌ی شخصی (مغلطهی شماره ۵) پیش‌گیرانه علیه حریفش ترتیب دهد. یعنی از همان اول با بیاناتی تخریب‌کننده درباره‌ی شخصی خاص سعی کند ذهنیت مردم را نسبت به او عوض کند و بدین ترتیب، ادعاهای خودش را پذیرفتنی‌تر جلوه دهد و اعتبار ادعاهای شخص مذکور […]
تعریف: مغلطه دسته‌بندی انعطاف‌ناپذیر موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی تصور کند چون چند چیز در گذشته در یک گروه دسته‌بندی شده‌اند، باید همیشه در یک گروه باقی بمانند یا اگر از هم سوا شوند، عواقب آن بدتر از حدی است که انتظار می‌رود. معادل انگلیسی: Package-Deal Fallacy معادل‌های جایگزین: پیوستگی باطل الگوی منطقی: X و […]
تعریف: مغلطه استثنای زیر سوال برنده موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی بیانیه‌ای کلی ابراز کند که روی کاغذ درست است، اما یک یا چند استثنا دارد و این استثناها آنقدر فراگیر و تاثیرگذار هستند که از قدرت استدلال اولیه می‌کاهند و آن را ضعیف‌تر از حدی که مدنظر استدلال‌کننده بوده جلوه می‌دهند. در بسیاری از […]
چند سالی می‌شود که کانال یوتیوب جعبه‌ابزار بازی‌سازان (Game Maker’s Toolkit) در ویدئوهایی کوتاه و آموزنده به بررسی و توصیف جنبه‌های مختلف بازی‌های ویدئویی و مفاهیم مربوط به این حوزه می‌پردازد. من تصمیم گرفتم محتوای این ویدئوها را با کمی تصرف و منطبق کردن آن با مدیوم نوشتار، به فارسی برگردانم. این سری مقالات برای […]
تعریف: مغلطه ساده‌انگاری علت موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی وانمود کند یکی از علل وقوع یک اتفاق تنها علت وقوع اتفاق است یا تعدادی علل پیچیده و درهم‌تنیده به یک علت واحد تقلیل داده شوند. این مغلطه ناشی از طرز فکری ساده‌انگارانه است و به طور تلویحی اشاره می‌کند که علت وقوع یک اتفاق فلان […]
تعریف: مغلطه خشم بیش از حد موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی، به‌علت تفسیر اشتباه یا غرض‌ورزانه از آمار، وانمود کند که یک یا چند مورد استثنا در یک جامعه‌ی آماری هنجار به حساب می‌آیند (بدون ارائه‌ی دلیل و مدرک). هدف از این کار برانگیختن خشم مردم نسبت به آن جامعه‌ی آماری است. این مغلطه یکی […]
چند سالی می‌شود که کانال یوتیوب جعبه‌ابزار بازی‌سازان (Game Maker’s Toolkit) در ویدئوهایی کوتاه و آموزنده به بررسی و توصیف جنبه‌های مختلف بازی‌های ویدئویی و مفاهیم مربوط به این حوزه می‌پردازد. من تصمیم گرفتم محتوای این ویدئوها را با کمی تصرف و منطبق کردن آن با مدیوم نوشتار، به فارسی برگردانم. این سری مقالات برای […]
تعریف: مغلطه تلاش زیاد موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی تصور کند به دلیل تلاش زیاد استدلال‌کننده برای رسیدن به نتیجه‌ای خاص، باید آن نتیجه را به‌عنوان حقیقت پذیرفت، در حالی‌که تلاش او ربطی به حقیقت داشتن یا نداشتن ماجرا ندارد. معادل انگلیسی: Notable Effort معادل‌های جایگزین: E is for effort الگوی منطقی: شخص ۱ زحمت […]
تعریف: مغلطه ناپیرو موقعی اتفاق می‌افتد که نتیجه‌ی استدلال به فرضیه‌های آن ربطی نداشته باشد. در استدلال‌های غیررسمی، نتیجه‌ی کاذب یا ناپیرو موقعی اتفاق می‌افتد که دلیل یا مدرک ارائه‌شده به نتیجه‌ی گرفته‌شده ربطی ندارد یا ارتباطش بسیار کمرنگ است. معادل انگلیسی: Non Sequitur معادل‌های جایگزین: مغلطهی بی‌ربطی، نتیجه‌ی کاذب، اظهار ناوابسته به موضوع مورد […]
تعریف: مغلطه اسکاتلندی واقعی موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی ادعایی کلی‌گرایانه مطرح کند («همه‌ی»، «تک‌تک»، و…)، طرف مقابل غلط بودن ادعایش را ثابت کند و گوینده به جای این‌که اشتباه خود را بپذیرد، ادعای کلی‌گرایانه‌ی خود را به ادعای جزئی‌گرایانه تقلیل دهد و هیچ معیار عینی‌ای (Objective) برای جزئی‌گرایی‌اش ارائه نکند. همچنین تعیین استثناهای من‌در‌آوردی […]
تعریف: مغلطه نیروانا موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی راه‌حلی واقع‌گرایانه را با راه‌حلی آرمان‌گرایانه مقایسه کند و بر اساس معیارهای غیرممکن و این تصور که در «دنیای آرمانی» راه‌حل واقع‌گرایانه بی‌فایده است، آن را رد کند، بدون توجه به این نکته که گاهی‌اوقات بهبود شرایط موجود بهترین تصمیم است. معادل انگلیسی: Nirvana Fallacy معادل‌های جایگزین: […]
تعریف: مغلطه اخذ نتیجه‌ی سلبی از فرضیه‌ی ایجابی مغلطه‌ای صوری است و می‌توان آن را این‌گونه توصیف کرد: نتیجه‌ی یک قیاس منطقی در فرم استانداردش سلبی است، ولی هر دو فرضیه ایجابی است. هر فرم صحیحی از قیاس منطقی مطلق که بیانگر یک فرضیه‌ی سلبی باشد، باید حداقل یک نتیجه‌ی سلبی داشته باشد. معادل انگلیسی: […]
تعریف: مغلطه نفی گزاره‌ی مقدم و تالی مغلطه‌ای صوری است و موقعی اتفاق می‌افتد که در استدلالی که در آن گزاره‌ی مقدم و تالی باید با یکدیگر جایگزین شوند، جایگزینی اتفاق نیفتد. شکل صحیح چنین استدلالی به شرح زیر است: اگر P پس Q. بنابراین اگر غیرQ، در نتیجه غیرP. اگر دقت کنید، می‌بینید که […]
تعریف: مغلطه ناتورالیستی موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی بر اساس آنچه طبیعتی «است»، آنچه را که «باید/نباید اخلاقی باشد» تحکیم کند. این مغلطه بسیار رایج است و بیشتر مردم به خاطر پذیرفته بودن هنجارهای اجتماعی و اخلاقی مغلطه‌آمیز بودن چنین بیاناتی را تشخیص نمی‌دهند. چنین بیاناتی منطق را دور می‌زنند و کسی هم نمی‌پرسد چرا […]
تعریف: مغلطه مقایسه‌ی چندگانه به استدلال‌های استقرایی (Inductive Arguments) مربوط می‌شود. در چنین استدلال‌هایی همیشه احتمال این وجود دارد که با وجود صحیح بودن فرضیه‌ها، نتیجه‌ی به‌دست‌آمده اشتباه از آب دربیاید. به این مسئله «سطح اطمینان» (Confidence Level) گفته می‌شود. در هر پژوهش یا نظرسنجی‌ای، سطح اطمینان زیر ۱۰۰٪ است. اگر سطح اطمینان ۹۵٪ باشد، […]
آخرین دیدگاه‌ها
(Ad Hominem – Abusive) | مغلطه به زبان آدمیزاد (۵)