تعریف: مغلطه مصادره به مطلوب موقعی پیش می‌آید که صحیح بودن حکم نهایی استدلال، جزو یکی از پیش‌فرض‌های آن باشد. بسیاری از افراد به اشتباه فکر می‌کنند Begging the Question یعنی «مجبور کردن طرف مقابل به سوال پرسیدن». معنی این عبارت این نیست. مصادره به مطلوب یکی از دگرگونی‌های استدلال دایره‌وار (Circular Reasoning) است. معادل انگلیسی: […]
تعریف: مغلطه نرخ پایه موقعی پیش می‌آید که شخصی برای قضاوت یک مساله، اطلاعات آماری را نادیده بگیرد و به جایش به اطلاعات بی‌ربطی توسل بجوید که در نظر خودش به مساله مربوط است. این سناریو معمولاً موقعی اتفاق می‌افتد که شخص مذکور به اشتباه باور دارد که آمار در مساله‌ی مورد بحث جایی ندارد، در […]
تعریف: مغلطه طفره رفتن موقعی پیش می‌آید که طرف در پاسخ خود به یک استدلال، نکات مطرح‌شده در آن استدلال را نادیده بگیرد. برخلاف مغلطه‌ی مرد پوشالی (Strawman Fallacy)، طرف بحث به هنگام طفره رفتن استدلالی بی‌ربط دست‌وپا نمی‌کند تا بحث را منحرف کند، بلکه صرفاً از پرداختن به استدلال اصلی سر باز می‌زند. معادل انگلیسی: […]
تعریف: مغلطه توسل به جیب موقعی پیش می‌آید که شخصی درست یا غلط بودن یک بیانیه را بر اساس وضعیت اقتصادی شخص استدلال‌کننده، یا ارزش مالی مرتبط با حقیقت بسنجد. توسل به فقر موقعی اتفاق می‌افتد که حقیقت بر پایه‌ی فقیر بودن استدلال‌کننده سنجیده شود و توسل به ثروت موقعی اتفاق می‌افتد که حقیقت بر پایه‌ی […]
چند سالی می‌شود که کانال یوتیوب جعبه‌ابزار بازی‌سازان (Game Maker’s Toolkit) در ویدئوهایی کوتاه و آموزنده به بررسی و توصیف جنبه‌های مختلف بازی‌های ویدئویی و مفاهیم مربوط به این حوزه می‌پردازد. من تصمیم گرفتم محتوای این ویدئوها را با کمی تصرف و منطبق کردن آن با مدیوم نوشتار، به فارسی برگردانم. این سری مقالات برای […]
تعریف: مغلطه توسل به میانه‌روی موقعی پیش می‌آید که شخصی فرض را بر این بگیرد که بین دو موضع، حد وسطی وجود دارد و موضع صحیحی که باید اتخاذ کرد آن حد وسط است. معادل انگلیسی: Argument to Moderation معادل لاتین: argumentum ad temperantiam معادل‌های جایگزین: توسل به حد وسط، تسامح جعلی، مغلطه‌ی خاکستری، مغلطه‌ی نسبت […]
تعریف: مغلطه ریش موقعی پیش می‌آید که شخصی ادعا کند بین دو منتهی‌الیه یک طیف نمی‌توان تمایزی برقرار کرد، چون روی طیفی که این دو نقطه روی آن قرار دارند، هیچ لحظه یا نقطه‌ی قابل‌تشخیصی وجود ندارد که روی آن دو منتهی‌الیه به هم برسند. اسم این مغلطه از پارادوکس کپه‌ها (The Heap Paradox) در فلسفه […]
تعریف: مغلطه توسل به سکوت موقعی پیش می‌آید که شخصی از سکوت طرف بحثش به نتیجه‌ای خاص برسد، در شرایطی که آن شخص حاضر نیست بنا بر هر دلیلی، مدرکی از خود ارائه کند. معادل انگلیسی: Argument from Silence معادل لاتین: argumentum e silentio الگوی منطقی: شخص ۱ ادعا می‌کند X صحیح است، اما سکوت اختیار […]
تعریف: مغلطه توسل به دیرباوری موقعی پیش می‌آید که شخصی به دلیل این‌که نمی‌تواند فلان چیز را باور کند، آن را غیرحقیقی و غیرمحتمل یا استدلال پشت آن را پراشکال بپندارد. این مغلطه یکی از زیرمجموعه‌های توسل به نادانی (Argument from Ignorance) است. معادل انگلیسی: Argument from Incredulity معادل‌های جایگزین: توسل به شگفتی، دیرباوری شخصی الگوی […]
تعریف: مغلطه توسل به نادانی موقعی پیش می‌آید که پیش‌فرش شخصی این باشد که دلیل درست بودن چیزی، عدم وجود مدرکی‌ست که خلاف آن را ثابت کند. بهترین توصیف آن این جمله است: «وقتی مدرکی در کار نباشد، این خودش مدرک نیست.» معادل انگلیسی: Argument from Ignorance معادل لاتین: ad ignorantiam الگوی منطقی: X صحیح است، […]
«اسلحه‌ها باعث پیروزی در نبرد نمی‌شوند. بسیار قدرتمند است، ذهن تو.» یودا مقدمه پیش از این در مقاله‌ای به صورت جداگانه شمشیرهای لیزری را بررسی کردیم، اما بیشتر مبارزات دنیای جنگ ستارگان با اسلحه‌های عادی‌تر انجام می‌شوند. از این اسلحه‌ها می‌توان به بلستر تپانچه‌ای یا تپانچه‌ی انفجاری (Blaster Pistol) قاچاقچی‌ها و تفنگ سنگین استورم‌تروپرها اشاره کرد. دنیای […]
تعریف: مغلطه توسل به شنیده‌ها موقعی پیش می‌آید که شخصی در استدلالش به شهادت منبعی اشاره کند که جزو شاهدان اصلی اتفاق نبوده است. طبق شواهد اثبات‌شده، هر بار اطلاعاتی از یک واسطه به واسطه‌ای دیگر منتقل شود، محتویاتش تغییر می‌کند. هر تغییر کوچک به تغییرات بیشتری منجر می‌شود، مثل اثر پروانه‌ای در نظریه‌ی آشوب. گفته‌ها […]
تجربه‌ی خواندن دائو ده جینگ (Tao Te Ching)، کتاب مقدس مکتب دائوئیسم/تائوئیسم (Taosim) برای من مهم و تکان‌دهنده بود؛ مهم از این لحاظ که به لطف آن بالاخره با مکتب فکری‌‌ای آشنا شدم که توانستم در سطحی عمیق با آن ارتباط برقرار کنم و ذهنیت خودم را در ابعاد فکری‌اش پیدا کنم؛ تکان‌دهنده از این […]
تعریف: مغلطه برهان مرجعیت کاذب موقعی پیش می‌آید که شخص ادعاکننده به‌عنوان متخصصی معرفی می‌شود که به خاطر تخصصش باید به او اعتماد کرد، ولی تخصص او به حوزه‌ی مورد بحث ارتباط ندارد. معادل انگلیسی: Argument from False Authority الگوی منطقی: متخصص A نظر خود را درباره‌ی موضوع B بیان می‌کند. حوزه‌ی تخصصی متخصص A ارتباط […]
تعریف: مغلطه توسل به مغلطه موقعی پیش می‌آید که یک نفر به خاطر وجود مغلطه در استدلال طرف مقابل، نتیجه‌ی استدلالش را رد کند. معادل انگلیسی: Argument from Fallacy معادل لاتین: argumentum ad logicam معادل‌های جایگزین: رد کردن استدلال با اشاره به مغلطه، مغلطه‌ی مغلطه، مغلطه‌ی مغلطه‌کاران، مغلطه‌ی دلیل بد الگوی منطقی: استدلال X مغلطه‌آمیز است. […]
آخرین دیدگاه‌ها
(Ad Hominem – Abusive) | مغلطه به زبان آدمیزاد (۵)