تعریف: مغلطه چهار عبارت موقعی اتفاق می‌افتد که در یک قیاس منطقی مطلق چهار عبارت وجود داشته باشد، نه سه‌تا (به طور دقیق‌تر، چنین عبارتی اصلاً قیاس منطقی مطلق به حساب نمی‌آید!). اگر عبارت چنین شکلی داشته باشد اشتباه است. این مغلطه با مغلطه‌ی دوپهلوگویی (شماره‌ی ۱۰۱) ارتباط نزدیکی دارد، چون یک عبارت به دو […]
تعریف: مغلطه هریک و همه موقعی اتفاق می‌افتد که در یک استدلال هم کمیت کلی و هم کمیت وجودی (همه، برخی، هیچ‌یک، هریک) وجود داشته باشد و با عوض کردن چینش‌شان معنی‌شان هم تغییر کند. این مغلطه یکی از دگرگونی‌های دوپهلوگویی است. معادل انگلیسی: Fallacy of Every and All مثال ۱: هرکسی باید در حق […]
تعریف: مغلطه تفکیک موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی حقیقت داشتن چیزی درباره‌ی کل را به یک یا چند جزء از آن نسبت دهد. این مغلطه متضاد مغلطه‌ی تفکیک (Fallacy of Division) است. معادل انگلیسی: Fallacy of Division معادل‌های جایگزین: تفکیک جعلی، استنتاج ناقص الگوی منطقی: A جزئی از B است. B دارای ویژگی X است. […]
تعریف: مغلطه ترکیب موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی حقیقت داشتن چیزی درباره‌ی جزئی از کل را به کل نسبت دهد. این مغلطه متضاد مغلطه‌ی تفکیک (Fallacy of Division) است. معادل انگلیسی: Fallacy of Composition معادل‌های جایگزین: مغلطه‌ی استثنا، استنتاج مشکل‌دار الگوی منطقی: A جزئی از B است. A دارای ویژگی X است. بنابراین B دارای […]
تعریف: مغلطه حد میانه‌ی توزیع‌نشده مغلطه‌ای صوری و قیاس منطقی مطلقی‌ست که در آن عبارت میانی، یا عبارتی که در نتیجه‌گیری یافت نمی‌شود، بین دو عبارت دیگر توزیع نشده است. معادل انگلیسی: Fallacy of (the) Undistributed Middle معادل‌های جایگزین: توزیع نامتوازن حد میانه، عبارت میانه‌ی توزیع‌نشده الگوی منطقی: همه‌ی Aها C هستند. همه‌ی Bها C […]
تعریف: مغلطه دقت جعلی موقعی پیش می‌آید که شخصی با استفاده از آمار به‌شدت دقیق سعی کند سرابی از حقیقت و اطمینان ایجاد کند یا با استفاده از تفاوت‌های قابل‌اغماض در داده‌ها نتایجی استنتاج کند که قابل‌اطمینان نیستند. معادل انگلیسی: Fake Precision معادل‌های جایگزین: دقت افراطی، دقت الکی، دقت بیهوده، دقت زائد مثال ۱: راهنمای […]
چند سالی می‌شود که کانال یوتیوب جعبه‌ابزار بازیسازان (Game Maker’s Toolkit) در ویدئوهایی کوتاه و آموزنده به بررسی و توصیف جنبه‌های مختلف بازی‌های ویدئویی و مفاهیم مربوط به این حوزه می‌پردازد. من تصمیم گرفتم محتوای این ویدئوها را با کمی تصرف و منطبق کردن آن با مدیوم نوشتار، به فارسی برگردانم. این سری مقالات برای […]
تعریف: مغلطه ابهام‌گویی عمدی موقعی پیش می‌آید که واژه یا مفهومی دشوارتر از آنچه که هست تعریف شود. معادل انگلیسی: Failure to Elucidate معادل لاتین: obscurum per obscurius الگوی منطقی: شخص ۱ ادعایی مطرح می‌کند. شخص ۲ درخواست می‌کند ادعای مطرح‌شده یا یکی از عبارات دخیل در آن رفع ابهام شود. شخص ۱ ادعا یا […]
تعریف: مغلطه مقایسه‌ی مطول موقعی پیش می‌آید که شخصی ادعا کند دو چیز به شکلی شبیه به یکدیگر هستند و یکی از آن دو چیز شبیه به چیز دیگری‌ست، بنابراین هردوی آن چیزها شبیه به آن «چیز دیگر» هستند. مغلطه‌ی مقایسه با هیتلر (ad Hitlerum Fallacy) نوعی مقایسه‌ی مطول است، چون تلاشی‌ست تا رفتار یک […]
چند سالی می‌شود که کانال یوتیوب جعبه‌ابزار بازیسازان (Game Maker’s Toolkit) در ویدئوهایی کوتاه و آموزنده به بررسی و توصیف جنبه‌های مختلف بازی‌های ویدئویی و مفاهیم مربوط به این حوزه می‌پردازد. من تصمیم گرفتم محتوای این ویدئوها را با کمی تصرف و منطبق کردن آن با مدیوم نوشتار، به فارسی برگردانم. این سری مقالات برای […]
تعریف: مغلطه وجودی مغلطه‌ای صوری است و موقعی اتفاق می‌افتد که یک قیاس منطقی مطلق با استفاده از دو فرضیه‌ی کلی («همه») به نتیجه‌ای جزئی («بعضی») برسد. در یک قیاس منطقی مطلق صحیح، اگر دو فرضیه کلی باشند، نتیجه نیز باید کلی باشد. برای درک این مغلطه فرض کنید ما به کلاسی اشاره کنیم، ولی […]
اوایل اکتبر امسال در انگلستان بودم و در آنجا با مجله‌ی امپایر (Empire Magazine) مصاحبه‌ای انجام دادم. در مصاحبه از من درباره‌ی فیلم‌های مارول سوالی پرسیده شد. من هم سوال را جواب دادم. در جوابم گفتم سعی کردم چندتایشان را تماشا کنم، ولی با سلیقه‌ی من جور نبودند و در نظرم این فیلم‌ها بیشتر به […]
تعریف: مغلطه حصر مقدمات شکل استانداردی از قیاس منطقی مطلق (Categorical Syllogism) است که دو فرضیه‌ی سلبی دارد. این فرضیه‌ها یا در قالب «هیچ Xی Y نیست» یا «بعضی Xها Y نیستند» نمود پیدا می‌کند. معادل انگلیسی: Exclusive Premises الگوی منطقی: هیچ Xی Y نیست. بعضی Yها Z نیستند. بنابراین بعضی Zها X نیستند. […]
تعریف: مغلطه دوپهلوگویی موقعی پیش می‌آید که شخصی عبارتی مبهم را به شکلی دوپهلو به کار برد و بدین ترتیب استدلالش را گمراه‌کننده جلوه دهد. معادل انگلیسی: Equivocation مثال ۱: من دوست دارم کریسمس بهم خوش بگذره، ولی حاضر نیستم اون کاری رو که تو اون آهنگ کریسمس معروفه می‌گن انجام بدم (Make the Yuletide […]
تعریف: مغلطه ریشه‌شناسی موقعی پیش می‌آید که شخصی ادعا کند معنی معاصر واژه‌ای باید مشابه معنی تاریخی‌اش باشد. این مغلطه تکامل زبان و ذات زبان‌شناسی را نادیده می‌گیرد و معمولاً موقعی اتفاق می‌افتد که استدلال‌کننده پی می‌برد معنی تاریخی یک واژه بیشتر با استدلالش جور است. این مغلطه دگرگونی‌ای از مغلطه‌ی توسل به واژه‌نامه (Appeal […]
آخرین دیدگاه‌ها
(Ad Hominem – Abusive) | مغلطه به زبان آدمیزاد (۵)