از دید کسی که با ژانر فانتزی و علمی‌تخیلی عمیقاً آشنایی ندارد، شاید این دو سبک از هم بسیار متفاوت به نظر برسند، ولی آرتور سی. کلارک (Arthur C. Clarke) قانونی دارد که می‌گوید اگر تکنولوژی از حدی پیشرفته‌تر شود، تشخیص آن از جادو ممکن نیست؛ با استناد بر این قانون، مشخص می‌شود که این دو سبک چقدر با هم دی‌ان‌ای مشترک دارند (در واقع در گذشته‌های دور هر دو ژانر زیر چترواژه‌ی «ادبیات خیالی» (Fantastic Fiction) طبقه‌بندی می‌شدند). یکی از کلیشه‌ها یا عناصر داستانی هم که در آثار هر دو سبک حضوری پررنگ دارد، برج‌ها هستند.

از «برج» (High-Rise)، اثر جی.جی. بالارد (J.G. Ballard) گرفته تا مجموعه‌ی «برج تاریک» (The Dark Tower)، اثر استیون کینگ، و «دو برج» (The Two Towers)، جلد دوم «ارباب حلقه‌ها»ی تالکین، در این دو سبک شاهد برج‌های بلند زیادی هستیم، ولی برج‌ها صرفاً برای قشنگی به کار نمی‌روند. در واقع این ساختمان‌ها چنان قدرت نمادینی دارند که می‌توانند در بطن روایت کاربردهای زیادی داشته باشند. اجازه دهید هرکدام را بررسی کنیم.

قدرت

در دنیای واقعی، حداقل تا عصر مدرن، هدف از ساختن برج‌ها، عمدتاً به رخ کشیدن این مسئله بود که ما از منابع و توانایی کافی برای ساختن برج برخورداریم (و فقط پادشاهان و امپراتورها بودند که از این حد از منابع و توانایی برخوردار بودند)، ولی برج‌ها کاربرد استراتژیک هم داشتند. از روی برج می‌شد دید وسیعی به زمین‌های اطراف داشت و این امکان وجود داشت تا از ساکنین داخل برج از حمله‌های زمینی محافظت شود. به‌خاطر این دلایل است که معمولاً برج‌ها در آثار فانتزی و علمی‌تخیلی نماد قدرت هستند. به‌خاطر همین است که تالکین آن همه برج کذایی را در سرزمین میانه پخش کرده بود و دور و بر همه‌یشان، شهرها، همچون قارچ‌هایی دور کنده‌ی درخت، گسترانیده شده بودند. میناس مورگول (Minas Morgul)، که یک زمانی میناس ایتیل (Minas Ithil) نام داشت، نمادی قدرتمند از فروپاشی گوندور (Gondor) و کاهش قدرت مردم نومنور (Númenor) است. این برج به دست دشمن افتاد و فاسد شد. البته برج‌ها همیشه نماد تباهی و سیاهی نیستند؛ برج عاج (Ivory Tower)، برجی درخشان و مسند قدرت سرزمین فانتاستیکا (Fantastica) در «داستان بی‌انتها» (The Neverending Story)، اثر مایکل انده (Michael Ende)، به‌اندازه‌ی بانوامپراتور کودک‌سان (The Childlike Empress) که در آن زندگی می‌کند، دوست‌داشتنی به نظر می‌رسد.

برج‌ها به‌عنوان نمادی از سلطه و کنترل آنقدر رایج هستند که در انواع و اقسام داستان‌های علمی‌تخیلی و فانتزی پیدایشان می‌کنید؛ مثلاً قصر امپراتوری (Imperial Palace) یا سابقاً معبد جدای‌ها (Jedi Temple) در «جنگ ستارگان» یا سیتادل (Citadel) عظیم‌الجثه در بازی‌های «نیمه‌عمر» (Half-Life) که تقریباً یک و نیم کیلومتر ارتفاع دارد، مثالی دیگر از برج‌های نماد قدرت هستند.

البته همیشه هدف به رخ کشیدن قدرت نظامی نیست. گاهی هدف به رخ کشیدن قدرت اقتصادی، سیاسی یا شرکتی است. مثلاً وزارت حقیقت (Ministry of Truth) در «۱۹۸۴» (۱۹۸۴) را به‌عنوان مثال در نظر بگیرید. با این‌که کتاب بیشتر فیبل سیاسی است تا اثری علمی‌تخیلی، در آن وزارت حقیقت به‌عنوان یک برج بسیار بلند توصیف شده است. این برج نمادی بصری از له کردن آزادی و کشتن روح شهروندانی است که رویشان سایه انداخته است. یکی از دلایلی که برج‌ها همچنان ساخته می‌شوند این است که هزینه‌ی ساخت‌شان بسیار زیاد است. برای همین است که شخصیت‌های قدرتمند و پولدار بسیاری – از تونی استارک (Tony Stark) گرفته تا الدون تایرل (Eldon Tyrell) – برج‌ها را برای تجلیل از ثروت و جایگاه خودشان می‌سازند. مقر شرکت تایرل در «بلید رانر» (Blade Runner) حتی آسمان‌خراش‌های آینده‌نگرانه‌ای را که دورش را احاطه کرده‌اند تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و به‌صورت کاملاً بصری تفاوت قدرت بین تایرل و… خب، تمام جانوران و شرکت‌های دیگر در کره‌ی زمین را نشان می‌دهد.

البته نادیده گرفتن جنبه‌های فالوسی برج‌سازی هم غیرممکن است، برای همین می‌رسیم به…

استعاره

گاهی‌اوقات یک برج، یک برج نیست؛ یا فقط یک برج نیست. مثل برج بابل در مجموعه‌ی «کتاب‌های بابل» (Books of Babel)، اثر جوسایا بنکرافت (Josiah Bancroft)، گاهی یک برج برای خودش یک دنیاست و نماینده‌ی چیزهای مختلف است. یکی از معروف‌ترین و اولین مثال‌ها در این زمینه مجموعه‌ی «برج تاریک» (The Dark Tower) استیون کینگ است. در این مجموعه برج تاریک شامل کل جهان‌های موازی می‌شود؛ یا حداقل جهان‌های مختلف را به هم وصل نگه می‌دارد. برج تاریک مسلماً سازه‌ای نیست که برای قدرت‌نمایی یا کنترل قلمرو ساخته شده باشد. همچنین، برج بابل در اثر بنکرافت، با این‌که واقعاً یک ساختمان با ابعاد فیزیکی است، در اصل یک شهر یا شاید هم یک دنیاست و تمام طبقات آن (که با نام «قلمروهای حلقه‌ای» (Ringdom) شناخته می‌شوند) نماینده‌ی چیزی متفاوت هستند. (تد چیانگ (Ted Chiang)، نویسنده‌ی تحسین‌شده هم برداشتی متفاوت از ساختمان برج بابل را در داستان کوتاه مورمورکننده‌ی «برج بابل» (Tower of Babylon) ارائه می‌کند که در آن این برج هم نماینده‌ی تلاش بی‌پایان انسان برای رسیدن به درجه‌ی خدایی است، هم نماینده‌ی چیزی به‌مراتب عجیب‌تر). همان‌طور که توماس سنلین (Thomas Senlin)، شخصیت اصلی مجموعه‌ی «برج بابل» از بنکرافت، به‌طرز توضیح‌ناپذیری جذب برج بابل و راز و رمزهای آن می‌شود، برای بازدیدکنندگان برج گنیجی (Tower of Ghenijei) در مجموعه‌ی «چرخ زمان» (Wheel of Time) رابرت جوردن هم ترک کردن آن سخت است. این برج ساختمانی بدون در و بدون پنجره است که پس از وارد شدن به آن، ترک کردنش تقریباً غیرممکن است. این ساختمان نوعی دریچه‌ی غیرقابل‌درک است که یا به فاش‌سازی رازها منتهی می‌شود، یا به برآورده شدن آرزوها، ولی همیشه، همراه با هزینه‌ای سنگین. ساختمان‌های غیرممکن، پنهان‌کننده‌ی چیزهای غیرممکن هستند.

جالب اینجاست که برج‌ها گاهی نماینده‌ی پلیدی یا غیرطبیعی بودن هستند، انگار که تومور پلیدی در واقعیت هستند. باراد-دور (Barad-dûr) در «ارباب حلقه‌ها» مثال خوبی از چنین برجی است. این برج جایی نیست که در آن سارون مژه‌هایش را که وجود خارجی ندارند، روی هم بگذارد و با آرامش بخوابد، بلکه تجسمی از قدرت تاریک اوست. در مجموعه‌ی «وقایع‌نگاری توماس کاوننت» (Chronicles of Thomas Covenant)، اثر استیون آر. دونالدسون (Stephen R. Donaldson)، ریدجک توم (Ridjeck Thome)، مقر فعالیت‌های ارباب متعفن (Lord Foul)، عمدتاً زیر زمین وجود دارد، ولی دو برج بر فراز آن به دل آسمان قد برافراشته‌اند. واکنش طبیعی بازدیدکننده‌ای که یتیم‌خانه‌ی متعفن (Foul’s Creche) را برای اولین بار می‌بیند، حس انزجار از شدت بی‌نقص بودن آن است، بی‌نقص بودنی که به‌نوعی غیرطبیعی و آزاردهنده جلوه می‌کند.

یکی دیگر از برج‌های استعاری را در «نابودی» (Annihilation)، اثر جف وندرمیر (Jeff VanderMeer) شاهد هستیم. در این رمان، گروهی از دانشمندان وارد جهانی رازآلود و از لحاظ زیست‌محیطی عجیب‌غریب به نام ناحیه‌ی ایکس (Area X) می‌شوند و به سمت برج واقع در مرکز آن راه می‌افتند. این برج نه یک فانوس دریایی قدبرافراشته به سمت آسمان، بلکه گودالی روی زمین است که پلکانی تقریباً بی‌انتها دور آن را احاطه کرده است و روی دیوارهای آن حروف الفبایی نقش بسته‌اند که از هوشمندی نسبی برخوردارند. قضیه چیست؟ حدس شما می‌تواند به‌اندازه‌ی حدس ما درست باشد، ولی طبق گفته‌ی نویسنده، قضیه به آلت تناسلی ربطی ندارد.

ساختارشکنی

نویسندگان از مواقعی‌که عناصر داستانی به کلیشه تبدیل می‌شوند به‌خوبی آگاهند و برای همین گاهی ساختارشکنی‌های جانانه‌ای با استناد بر این آگاهی انجام می‌دهد. با وجود این همه برج در تاریخ بشریت، قصه‌های پریان و ادبیات فانتزی و علمی‌تخیلی، جای تعجب ندارد که می‌توانیم به مثال‌های زیادی از ساختارشکنی این کلیشه در این آثار اشاره کنیم. بعضی از این ساختارشکنی‌ها جنبه‌ی طنزآمیز دارند؛ مثل برج دانشگاه باگرآپ (Bugarup University) در مجموعه‌ی «جهان‌صفحه» (Discworld)، اثر تری پرچت (Terry Pratchett) که به‌خاطر دلایل جادویی، از پایین ۹ متر ارتفاع دارد و از بالا ۸۰۰ کیلومتر؛ برخی از این برج‌ها عجیب هستند، مثل برج‌های دیوانگی دونو ووروتیر (Dono Vorrutyer’s Towers of Madness) در مجموعه‌ی «حماسه‌ی وورکوسیگان» (Vorkosigan Saga)، اثر لوییس مک‌مستر بویولد (Lois McMaster Bujold) که بعد از این‌که معمارش دیوانه شد ساخته و بعداً به یک مکان گردشگری تبدیل شد.

• آشنایی با مجموعه کتاب «جهان‌صفحه»؛ شوخی با کلیشه‌های ژانر فانتزی

یکی از محبوب‌ترین برج‌های ساختارشکنانه را می‌توان در مجموعه‌ی «حماسه‌ی نبرد شکافت» (Riftwar Cycle)، اثر ریموند ای. فیست (Raymond E. Feist) پیدا کرد که در آن در جزیره‌ای به نام جزیره‌ی ساحران (Sorcerer’s Isle)، یک قلعه‌ی مخوف و چهار برج ساخته شده‌اند تا بازدیدکنندگان را از ورود به جزیره باز دارند. این ساختمان شوم و تهدیدآمیز، که قوس‌هایی از انرژی بین پنجره‌ها و برج‌هایش در جریان‌اند، دقیقاً شبیه به مکانی به نظر می‌رسد که در آن آدم‌ها با نیروی جادویی فوق‌العاده به ژله تبدیل می‌شوند، ولی این قلعه و برج‌ها فقط جنبه‌ی نمایشی دارند. آیا این برج‌ها، ارجاعی خودآگاهانه به حضور همه‌جانبه‌ی برج‌ها در آثار فانتزی و علمی‌تخیلی است؟ گاهی‌اوقات، یک برج، فقط یک برج است.

۱۰ برج برتر در ادبیات فانتزی و علمی‌تخیلی

بسیار خب، حالا که به اهمیت نمادین و استعاری برج‌ها پرداختیم، جا دارد به تعدادی از بهترین برج‌های خیالی در ادبیات فانتزی و علمی‌تخیلی بپردازیم که اگر امکانش وجود داشت، بدمان نمی‌آمد بهشان سر بزنیم.

• ۱۰ ساختمان برتر در ادبیات که نقشی محوری در داستان‌ها دارند

۱۰. برج بابل / مجموعه‌ی کتاب‌های بابل (The Books of Babel)، اثر جوسایا بنکرافت (Josiah Bancroft)

در مجموعه‌ی «کتاب‌های بابل»، برج بابل چیزی فراتر از یک ساختمان ساده است. این برج، نوعی سبک زندگی است. در واقع، وقتی وارد برج می‌شوید، انگار بازی «ماجراجویی‌ات را خودت انتخاب کن» (Choose Your Own Adventure) را شروع کرده‌اید و در آن آزادی‌عملی که در اختیار دارید، بسیار زیاد و هیجان‌انگیز است. یکی از طبقات برج حمام (The Baths) است که در آن می‌توانید به آرامش برسید؛ طبقه‌ای دیگر سالن (The Parlor) است که در آن می‌توانید استعداد بازیگری خود را امتحان کنید؛ در این طبقه، همه بازیگرند، ولی هیچ‌کس نمی‌داند فیلمنامه قرار است به کدام سمت‌وسو برود. هر طبقه که تصمیم گرفتید بروید، اشکال ندارد، ولی حواس‌تان باشد که حتماً به چرخ‌گردان‌های زیرزمین (Basement) که با پا زدن رویشان بهتان آبجو می‌دهند سر بزنید. این تجربه‌ای است که واقعاً باید امتحانش کنید. یک توصیه‌ی دیگر: حتماً نسخه‌ای از «راهنمایی به برج بابل برای همه» (Everyman’s Guide to the Tower of Babel) همراه خود داشته باشید تا به‌روزترین اطلاعات درباره‌ی هرکدام از قلمروهای حلقه‌ای را در اختیار داشته باشید.

(پاورقی: این راهنمایی کاملاً دقیق نیست!)

۹. برج‌های استخوانی (Bone Towers) / فرازهنج (Updraft)، اثر فرن وایلد (Fran Wilde)

برج‌های استخوانیِ تمدنی که در این کتاب توصیف شده، باشکوه و مرتفع هستند و با خود یک پیام منتقل می‌کنند: این برج‌ها، در اصل ستون‌های یک استخوان زنده و در حال رشد هستند و با حالتی نمایشی تا دل ابرها قد بر افراشته‌اند و برای کسانی که دنبال هیجان هستند، فرصت‌های بی‌شمار فراهم می‌کنند. راه اصلی برای رفت‌وآمد بین برج‌ها، گلایدرهایی بال‌دار هستند که روی دوش ساکنین محلی دیده می‌شود. این تجربه برای کسانی که قلبی ضعیف دارند مناسب نیست، ولی منظره‌هایی که پیش رویتان قرار دارند، هوش از سرتان خواهند برد. تنها چیزی که باید حواس‌تان به آن باشد – و آنقدر هم کم‌اهمیت است که به‌نظرمان به‌زحمت ارزش اشاره کردن دارد – یکی از آن دهان‌فلک‌های (Skymouth) اعصاب‌خردکن است؛ جانوران نامرئی و ریزی که تا موقعی‌که در حال بلعیدن‌تان نباشند، آن‌ها را نخواهید دید. ولی اجازه ندهید این موجودات احمق، شما را از گذراندن اوقاتی فوق‌العاده بین ابرها دلسرد کنند!

۸. باراد-دور (Barad-dûr) / ارباب حلقه‌ها (Lord of the Rings)، اثر جی. آر. آر. تالکین (J.R.R. Tolkien)

شاید باراد-دور از بسیاری از نقاط دیدنی برتر سرزمین میانه دور باشد، ولی اگر موفق بشوید خود را به آن برسانید، اوقاتی فراموش‌نشدنی را در آن سپری خواهید کرد. باراد-دور، این برج قدیمی که از برج خواهرش اورتانک (Orthanc) از لحاظ بصری جذاب‌تر است، اخیراً از نو بازسازی شده و به آخرین و بزرگ‌ترین جنبه‌های جادوی تاریک مجهز شده است. اگر از انزوا خوشتان می‌آید، این برج از شما در برابر شلوغی سرزمین میانه محافظت و برایتان دسترسی اختصاصی به شگفتی‌های زمین‌شناسانه‌ی کوه نابودی (Mount Doom) فراهم خواهد کرد (شگفتی‌هایی که معمولاً از دسترس توریست‌ها خارج‌اند). فقط لازم است به بازدیدکنندگان گرامی نکته‌ای را یادآوری کنیم: اگر احیاناً در این برج یک حلقه پیدا کردید – به رنگ طلایی و با ظاهری کاملاً معمولی – از شما درخواست می‌کنیم که فوراً آن را به میز پذیرش تحویل دهید.

۷. برج تاریک / مجموعه‌ی برج تاریک (The Dark Tower)، اثر استیون کینگ (Stephen King)

آیا تا به حال هوس کرده‌اید که احساس کنید در مرکز همه‌چیز قرار دارید؟ با ورود به برج تاریک، می‌توانید حس از دست دادن فرصت‌های طلایی (FOMO) را در نطفه خفه کنید. این ساختمان تهدیدآمیز برای هرکس که احساس می‌کند اثر جادو در زندگی‌اش از بین رفته، پناهگاهی بی‌نظیر است. چون اینجا، در برج تاریک، احتمالات بی‌نهایت هستند. با این‌که نواحی اطراف آن بدجوری دچار رکود شده‌اند، این اتفاق نباید روی تجربه‌ی بازدید شما اثر بگذارد. در واقع، شاید اکنون بهترین زمان ممکن برای بازدید از این مرکز جهان‌شمول باشد. اگر هم قبلاً از آن بازدید کرده‌اید، چه اشکالی دارد دوباره به آن برگردید؟ به‌هرحال، همه دیر یا زود به آن برمی‌گردند.

۶. برج هنر (Tower of Art) / مجموعه‌ی جهان‌صفحه (Discworld)، اثر تری پرچت (Terry Pratchett)

سلام. به برج هنر خوش آمدید؛ قدیمی‌ترین و تحسین‌برانگیزترین ساختمانی که هنور در «جهان‌صفحه» پابرجاست و هر روز می‌توانید انتظار یک ماجراجویی جدید و هیجان‌انگیز را در آن داشته باشید. به‌لطف ۸۸۸۸ پله‌ای که این برج دارد، حسابی می‌توانید پاهایتان را با بالا و پایین رفتن از آن ورزیده کنید و با منظره‌های زیبایی از دانشگاه دیده‌نشده (Unseen University)، شهر شلوغ آنخ-مورپورک (Ankh-Morpork) و خب… هر چیزی که رودخانه‌ی آنخ از آن تشکیل شده، چشم‌هایتان را نوازش دهید. اگر دنبال سرگرمی هستید، بهترین جای ممکن جامعه‌ی آکادمیک جادوگران دانشگاه دیده‌نشده است که هر روز طوری زندگی می‌کنند که انگار روز آخر زندگی‌شان است.

پ.ن: روی ساختمان برج هنر پنجره‌ای وجود ندارد، ولی بازدیدکنندگان می‌توانند به‌راحتی تصور کنند که اگر پنجره‌ای وجود داشت، چه منظره‌های زیبایی در انتظارشان بود.

۵. برج اسکویید ایسکاری (Iskari Squid Tower) / مجوعه‌ی توالی کرفت (The Craft Sequence)، اثر مکس گلدستون (Max Gladstone)

وقتی در حال بازدید از شهر شلوغ و رو به رشد آگدل لکس (Agdel Lex) هستید، اساساً در ازای پرداخت هزینه‌ی یک تعطیلات، دو تعطیلات نصیب‌تان می‌شود! اگدل لکس که پس از جنگ‌های الهی (God Wars) به‌خوبی بازسازی شده است، یک مرکز تجمع جالب و دائماً در حال تکامل مخصوص ایسکاری‌هاست (در دنیای داستان، ایسکاری‌ها مردمی مشابه به مردم غرب اروپا هستند) که در کمال تناسب بر فراز شهر سابق آلیکاند (Alikand) واقع شده است. کسانی که برای اولین بار از آن بازدید می‌کنند، بدون‌شک دوست خواهند داشت نواحی بیابانی اطراف را ببینند، چون در آن‌ها می‌توانید آثار به‌جامانده از خدایان سابق را از نزدیک ببینید، ولی عامل جذابیت اصلی در اگدل لکس برج اسکوییدمانندی است که در مرکز آن قرار دارد و منزلگاه سازمان اصلاح‌سازی ایسکاری (Iskari Rectification Authority) است و از بدن خدای اسکوییدشکل ایسکاری‌ها تشکیل شده است. امکان ندارد بتوانید تجربه‌ی فرهنگی از این صمیمانه‌تر داشته باشید.

۴. برج گنیجی (Tower of Ghenjei) / مجموعه‌ی چرخ زمان (The Wheel of Time)، اثر رابرت جوردن (Robert Jordan)

برج گنجی یک تقاطع فرهنگی پررمز و راز است که بازدید از آن برای هر مسافری که می‌خواهد از ناحیه‌ی امن خود خارج شود – و وارد دنیای مردم مارشکل فین (The Finn) شود –  واجب است. این برج که در کنار رودخانه‌ی آرینل (Arinelle) واقع شده، هویتی بسیار پنهانی دارد، حتی برای مردمی که در نزدیکی‌اش زندگی می‌کنند. این برج هیچ در یا پنجره‌ای ندارد، ولی اگر به‌قدر کافی پافشاری به خرج دهید (و بلد باشید چطور از یک چاقوی برنزی استفاده کنید) برای شما پاداش‌هایی فراتر از تصورتان فراهم خواهد کرد. چه مار باشید، چه روباه، بین مردم فین یا الفین ماجراجویی جالبی منتظر شماست؛ در واقع، سفر شما ممکن است آنقدر مسحورکننده باشد که دیگر نتوانید به این راحتی‌ها از آن خارج شوید.

۳. برج عاج (Ivory Tower) / داستان بی‌انتها (The Neverending Story)، اثر مایکل انده (Michael Ende)

برج عاج چیزی فراتر از یک ساختمان ساده و درخشان است. در سرزمین باشکوه فانتاستیکا (Fantastica)، این برج مرکز زندگی و فعالیت است. این برج که به‌اندازه‌ی قصر ورسای به آن رسیدگی شده،‌ کندوی یک پایتخت بسیار شلوغ است. محدوده‌ی آن از آبشار، حوض، باغ و گذرگاه‌های پیچ‌درپیچ پر شده است. منظره‌ی گنبد درخشان برج عاج، در کنار طبقات جذاب آن، شگفتی بیننده را برمی‌انگیزد و در هر بازدیدکننده‌ای ذوق کودکانه ایجاد می‌کند. برای همین است که ساکنین این شهر درخشان عاشق حاکم آن، بانوامپراتور کودک‌سان (Childlike Empress) هستند. این بانوامپراتور هرگاه خبر بازدید گردش‌گران از شهرش را می‌شنود، سر از پا نمی‌شناسد.

۲. برج شادی (Tower of Joy) / مجموعه‌ی نغمه‌ی یخ و آتش (A Song of Ice and Fire)، اثر جورج آر. آر. مارتین (George R. R. Martin)

شاید برج شادی موردبحث‌ترین برج در این فهرست باشد. این برج منظره‌های گسترده‌ای از کوهستان‌های سرخ دورن (Dorne’s Red Mountains) فراهم می‌کند. مسافرانی که علاقه به تجربه‌های فرهنگی داشته باشند، با بازدید از این برج حرف‌های زیادی برای گفتن خواهند داشت. قابل‌بحث‌ترین جنبه‌ی برج، تاریخچه‌ی پیچیده و جالب آن است. این برج فقط منشاء تولید افسانه‌های وستروسی نیست! ما تشویق‌تان می‌کنیم که هرچه زودتر به اینجا سر بزنید؛ چون خبر رسیده که «بادهای زمستان» همین روزها شروع به وزش خواهند کرد.

۱. ایستگاه خیابان پردیدو / ایستگاه خیابان پردیدو (Perdido Street Station)، اثر چاینا میه‌ویل (China Miéville)

دفعه‌ی بعد که که به شهر کروبوزون جدید (New Crobuzon) سر زدید، بازدید از ایستگاه شلوغ خیابان پردیدو جزو واجبات است. البته چه بخواهید، چه نخواهید، گذرتان به آن خواهد افتاد، چون در نهایت همه‌ی قطارها از آن رد خواهند شد. حتماً به سفارت‌خانه‌ی جهنم (Hell’s Embassy) سر بزنید؛ بعد برای قرار ملاقاتی با بافنده (The Weaver) اقدام کنید و از گوش دادن به شعر سپیدی لذت ببرید که فقط یک خدای عنکبوتی فراتر از بعد زمان و مکان می‌تواند بسراید (فقط حواس‌تان باشد که قیچی همراه خود داشته باشید!). از پله‌های مناره‌ی مخروطی (The Spire) بالا بروید تا از مناظر زیبای رودخانه‌ی قیر متعفن (Gross Tar River) لذت ببرید (نگران نباشید؛‌ رنگ و درجه‌غلظت آن… همیشه همان چیزی است که می‌بینید)، جاسوسی مردان کاکتوسی را بکنید که در حال ورود و خروج از گلخانه (The Glasshouse) هستند  و از شکوه دنده‌ها (The Ribs) لذت ببرید (و سعی کنید حدس بزنید این دنده‌ها از کدام هیولای عظیم‌الجثه در گذشته‌های دور به جا مانده‌اند). البته سفرتان کامل نخواهد بود مگر این‌که به آزمایشگاه حشره‌شناسی محلی نیز سر بزنید. هزینه‌ی ورود به آزمایشگاه، رویاهایاتان است.

توجه: اگر هنگام توقف در مناره‌ی مخروطی، سربازان شهردار به شما شبیخون زدند، پیشنهاد می‌کنیم به سوال‌هایشان پاسخ دهید.

منبع: Barnes and Noble

انتشار یافته در:

مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا

این روزها همه درباره‌ی اهمیت پایان مناسب برای مجموعه‌های فانتزی حماسی حرف می‌زنند. دلیلش را دقیقاً‌ نمی‌دانیم، ولی این موضوعی جالب برای بحث کردن است. فانتزی حماسی با چالش‌هایی روبروست که ژانرهای دیگر با آن‌ها روبرو نیستند. با این‌که در ادبیات داستان‌های طولانی و پیچیده کم نیستند، فقط آثار سبک فانتزی حماسی هستند که باید سیستم‌های جادویی را توضیح دهند، فرهنگ‌های جدید را از نو ابداع کنند و حواس‌شان به تعداد زیادی شخصیت جورواجور و جایگاه‌شان در دنیای داستان باشد. آثار این سبک باید تمام این کارها را اغلب در سه، هفت یا چهارده جلد انجام دهند.

ولی خب اگر نوشتن یک فانتزی حماسی – یا نوشتن پایانی رضایت‌بخش برای آن – کار راحتی بود، اصلاً این بحث‌ها مطرح نمی‌شدند. بدون‌شک کتاب‌ها و مجموعه‌های زیادی هستند که پایانی رضایت‌بخش دارند. در ادامه ۱۶تایشان را معرفی کرده‌ایم. البته ادعای ما این نیست که فقط این ۱۶ مجموعه پایانی رضایت‌بخش داشته‌اند، ولی جزو مثال‌های موردعلاقه‌ی ما هستند:

۱۶. سه‌گانه‌ی زمین شکسته (The Broken Earth Trilogy)

• نویسنده: ان. کی. جمیسین (K. Jemisin)
• سال انتشار: ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷

جمیسین اکنون به یکی از مهم‌ترین نویسندگان گمانه‌زن تبدیل شده است. دلیلش هم این است که در آثار او، شاهد ترکیب بی‌نقصی از بلندپروازی و مهارت هستیم. در آثار او مفاهیم علمی‌تخیلی و فانتزی حماسی با هم ترکیب و روابط بین شخصیت‌ها به‌شکلی واقع‌گرایانه به تصویر کشیده شده‌اند؛ غیر از این، تکنیک‌های او در زمینه‌ی نویسندگی – مثل بازی با زاویه‌ی دید و روایت دوم‌شخص – با چنان مهارت و اعتماد به نفسی به کار رفته‌اند که خواننده متوجه نمی‌شود پیاده‌سازی‌شان چقدر کار سختی است. هر سه کتاب در سه‌گانه‌ی «زمین شکسته» برنده‌ی جایزه‌ی هوگوی بهترین رمان شده‌اند و «آسمان سنگی» (The Stone Sky)، آخرین جلد سه‌گانه، یکی از رضایت‌بخش‌ترین پایان‌ها را در تاریخ ادبیات فانتزی رقم زده است.

این سه‌گانه در آینده‌ی دور زمین واقع شده که در آن همه‌ی انسان‌ها در یک قاره زندگی می‌کنند که رویدادهایی آخرالزمانی و دوره‌ای به نام «فصل‌ها» (Seasons) در آن خرابی به بار می‌آورند و در آسمان هم بقایای شناور و رازآلود تمدن‌های قدیمی به‌شکل ستون‌های سنگی بسیار بلند (Obelisk) دیده می‌شود. در طول سه‌گانه، جمیسین رازهای دنیایش را به‌شکل آهسته و ماهرانه برملا می‌کند، ولی در آغاز کتاب سوم، تخته‌گاز جلو می‌رود و پشت‌سرهم غافلگیری‌های داستانی جانانه ردیف می‌کند و سرانجام رضایت‌بخش شخصیت‌ها را برای مخاطب فاش می‌سازد، طوری‌که داستان هیچ‌گاه از نفس نمی‌افتد. از همه بهتر، او یکی از بهترین رازهای کتاب را تا آخرین صفحات نگه می‌دارد و بعد آن را برملا می‌کند و بدین ترتیب کنترل باورنکردنی‌اش روی داستان را به رخ می‌کشد.

۱۵. مجموعه‌ی جنگ خاندان‌ها (The House War)

• نویسنده: میشل وست (Michelle West)
• سال انتشار: ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۹

مجموعه‌ی «جنگ خاندان‌ها» یکی از انشعاب‌های مجموعه‌ی قبلی وست به نام «شمشیر آفتاب» (Sun Sword) است و تمرکز آن روی شخصیت جول مارکِس آتِرافین (Jewel Markess A’Terafin) است. به‌مرور ارتباط بین دو مجموعه بیشتر و بیشتر می‌شود. شما می‌توانید این مجموعه را به‌صورت مستقل بخوانید، یا در برابر وسوسه‌ی خواندن بقیه‌ی کتاب‌های وست تسلیم شوید؛ در این زمینه هیچ تصمیم اشتباهی وجود ندارد. با توجه به این‌که این مجموعه داستان زندگی شخصیتی را تعریف می‌کند که در مجموعه‌ای دیگر نقشی بزرگ ایفا می‌کند – تازه آن هم شخصیتی که می‌تواند آینده را ببیند – وست با چالشی منحصربفرد برای نوشتن آن روبرو بود: پایان آن باید در بطن هردو مجموعه منطقی به نظر می‌رسید، ولی از طرف دیگر وقایعی که در مجموعه‌ی دیگر رخ داده بودند، دست او را بسته بودند. آخرین کتاب مجموعه (که پس از نوشته شدن به دو جلد تقسیم شد) به‌طور شگفت‌انگیزی موفق می‌شود همه‌ی گره‌های داستانی را به‌شکلی بی‌نقص باز کند.

۱۴. مجموعه‌ی خاطره، سوگ، خار (Memory, Sorrow and Thorn)

• نویسنده: تاد ویلیامز (Tad Williams)
• سال انتشار: ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۳

گفته می‌شود این سه‌گانه‌ی مهم از تاد ویلیامز – که اخیراً دنباله‌ای برای آن منتشر شده که از هیچ لحاظ دستاوردهای این حماسه‌ی ۳۰ و خورده‌ای ساله را خدشه‌دار نمی‌کند – جورج آر. آر. مارتین (George R.R. Martin) را متقاعد کرد تا از دنبال کردن کار نویسندگی برای سریال‌های تلویزیونی در هالیوود دست بردارد و نوشتن مجموعه‌ای را که بعداً به «نغمه‌ی یخ و آتش» (A Song of Ice and Fire) تبدیل شد شروع کند. با این‌که سه‌گانه‌ی ویلیامز محبوب است، جای تاسف دارد که زیر سایه‌ی آثاری قرار گرفته که الهام‌بخش نوشتن‌شان بوده است.

البته مارتین اولین نویسنده‌ای نبود که از کلیشه‌هایی که تالکین پایه نهاد و تری بروکس (Terry Brooks) به جریان اصلی وارد کرد، تقلید کرد. بدون‌شک ویلیامز هم اولین نویسنده‌ای نبود که این کار را کرد، ولی حداقل او به‌اندازه‌ی مارتین در خلق یک جهان فانتزی مهارت دارد و مسلماً توانایی‌اش در زمینه‌ی به پایان رساندن یک مجموعه‌ی فانتزی از او بیشتر است.

در نگاه اول، «خاطره، سوگ، خار» شبیه به یک جهان فانتزی کلیشه‌ای به نظر می‌رسد: یک نیروی پلید کهن سرزمینی قرون‌وسطایی به نام اوستِرن‌آرد (Ostern Ard) را تهدید می‌کند، یکی از شخصیت‌ها پسربچه‌ای با گذشته‌ی مرموز و شخصیتی دیگر شاهزاده‌خانمی سرکش است. تمام کلیشه‌های دیگری که فکرش را بکنید – اعم از شاهزاده‌ای پلید، پادشاهی رو به مرگ، شمشیرهای جادویی، اژدهایان، الف‌ها و دورف‌ها – نیز به قوت خود باقی‌اند (هرچند با اسم‌هایی متفاوت به آن‌ها اشاره می‌شود). این مجموعه سعی ندارد عمداً از استفاده از این کلیشه‌ها پرهیز کند، هرچند که این کلیشه‌ها در زمان نوشته شدن اثر به‌اندازه‌ی حالا کلیشه‌ای به نظر نمی‌رسیدند. به‌جایش، ویلیامز در این سه‌گانه با دقت یک جراح، ژانر فانتزی را از صفحه‌ی اول تا آخر کالبدشکافی می‌کند. البته این روزها تجربه‌ی خواندن آن متفاوت است، ولی اصلاً تاریخ‌گذشته به نظر نمی‌رسد.

۱۳. دوگانه‌ی نیاز موردانت (Mordant’s Need)

• نویسنده: استیون آر. دونالدسون (Stephen R. Donaldson)‌
• سال انتشار: ۱۹۸۶ تا ۱۹۸۷

مجموعه‌ی دیگر دونالدسون، یعنی «وقایع‌نگاری توماس کاوننت» (The Chronicles of Thomas Covenant)، تمام توجه‌ها را به خود جلب می‌کند، ولی بیایید با هم روراست باشیم: وقتی در حال خواندن آن مجموعه هستید، انگار که وقایع‌نگای توماس کاوننت هیچ‌گاه تمامی ندارند، مگر نه؟ ‌از طرف دیگر، پیرنگ این دوگانه با ضرب‌آهنگی بی‌نقص طرح‌ریزی شده و با دقتی دلچسب به سمت نقطه‌ی پایان حرکت می‌کند. پایان آن مسلماً غافلگیرکننده است، ولی نه از آن نوع غافلگیری‌های سطحی و بی‌مایه.

این مجموعه در دنیایی واقع شده که در آن آینه‌ها کلیدی برای اجرای جادو هستنند و شخصیت اصلی آن نیز در بیشتر لحظه‌های داستان به‌طور دردناکی خنثی است. این داستان به‌شدت شخصیت‌محور است و در آن همه‌ی شخصیت‌های مهم یک قوس داستانی و سیر تکاملی دارند و به‌مرور همه‌یشان در نقشی فرو می‌روند که برای نقطه‌ی اوج داستان و پایان رضایت‌بخش آن لازم است. دونالدسون کلاهی بزرگ سر خوانندگانی می‌گذارد که عادت دارند برای شخصیت «شخص برگزیده» هورا بکشند. داستان چند شخص برگزیده‌ی محتمل را زمینه‌سازی می‌کند، در حالی‌که اصل داستان در پس‌زمینه اتفاق می‌افتد. نتیجه‌ی حاصل‌شده پایانی است که در آن قطعات پازل به‌شکلی رضایت‌بخش سر جایشان قرار می‌گیرند؛ تازه این وسط چند تا قطعه‌ی پازل جدید هم پیدا می‌کنید که اصلاً نمی‌دانستید گم شده‌اند.

۱۲. مجموعه‌ی مالازان: کتاب سقوط‌کردگان (Malazan Book of the Fallen)

• نویسنده: استیون اریکسون (Steven Erikson)
• سال انتشار: ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۱

مجموعه‌ی «مالازان» از دل یک بازی نقش‌آفرینی رومیزی زاده شد که استیون اریکسون و دوستش ایان کامرون اسلمونت (Ian Cameron Esselmont) – که او هم در این جهان فانتزی کتاب نوشته – در دهه‌ی ۸۰ بازی می‌کردند. این مجموعه فانتزی حماسی‌ای است که برای خوره‌های فانتزی حماسی نوشته شده است و اغلب به‌عنوان بهترین و بلندپروازانه‌ترین مجموعه‌ی فانتزی معرفی می‌شود (حداقل در ردیت). «مالازان» مجموعه‌ای سخت‌خوان، چالش‌برانگیز و بی‌رحم است و از همان ابتدا خواننده را بدون هیچ راهنمایی یا کمکی وارد یک نبرد پر فراز و نشیب می‌کند که فقط کشمکشی جزیی از یک جنگ بسیار بزرگ‌تر است که در مقیاس زمانی بزرگ – چه در گذشته، چه در آینده – و دنیایی بسیار بزرگ پر از جادو، هیولاها و خدایان زنده‌ی جورواجور اتفاق می‌افتد. این مجموعه در مقیاسی بزرگ آغاز می‌شود و در مقیاسی بزرگ‌تر دنبال می‌شود. «خدای فلج» (The Crippled God)، آخرین جلد مجموعه، کار بسیار سختی داشت، ولی به‌شکلی باورنکردنی موفق می‌شود تمام سوال‌هایی را که ممکن بود برای خواننده پیش بیاید، به‌شکلی رضایت‌بخش جواب دهد. تازه این وسط چندتا سوال هم که خواننده اصلاً نمی‌دانست اهمیت دارند، جواب داده می‌شوند. در یک‌سوم نهایی کتاب، شاهد نبردهای باورنکردنی و پیاپی هستیم و ضرب‌آهنگی از تنش و رهایی از تنش در روایت برقرار است که خواننده را تا پایان بی‌نقص نهایی همراه می‌کند.

۱۱. سه‌گانه‌ی معماگر (The Riddle of Stars)

• نویسنده: پاتریشیا ای. مک‌کیلیپ (Patricia A. McKillip)
• سال انتشار: ۱۹۷۶ تا ۱۹۷۹

تمام کردن یک مجموعه‌ی فانتزی به‌قدر کافی سخت است، ولی از آن سخت‌تر، پیاده‌سازی یک غافلگیری داستانی است که واقعاً غافلگیرکننده باشد. معمولاً پیاده‌سازی چنین غافلگیری‌ای در پایان یک سه‌گانه، بدون این‌که تمام اتفاقات پیشین بی‌اهمیت به نظر برسند یا نیاز به تجدیدنظر اساسی داشته باشند، سخت است. ولی مک‌کیلیپ به‌نحوی موفق به انجام این کار شده و آن را هم آنقدر ماهرانه انجام می‌دهد که می‌توانید مجموعه را دوباره از اول بخوانید و از کشف کردن تمام سرنخ‌های کوچکی که در طول داستان گنجانده بود، و پی بردن به ساختاری که به‌صورت زیرپوستی پی‌ریزی کرده بود تا غافلگیری نهایی کار کند، لذت ببرید.

این سه‌گانه در یک جهان فانتزی واقع شده که در آن حاکمان هر سرزمین، پیوندی رمزآلود با سرزمین خود دارند و همه‌ی این سرزمین‌ها هم در ظاهر زیر سایه‌ی موجودی مرموز به نام والامقام (The High One) قرار دارند. واقعاً این سه‌گانه توجهی را که سزاوارش است، دریافت نکرده است.

۱۰. سه‌گانه‌ی غارتگر (Scavenger)

• نویسنده: کی.جی. پارکر (J. Parker)
• سال انتشار: ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳

سه‌گانه‌ی فانتزی پیچیده‌ی پارکر، که در یک امپراتوری واقع شده که از جانب غارتگران بیرونی و توطئه‌های داخلی مورد تهدید قرار گرفته است، به توجه کامل شما نیاز دارد. یکی از دلایلش هم این است که از جلد دوم به بعد، غافلگیری‌های داستانی به‌سرعت و پشت‌سرهم پدیدار می‌شوند. در ابتدا، پولدارن‌ (Poldarn)، شخصیت اصلی، در یک زمین مبارزه بیدار می‌شود و چیزی به خاطر نمی‌آورد. او زنی را ملاقات می‌کند و آن زن هم اسم یک خدا را به او می‌گوید. از اینجا به بعد پولدارن به‌تدریج سوءظن پیدا می‌کند که هویتش هرچه که باشد، احتمالاً شخص خیلی خوبی نبوده و احتمالاً خیلی مشهور (یا شاید هم بدنام) و مهم بوده و شاید سرنوستش این است که پایان دنیا را رقم بزند.

«حافظه» (Memory)، جلد آخر سه‌گانه، غافلگیری‌های داستانی را به‌شکلی ماهرانه فاش می‌کند، ولی موفق می‌شود کمی فضا را رازآلود نگه دارد تا سه‌گانه پس از چند بار از نو خوانده شدن همچنان جالب بماند. نام پارکر با راویان غیرقابل‌اطمینان عجین شده است و این سه‌گانه به‌خوبی نشان می‌دهد چرا، ولی نتیجه‌ی نهایی کاملاً با اتفاق‌هایی که در کل مجموعه افتاده متناسب است.

۹. مجموعه‌ی خنجر و سکه (The Dagger and the Coin)

• نویسنده: دنیل آبراهام (Daniel Abraham)
• سال انتشار: ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶

در اصل دنیل آبراهام دو مجموعه نوشته که سزاوار گنجانده شدن در این فهرست هستند، ولی چون این وبلاگ به تفصیل به کوارتت «هزینه‌ی بالا» (The Long Price Quartet) از او پرداخته، تمرکزمان را روی مجموعه‌ی بعدی او می‌گذاریم. اگر «هزینه‌ی بالا» را تلاش آبراهام برای نوشتن یک فانتزی حماسی نامعمول در نظر بگیریم، «خنجر و سکه» تلاش او برای به کمال رساندن فرمول سنتی این ژانر است. تمام کلیشه‌های سبک در این مجموعه موجود هستند: از یتیم‌های مصمم که می‌خواهند به قدرت برسند و خدایانی که در امور میرایان دخالت می‌کنند گرفته تا حاکمان مستبدی که در دل مردم بذر وحشت می‌کارند. ولی حتی موقعی‌که آبراهام در حال استفاده از تمام کلیشه‌های رایج سبک است، حاضر نمی‌شود به قوانین پایبند بماند.

در این مجموعه، قهرمان برگزیده دختری است که بسترش برای قدرت‌نمایی امور مالی است، نه نه زمین مبارزه. حاکم پلید یک گیک کتاب‌خوان و از لحاظ فیزیکی ضعیف است که تسلیم وسوسه‌ی قدرت می‌شود و از ایگو و حس ناامنی درونی‌اش ضربه می‌خورد. واقعی بودن یا نبودن خدایان تاریک جهان داستان معلوم نیست و اژدهایان نیز مدت‌هاست دیگر وجود ندارند، ولی تاثیرشان همچنان روی دنیا حس می‌شود.

در «تار عنکبوت» (The Spider’s Web)،‌ پنجمین جلد مجموعه، داستان به پایانی واقعاً باشکوه می‌رسد. مقیاس رضایت‌بخش اکشن، در کنار کاتارسیس احساسی‌ای که از دنبال کردن سرانجام حساب‌شده‌ی شخصیت‌های آسیب‌دیده، کله‌شق و بسیار انسانی کتاب به دست می‌آورید، جا برای بحث باقی نمی‌گذارد.

• ۱۹ رمان فانتزی و علمی‌-تخیلی که اقتصاد در آن‌ها جدی گرفته شده است

۸. نفرین شالیون (The Curse of Chalion)  

• نویسنده: لوییس مک‌مستر بوئولد (Lois McMaster Bujold)
• سال انتشار: ۲۰۰۱

برای خلق یک حماسه نوشتن چند جلد کتاب لازم نیست و پایانی عالی هم هرجا که باشد، باید قدرش را دانست، برای همین ما پایان «نفرین شالیون» را در فهرست آورده‌ایم، کتابی که جلد اول مجموعه‌ای بزرگ‌تر به نام «دنیای پنج خدا» (The World of Five Gods) است. این رمان را می‌توان به‌صورت مستقل خواند و از آن لذت برد، یا می‌توان در کنارش دنباله‌ی آن را هم خواند که پیوندی کم‌رنگ با آن دارد و در دنیایی یکسان واقع شده است (نام آن «پالادین روح‌ها» (Paladin of Souls) است؛ این کتاب هم یک داستان مستقل با پایانی عالی است). داستان و دنیای «نفرین شالیون» در جلد اول به‌طور کامل ساخته و پرداخته شده‌اند و برای درک آن نیازی نیست جلد دوم را بخوانید (هرچند خودتان تمایل پیدا خواهید کرد این کار را بکنید). این کتاب که دومین تلاش بوئولد برای نوشتن فانتزی حماسی است و با الهام‌گیری از تاریخ دنیای خودمان نوشته شده، درباره‌ی کاز (Caz)، شوالیه‌ی شالیون است که بیزار از خیانتی که تجربه کرده، از یک کارزار جنگی فاجعه‌بار به خانه برگشته و حال فقط دنبال آرامش و استراحت است، ولی به‌جایش درگیر نفرین رازآلودی می‌شود که روی خانواده‌ی سلطنتی سایه انداخته است.

این کتاب پر از شخصیت‌های جذاب و باورپذیر و رویکردی ساختارشکنانه است که احتمالاً به دل طرفداران «نغمه‌ی یخ و آتش» خواهد نشست. «نفرین شالیون» هر کاری را که از یک رمان فانتزی انتظار داشته باشید انجام می‌دهد؛ آن هم در کمتر از ۵۰۰ صفحه.

۷. مجموعه‌ی چرخ زمان (The Wheel of Time)

• نویسنده: رابرت جوردن (Robert Jordan) و برندون سندرسون (Brandon Sanderson)
• سال انتشار: ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۳

این مجموعه به دو دلیل به این فهرست راه پیدا کرده است. دلیل اول این است که «خاطره‌ای از نور» (A Memory of Light)، آخرین جلد مجموعه، برای حماسه‌ی رند التور (Rand al’Thor) و مبارزه‌ی خودش و همراهانش علیه نیروی تاریکی (The Dark One) – نیروی پلیدی مطلق در جهان داستان – پایانی حماسی و احساسی رقم می‌زند. دلیل دوم این است که این کار را پس از مرگ نویسنده‌ی اصلی انجام داده است.

پس از این‌که رابرت جوردن حین کار روی دوازدهمین – و به خیال خودش، آخرین – جلد مجموعه درگذشت، همسر او برندون سندرسون را انتخاب کرد تا با استفاده از یادداشت‌ها و طرح‌های کلی که جوردن از خود به جا گذاشته بود مجموعه را به پایان برساند. این چالشی غیرممکن به نظر می‌رسید. خود جوردن در زمینه‌ی به پایان رساندن مجموعه‌اش – که با انتشار هر جلد در حال بزرگ‌تر و بزرگ‌تر شدن بود – با مشکل روبرو شده بود. چطور نویسنده‌ای دیگر می‌توانست حتی به تمام کردن آن فکر کند؟ با این حال، در کمال ناباوری، سندرسون این کار را انجام داد. او موفق شد چندین رشته‌ی پیرنگ را که از چند جلد قبل‌تر باقی مانده بودند، به سرانجامی رضایت‌بخش برساند و برای قوس داستانی یک لشکر شخصیت، پایانی نسبتاً رضایت‌بخش تدارک ببیند، آن هم در حالی‌که در تمام مدت در حال تقلید از سبک نویسنده‌ای دیگر بود.

البته برای رسیدن به این دستاورد، او سه جلد کتاب نوشت که هرکدام ۱۰۰۰ صفحه بودند، در حالی‌که در ابتدا هم خودش و هم جوردن قصد داشتند در یک جلد مجموعه را به پایان برسانند، ولی این وسط با قماری بزرگ روبرو بودیم: آیا «چرخ زمان» قرار بود به حماسه‌ای ماندگار برای تمام دوران تبدیل شود، یا درس عبرتی برای تمام نویسندگانی باشد که می‌خواهند پایشان را از گلیمشان درازتر کنند؟ با در نظر گرفتن این‌که فرجام «چرخ زمان» به مورد اول نزدیک‌تر است تا مورد دوم، به‌زحمت می‌توان پایان بهتری برای آن در نظر گرفت.

۶. سه‌گانه‌ی مه‌زاد (Mistborn)

• نویسنده: برندون سندرسون (Brandon Sanderson)
• سال انتشار: ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸

برندون سندرسون بابت توانایی‌اش برای طرح‌ریزی پایانی مناسب برای مجموعه‌های خودش نیز سزاوار ستایش است. بدون‌شک او یکی از تاثیرگذارترین نویسنده‌های مدرن در سبک فانتزی حماسی است و پشت این ادعا دو دلیل وجود دارد: دلیل اول این است که او استاد این حرفه است و استعداد او در دنیاسازی پرجزییاتش و سیستم جادوی سخت‌گیرانه‌ای که طراحی کرده هویداست (سیستم جادویی این سه‌گانه، با نام «آلومانسی» (Allomancy)، حول محور دستکاری فلزهای قابل‌خوردنی می‌چرخد که به کاربر قابلیت‌های فراانسانی می‌بخشند؛ آلومانسی بخشی از یک سیستم جادویی بزرگ‌تر است که سندرسون طی سال‌ها و به‌مرور در مجموعه‌هایی که به‌طور کمرنگ به هم مرتبط هستند در حال توسعه‌اش بوده است). دلیل دوم این است که او توانایی بالایی در پیاده‌سازی غافلگیری‌های داستانی دارد، در حدی‌که مخاطب را انگشت‌به‌دهان می‌گذارد.

«مه‌زاد» از کلیشه‌های زیادی در سبک فانتزی به شکلی جدید استفاده می‌کند، من‌جمله ایده‌ی قدیمی پیش‌گویی باستانی که سرنوشت دنیا را تعیین می‌کند. او در جلد آخر سه‌گانه، عواقب کامل این پیش‌گویی را طوری فاش‌سازی می‌کند که نتیجه‌ی حاصل‌شده را با هیچ واژه‌ای جز «نبوغ‌آمیز» نمی‌توان توصیف کرد. در آخر تمام چیزهایی که در طول این کتاب‌های قطور فکر می‌کردید سر جایشان نیستند، سر جایشان قرار می‌گیرند و تمام رازهایی که ذهن شخصیت‌ها را مشغول کرده بودند فاش می‌شوند و در اینجاست که پی می‌برید این داستان از آن چیزی که فکرش را می‌کردید به‌مراتب بزرگ‌تر است.

۵. سه‌گانه‌ی فارسیر (The Farseer Trilogy)

• نویسنده: رابین هاب (Robin Hobb)
• سال انتشار: ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۷

در سبک فانتزی حماسی، یکی از بهترین اتفاق‌هایی که می‌تواند بیفتد، حضور اژدهایان باکیفیت در کتاب است. بله، الف‌ها، حلقه‌های جادویی، جنگجویان قدرتمند، پادشاهانی با سرنوشتی از پیش تعیین‌شده، همه و همه باحال‌اند، ولی… اژدهایان از همه‌یشان بهترند. هاب یکی از دوستان خوب جورج آر. آر. مارتین است و حداقل به‌اندازه‌ی او در استفاده از اژدهایان در داستان مهارت دارد. ویژگی عالی پایان سه‌گانه‌ی «فارسیر» (که با وجود رضایت‌بخش بودن، پایانی واقعی نیست، چون پس از سه‌گانه‌ی «فارسیر»، مجموعه‌های دنباله و کتاب‌های مرتبط زیادی منتشر شدند) این است که لشکری از اژدهایان به غیرعادی‌ترین شکل ممکن وارد معرکه می‌شوند، ولی پشت این منظره‌ی شگفت‌انگیز، احساسی غنی جریان دارد، چون شخصیت‌های اصلی هرکدام لحظه‌ای برای درخشیدن پیدا می‌کنند. فیتزشیوالری فارسیر (FitzChivalry Farseer)، شخصیت اصلی داستان، اصلاً قهرمانی بی‌نقص نیست و در مقایسه با شخصیت‌های خیالی دیگر، شکست‌های بسیار زیادی را تجربه می‌کند، ولی همین مسئله پیروزی نهایی او را شیرین‌تر جلوه می‌دهد. این داستان درباره‌ی قاتل‌های حرفه‌ای است، برای همین با خشونت افسارگسیخته و تغییر موضع دادن ناگهانی شخصیت‌ها به پایان نمی‌رسد، بلکه در آن شاهد به‌کارگیری جادو به‌شکلی هوشمندانه و توام با ترحم هستیم.

۴. مجموعه‌ی وقایع‌نگاری سریر نتراشیده (Chronicles of the Unhewn Throne)

• نویسنده: برایان استیولی (Brian Staveley)
• سال انتشار: ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶

«وقایع‌نگاری سریر نتراشیده»، که مجموعه‌ای نسبتاً جدید است، توجه زیادی به خود جلب نکرده، ولی فانتزی حماسی در بهترین حالتش است. این مجموعه داستانی درباره‌ی توطئه‌ی سیاسی، جنگ، شورش، خدایان، راهب‌ها، جنگجویان و خانواده است، همراه با دنیایی کاملاً منسجم و شخصیت‌پردازی قوی. این مجموعه داستانی درباره‌ی بلوغ و بزرگ شدن است و روی سه‌تا از فرزندان امپراتوری که تازه به قتل رسیده تمرکز می‌کند:

• کیدن (Kaden)، وارثی که اخیراً برای مطالعه نزد راهب‌ها رفته است
• والین (Valyn)، که به کترال (Kettral)، یک نیروی نظامی عالی‌رتبه ملحق شده که که اعضایش همراه با شاهین‌هایی عظیم‌الجثه تعلیم می‌بینند و روی آن‌ها پرواز می‌کنند
• آدیر (Adare)،‌ تنها دختر امپراتور که در مقام وزیر امور مالی، تمام تلاش خود را می‌کند تا مانع از فروپاشی امپراتوری پدرش از درون شود

با این حال، مجموعه فقط درباره‌ی سختی‌هایی که این سه شخصیت تجربه می‌کنند نیست. این مجموعه به جنگ بزرگ‌تری که قرن‌هاست در جریان بوده نیز می‌پردازد، جنگی که هر سه شخصیت به‌عنوان مهره‌های شطرنج نژادی باستانی، ناخواسته وارد آن می‌شوند. ساختن دنیایی که تا این حد گسترده است کار سختی است، ولی از آن سخت‌تر جواب دادن به یک عالمه سوال بی‌جواب است. استیولی این کارها را به‌شکلی تحسین‌برانگیز انجام می‌دهد.

۳. سه‌گانه‌ی میراث کوشیل (Kushiel’s Legacy)

• نویسنده: ژاکلین کری (Jacqueline Carey)
• سال انتشار: ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳

کری نویسنده‌ی دیگری است که چندین بار به یک دنیای فانتزی یکسان برگشته و سه‌گانه‌ای از سه‌گانه‌ها را نوشته که هرکدام دوره‌های مختلف از خط زمانی دنیایش را اکتشاف می‌کنند. برای لذت بردن از سه‌گانه‌ی کوشیل، که با انتشار «دارت کوشیل» (Kushiel’s Dart) در سال ۲۰۰۱ آغاز شد، نیازی نیست هر ۹ جلد را خوانده باشید. در جلد سوم، داستان فدره نو دولونه دو مونترِو (Phèdre nó Delaunay de Montrève)، شخصیت اصلی، به پایانی بی‌نقص می‌رسد. فدره فاحشه‌ای در خدمت خدایی است که در دنیایی پیچیده، الهام‌گرفته‌شده از فرانسه‌ی دوران رنسانس، ساکن است. در دوران کودکی، فدره، که «نامی شوم» داشت، به خانه‌های لذت در دربار شب (Night Court) فروخته شد. دربار شب مجموعه‌ای از خانه‌های فساد سطح‌بالاست که هرکدام به‌طور تخصصی به نیازهای جنسی خاص می‌پردازند. با این حال، او سرنوشتی بزرگ‌تر دارد و آن هم آنگوییست (Anguissette) بودن (به معنای برگزیده‌ی یک خدا بودن) است. او قدرت (و همچنین مسئولیت) این را دارد تا درد را به شکل لذت تجربه کند. این وضعیت او را به قدرت سیاسی می‌رساند و طولی نمی‌کشد که معلوم می‌شود که در دل کشور در ظاهر آرام‌اش، نقشه‌‌ها، تمایلات، بلندپروازی‌ها و همچنین توطئه‌ای بسیار گسترده در کمین است که می‌تواند باعث فروپاشی کل جامعه شود. فدره راهی سفری می‌شود که ده‌ها سال طول می‌کشد و در طی آن گذرش به ده‌ها کشور می‌افتد. در طی این سفر او بردگی و شکنجه را تجربه می‌کند و در تلاش برای حفظ انسجام کشورش، در یک جنگ تمام‌عیار شرکت می‌کند. این داستان که با نثر شاعرانه‌ی کری تعریف می‌شود، به همان میزان که درباره‌ی جنسیت و توطئه است، داستان رشد و بزرگ شدن یک زن را نیز تعریف می‌کند.

۲. بلک‌داگ (Blackdog)

• نویسنده: کی. یوهانسن ( Johansen)
• سال انتشار: ۲۰۱۱

ایده‌ی وجود فیزیکی خدایان و شیاطین در یک دنیای فانتزی، ایده‌ای جدید نیست، ولی رمان یوهانسن رویکردی متفاوت را دنبال می‌کند: در این دنیا، بیشتر خدایان و الهه‌ها در حالت «روح» باقی می‌مانند، مگر این‌که میرایان آن‌ها را احضار یا با آن‌ها تعامل برقرار کنند. ولی یکی از الهه‌ها تصمیم می‌گیرد تا از تولد تا مرگ، داخل بدن یک دختر انسان حلول کند و این پروسه را دوباره و چندباره تکرار کند. او در هر چرخه، زندگی را به‌عنوان دختری نحیف شروع می‌کند و در شروع کتاب، یک جادوگر حیله‌گر همراه با یک لشکر فرا می‌رسد و تصمیم می‌گیرد او را گروگان بگیرد و به بردگی بکشد و بدین ترتیب دنیا را به آشوب می‌کشاند. «بلک‌داگ» رمانی با بینشی عمیق، پیرنگی هیجان‌انگیز و دنیاسازی‌ای پرجزییات است و به‌عنوان یک کتاب مستقل، داستانی لذت‌بخش و دلنشین تعریف می‌کند.

۱. سه‌گانه‌ی ارباب حلقه‌ها (Lord of the Rings)

• نویسنده: جی. آر. آر. تالکین (R.R. Tolkien)
• سال انتشار: ۱۹۵۴ تا ۱۹۵۵

جایگاه اول این فهرست بدون‌شک به مادر تمام حماسه‌های فانتزی، «ارباب حلقه‌ها»، تعلق دارد.  پشت این‌که این سه‌گانه در ۹۵ درصد فهرست‌های ادبی پدیدار می‌شود، دلیل خوبی وجود دارد. «ارباب حلقه‌ها» علاوه بر این‌که یکی از آثار هویت‌بخش ژانر فانتزی است، به اثری ماندگار تبدیل شده است و تمام نویسندگان فانتزی پس از تالکین یا از کلیشه‌های آن تقلید کرده‌اند، یا آن‌ها را ساختارشکنی کرده‌اند (با عرض ارادت به جورج آر. آر. مارتین). یکی از دلایل این ماندگاری پایان بی‌نقص سه‌گانه است.

در نهایت، تمام پادشاهان و جنگجویان و جادوگران سرزمین میانه در مقابل سارون و نوچه‌های پلیدش حرفی برای گفتن نداشتند، ولی دو هابیت بسیار خسته و جانوری کهنسال و ویران‌شده که کل جهان برایش به یک شیء تقلیل پیدا کرده، به‌نحوی موفق می‌شوند او را شکست دهند؛ حال به چه طریق؟ شکست خوردن. نه‌تنها تمام شخصیت‌ها تا آخر قصه به خود واقعی‌شان وفادار می‌مانند، بلکه تمام رشته‌های داستانی نیز به‌شکلی باشکوه به هم پیوند زده و به نقطه‌ی اوجی حماسی ختم می‌شوند. پس از این نقطه‌ی اوج، شاهد یک گره‌گشایی طولانی (فصل پاکسازی شایر (The Scouring of the Shire، خداحافظی‌های غم‌انگیز) هستیم که به‌لطف آن، تمام درون‌مایه‌های بزرگ داستان بدون تردید به بار می‌نشینند.

منبع: Barnes and Noble

انتشار یافته در:

مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا

این یک حقیقت جهان‌شمول است که برف آدم‌ها را خوشحال می‌کند. فقط مشکل اینجاست که از بین چهار فصل سال، فقط در یک فصل برف می‌بارد؛ تازه آن هم در بیشتر جاهای دنیا،، با کلی اگر و اما. ولی به‌لطف جادوی بازی‌های ویدیویی، گیمرها می‌توانند در کل روزهای سال و در همه جای دنیا از وجود برف لذت ببرند و همه‌ی کریسمس‌ها را برای خود به کریسمس برفی تبدیل کنند. بازی‌هایی که در محیطی برفی واقع شده‌اند و در آن‌ها یخ و سرما شخصیت‌تان را احاطه کرده‌اند، به‌طرز عجیبی آرامش‌بخش‌اند، چون انگار که با وجود سرمای بیرون، خودتان از درون گرم و در امان هستید.

من عاشق برف در بازی‌های ویدیویی هستم. ظاهر و صدای آن در بازی‌ها به‌اندازه‌ی برف در دنیای واقعی برایم دلنشین است. از تست کردن برف در بازی‌ها هم خوشم می‌آید. آیا وقتی شخصیت اصلی روی برف قدم می‌زند، از خود ردپا به جا می‌گذارد؟ حتی بعضی شخصیت‌ها، مثل کانر (Connor) در «کیش قاتلان ۳» (Assassin’s Creed 3) یا ایلوی (Aloy) در «هورایزن زیرو داون» (Horizon Zero Dawn) در برف شیار به جا می‌گذارند، چون پایشان در آن فرو می‌رود. این مورد حتی از ردپا هم بهتر است. در «رد دد ریدمپشن ۲» (Red Dead Redemption 2) می‌توان توده‌های برف را از روی درخت‌ها پایین انداخت. در «بتل‌فیلد ۵» برف از روی پشت‌بام‌ها به سمت پایین سر می‌خورد. این تعامل‌های خاص با برف واقعاً دل آدم را شاد می‌کنند.

مراحل برفی چیزی فراتر از تزیین ظاهری هستند؛ این مراحل حس بازی را عوض می‌کنند. این مراحل می‌توانند گیم‌پلی و مکانیزم‌های پایه‌ی بازی را تغییر دهند یا روایت و لحن داستان بازی را تحت‌‌تاثیر قرار دهند.

برفی به عمق داستان

از منظر روایت،‌ مراحل برفی معمولاً موقعی اتفاق می‌افتند که داستان وارد رکود احساسی شده است. حال‌وهوای بی‌رحمانه و تلخ زمستان می‌تواند به‌صورت زیرپوستی نشانه‌ی درد و رنجی باشد که شخصیت اصلی در لحظه تجربه می‌کند. مثلاً «لست آو آس ۱» (The Last of Us Part 1) را به‌عنوان مثال در نظر بگیرید. در یکی از ناامیدکننده‌ترین بخش‌های سفر جول (Joel) و الی (Ellie)، هنگامی که جول زخمی شده و در یک قدمی مرگ قرار دارد و الی باید برای جفت‌شان دنبال غذا بگردد و سعی کند جول را زنده نگه دارد، زمستان آغاز می‌شود. وقتی طوفان راه می‌افتد و برف بیشتری سطح زمین را می‌پوشاند و الی دیوید در ظاهر معمولی را ملاقات می‌کند، وضعیت‌شان بدتر می‌شود.

به‌عنوان مثالی مشابه، در «شبح سوشیما» (Ghost of Tsushima) بازیکن در انتهای فصل ۲ وارد جزیره‌ی برفی در شمال می‌شود. در این مقطع از داستان، جین (Jin) پی می‌برد که چقدر از کد شرافت سامورایی‌ها فاصله گرفته است؛‌ او مجبور شد دوستی قدیمی را بکشد، عمویش را از خودش ناامید کرد و واقعاً همه‌چیز را از دست داد؛ حتی اسبش. در مراحل برفی شاهد کاهش تنوع رنگ‌ها هستیم. کم‌رنگ شدن دنیای بازی هم نشانه‌ی درماندگی‌ای است که شخصیت‌ها در این موقعیت‌ها حس می‌کنند، هم نشانه‌ی خصومت ذاتی آب‌وهوایی ناخوشایند و سرد که به‌نوعی دشواری تحمل کردن آن به‌صورت فیزیکی، سمبلی از کشمکش درونی و احساسی شخصیت‌هاست.

معمولاً اگر یک بازی با مرحله‌ی برفی تمام نشود، چنین مرحله‌ای در دنباله‌اش گنجانده خواهد شد. این اتفاق هم رایج‌تر از آن است که تصادفی باشد. «آنچارتد ۲» (Uncharted 2)، «رد دد ریدمپشن ۲»، «لست آو آس ۲» و حتی «خدای جنگ رگناروک» (God of War Ragnarok) را به‌عنوان مثال در نظر بگیرید. این بازی‌ها همه دنباله هستند و برای همین بازیکنان شخصیت‌هایشان را به‌خوبی می‌شناسند و با ویژگی‌های شخصیتی و دلایل‌شان برای جنگیدن آشنا هستند. اگر بازی قبلی پایانی شاد داشت، گنجاندن مرحله‌ی برفی می‌تواند بلافاصله خطری را که شخصیت‌ها در آن دخیل هستند، هم در سطحی احساسی و هم در سطحی بصری، افزایش دهد.

حس گرمای درون، با وجود سرمای بیرون

البته سرما و برف لزوماً همیشه نشانه‌ی رنج و سختی و فقدان نیستند؛ اتفاقاً برعکس، می‌توانند نشانه‌ی آرامش باشند. بازی‌هایی چون «انیمال کراسینگ» (Animal Crossing) و «دره‌ی استاردو» (Stardew Valley) دیدگاهی لطیف‌تر به برف و سرما دارند. در این بازی‌ها زمستان زمانی برای شادی و خوشحالی، پیدا کردن دوست‌های جدید و وقت گذراندن با افراد کهنسال است. به‌لطف جشن‌ها و فستیوال‌ها، هدیه‌ها و بازی‌های زمستانی، هوای سرد در این بازی‌ها فرصتی برای تفریح کردن است!‌ حس نوستالژی نسبت به زمستان‌های گذشته و حس شگفتی کودکانه‌ی برف بازی و ساختن آدم‌برفی زمستان را بسیار دلنشین جلوه می‌دهد.

«انیمال کراسینگ: افق‌های جدید» (Animal Crossing: New Horizons) با محتوای فصلی‌اش در کل فصل‌های سال بازیکن را شاد نگه می‌دارد، ولی در زمستان است که حس گرما (به معنای آرامش) به اوج خود می‌رسد. مشاهده‌ی پوشیده شدن جزیره‌ی کوچک‌تان با لایه‌ی ضخیم برف، دیدار با دوستان با لباس ضخیم مهمانی، ساختن آدم‌برفی در باغ‌تان، همه حس شادی این فصل را به بهترین شکل منتقل می‌کنند. تازه حس شادی روز بوقلمون (Turkey Day) و روز اسباب‌بازی (Toy Day) و تمام لباس‌ها، دکورها و دستور پخت‌های جدیدی که می‌توانید در «انیمال کراسینگ: افق جدید» پیدا کنید، جای خود دارند.

شاید در زمستان محصول‌های کشاورزی رشد نکنند، ولی دوستی همچنان جا برای رشد کردن دارد.

گیم‌پلی و مکانیزم‌های برف‌محور

از بحث روایت که بگذریم، مراحل برفی بعضاً تاثیر زیادی روی گیم‌پلی بازی‌ها دارند. گاهی‌اوقات برف و یخ صرفاً برای دکور در بازی حضور دارند و نقش پس‌زمینه‌ای سفید را ایفا می‌کنند، ولی مراحل برفی موقعی باحال می‌شوند که روی گیم‌پلی نیز تاثیر بگذارند.

برف سنگین باید روی حرکت بازیکن تاثیر بگذارد و راه رفتن روی سطح برفی یا رد شدن از آن را سخت یا حتی غیرممکن کند. «کیش قاتلان ۳» این سیستم را به‌خوبی پیاده کرده است. در بخش‌های زمستانی بازی، برف مناطق مرزی را پوشانده و تلاش برای رفتن به جاهای مختلف با پاهای پیاده کاری احمقانه است، چون کانر به‌زحمت می‌تواند خود را از توده‌های برف عبور دهد. در این شرایط، بازیکن باید از درختان بالا برود، بین شاخه‌هایشان بپرد و بدون این‌که پایش به زمین بخورد خود را به مقصد برساند. با توجه به این‌که دشمنان نمی‌توانند از درختان بالا بروند،‌ بازیکنان زیرک می‌توانند دایره‌وار دور دشمنان آهسته‌ی خود بپرند و از بالا، مثل یک حیوان شکارچی قطبی، آن‌ها را یکی‌یکی از پا دربیاورند.

یخ باید خطرناک باشد. دریاچه‌های یخ‌زده می‌توانند مکان‌هایی مرگبار باشند، ولی شاید خطرناک‌ترین ویژگی‌شان لیز بودنشان است. هیچ مجموعه‌ای به‌اندازه‌ی «پوکمون» به این مسئله توجه نشان نمی‌دهد. انگار گیم‌فریک (Game Freak)، شرکت سازنده، قانونی نانوشته دارد که به‌موجب آن، در هر بازی «پوکمون» باید حداقل یک پازل با محوریت سر خوردن روی یخ گنجانده شود، خواه روی نوک قله‌ی کوهی دوردست یا داخل یک باشگاه بدنسازی یخی. سر خوردن و لیز خوردن از یک سوی ناحیه‌ای سربسته به سوی دیگر می‌تواند سوژه‌ی خوبی برای یک پازل عالی باشد و اگر بازیکنان بخواهند از ناحیه‌ی یخی بیرون بروند، همیشه باید دو یا سه حرکت آتی خود را پیش‌بینی کنند. بازی‌های اخیر مجموعه از این پازل‌ها فاصله گرفته‌اند، چون شخصیت‌های سه‌بعدی در مقایسه با اسپرایت‌های دوبعدی کنترل بیشتری روی حرکت خود دارند، ولی این واقعاً مایه‌ی تاسف است. پازل‌های یخی در بازی‌های «پوکمون» تقریباً تبدیل به سنت شده بودند.

زنده ماندن در طوفانی برفی

بعضی بازی‌ها دشوار بودن زندگی در زمستان را یک قدم فراتر می‌برند و آن را به یک مکانیزم گیم‌پلی در بازی تبدیل می‌کنند. در این بازی‌ها، بازیکن باید در مراحل برفی سعی کند زنده بماند و با محیط بجنگد. مثل سفر اکتشافی واقعی به قطب‌جنوب، اگر بازیکن امید به زنده ماندن و بیرون آمدن از محیط برفی داشته باشد، باید از قبل خود را آماده کند.

شاید «رد دد ریدمپشن ۲» دقیقاً یک بازی بقامحور (Survival) نباشد،‌ ولی راک‌استار در راستای هرچه واقع‌گرایانه‌تر کردن بازی، تعدادی از عناصر این ژانر را در بازی گنجانده است. بازیکنانی که جسارت رفتن به کوهستان‌های برفی در شمال غربی نقشه را داشته باشند، باید لباس مناسب آن محیط را بپوشند. اگر فکر می‌کنید که می‌توانید با یک پیراهن نخی و یک کلاه کابویی از سرما جان سالم به در ببرید، بهتر است تجدیدنظر کنید، چون در «رد دد ریدمپشن ۲» اگر آرتور با لباس نامناسب در محیط برفی راه برود، استقامت و قوه‌ی حیاتش به‌سرعت خالی می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد، نوار سلامتی او دیگر به‌طور خودکار پر نمی‌شود، برای همین مبارزه‌های آتی به‌مراتب سخت‌تر می‌شوند. مجبور کردن بازیکن به این‌که با توجه به آب‌وهوا لباس خود را عوض کند، مکانیزمی جزیی است، ولی می‌تواند به بازیکن کمک کند که با شخصیت خود احساس همذات‌پنداری کند و از نقش‌آفرینی در نقش یک کابوی لذت بیشتری ببرد.

اگر دنبال بازی‌ای هستید که هوای سرد را بیشتر از این جدی بگیرد، «افسانه‌ی زلدا: نفس وحش» (The Legend of Zelda: Breath of the Wild) نیازتان را برطرف خواهد کرد. در این شاهکار حماسی دنیاباز، لینک باید در قاره‌ای که محیط‌های متنوع دارد رفت‌وآمد کند. هرکدام از بخش‌های دنیای بازی خطرهای محیطی خاص خود را دارند. مثل «رد دد ریدمپشن ۲»، مراحل برفی خطرناک‌ترین بخش‌هاش بازی هستند. در «نفس وحش»، سرما کشنده است. اگر بازیکن لینک را برای سرما آماده نکند، او می‌میرد، چون هر ثانیه ماندن در محیطی سرد، نوار سلامتی لینک را آهسته و پیوسته خالی می‌کند. افتادن در دریاچه‌ها و رودخانه‌های یخ‌زده مرگ او بر اثر سرما را شدت می‌بخشد.

اگر بازیکن قصد زنده ماندن داشته باشد، باید به لینک لباس‌های گرم و کلفت بپوشاند، با یک غذای تند و جانانه او را از درون گرم نگه دارد یا با یک مشعل یا اسلحه‌ی شعله‌ور سرما را موقتاً دور نگه دارد. شاید حتی لازم شود بازیکن با استفاده از قدرت‌های شخصیتش یا از خود محیط، راه دیگری برای پیشروی پیدا کند که از مناطق برفی نمی‌گذرد. البته این مکانیزم هم گیم‌پلی کلی را چندان دستخوش تغییر نمی‌کند، ولی باعث غوطه‌ور شدن بازیکن در بازی می‌شود و این حس را در او ایجاد می‌کند که انگار خودش سعی دارد زنده بماند، نه فقط کلکسیونی از پیکسل‌های اِلف‌شکل که روی صفحه مشاهده می‌کند.

مراحل برفی در شکل‌های مختلف ظاهر می‌شوند و نقش‌های مختلف ایفا می‌کنند: به‌عنوان مانعی برای پیشرفت، نمادی روایی از سختی زندگی، یا یادآوری از عشق و مهری که نسبت به دیگران حس می‌کنیم. کاربرد این مراحل هرچه که باشد، همیشه حرفی مهم‌تر برای گفتن دارند. تا موقعی‌که هم که بازی‌های ویدیویی (و دنباله‌هایشان) وجود داشته باشند، مراحل برفی هم وجود خواهند داشت.

منبع: Goombastomp.com

انتشار یافته در:

مجله‌ی اینترنتی دیجی‌کالا